даёнка 296 дазваляць даёнка-нкі-нцы, ж.—подойник(дойни к, С.). Растсл.; Луні; Ходцы Сян. (Ксл.); Шсл.; Нел. 138; НК: Очерки, 87; Гсл.; БНел. Карова дала поўную даёнку малака. Нел. Малачко смачна, белае, аж блішчыцца ў даёнцы. чч.(Б. Студіс П-І, 1969, 71). Вада бурбоніла ў падстаўленую маткаю даёнку. Гарэцкі: Песьні, 82. даёрзацца,— см. п од ёрзацца. даяжджаць,— см. п од езьдзіць. даял-яць-щь, — см. под яліць. дадзёйкацца,— см. под дзейкацца. дадзёрж-аваць-ьщь,— r.w. п од дзяржацъ. дадзёць, дадзёну-ёнеш-ёне; повел.-ёньёньма, соверш., каму чым—досадить. БНсл. Халіму гэта, відаць, троху дадзела. ЗСД. 384. Несоверш. дадзяваць, дадзяю-дзяёшдзяёць-дзяём-дзяіцё, каму чым—досаждать. Ар.; мгел.; БНсл. Да жывога дадзяеил, дадзеў яму. Нел. 137. дадзённа, п а р ен.— ежедневно. Пактула яна дзеці, каторыя гадавала, тыя, што дадзённа лупцавала. Гарун: Белр. марш, дадзяваньне-ня, пред.і.-НЮ, МП. ч.-ні-няў, м.—досаждение. БНсл. д а з о р -р г, п р ед л. и з в а т.- р у — Д О С М О Т р, надзор. (БНсл.); Нел. 138. Блага без свайго дозору. Нел. дазорац-рца, предл.-рцу, зват.-рча, м. —надзиратель, смотритель. Нел. 138; БНсл. Няхай дазорац нас рассудзе. Нел. дазорнік, -іка, предл.-ІКУ, зват.-іча, м. —надзиратель. БНсл. дазорніца-цы-цы, ж.—надзирательница. Нсл. 138. Дазорніцу жаноцкае гаспадаркі маю добрую. Нсл. дазорны, -ная-нае—предназначенный для надзора, сторожевой. дазорца-цы-цу, п р е д л.-ц у, зват. дазорча, м.— надзиратель. БНсл.; Варел. Тодар Насевіч быў даўгі час дазорцам. Варел, дазорныха-б/лл-ь/се, ж.—надзирательша. Нсл. 138. дазаляць-яю, ж.—надоедать. ПНЗ; БНсл. дазёрыць,— см. п од зерыць. дазяла, парен. 1. очень чрезвычайно, Нсл. 138. в дым. Дазяла пян. Нсл. 138. Зьнішчыў дазяла. Тм. даз-іраць-рэцъ,—см. п од зерыць. дазнаньне-«я, предл.-Н Ю; МП. н.-Н І-Н Я ў, ер. 1. убеждение опытом, опыт,(совокупность знаний, навыков, умения, вынесенных из жизни, практической деятельности и т.п., С.). Нсл. 138. Дазнаньням научышея. Нсл. А што да прадбачанъня долі чалавека, дык тут я маю такое дазнаньне, што хоця-няхоця паверыш. Бацьк. Но. 15(499). Пачаў Паўла дзяліцца сваім нязвычайным дазнаньням. Тм. Практычнае жыцьцявое дазнаньне падказавала яму, што чым раней, тым ляпей. Няміга(Бацьк. Но. 16/500). Але паўвядра вады я магу прынёсьці да хаты, а брат i гэтага ня зрушыць зь месца. Я маю дазнаньне, не аднойчы выклікаў яго на гэт ую работ у. Юхневіч: Цётка. 2. испытание(тяжелое, тягостное переживание; жизненные трудности, невзгоды, С.). С р. да в е д а н ь н е. дазнаваць, дазнаю -аёш -аёць-аём -аіцё, несоверш., што, 1. испытывать, узнавать, изведывать, на собственном опыте какое-л. чувство, ощущение. 2. испытывать, претерпевать что-л., подвергаться чему-л. Аш.; Вал. Ср. знаць 4. 3. ю ри д.—уличать. дазнаць-аю-аеш -ае; повел.-ай-айма, с о верш. 1. (к дазнаваць /). Х т о бы меў веру м усульм анськую, дазнауш ы, прыняцъ сабе за вучн я, т р эб а гр а х ом сваім чынюшчым каяціся. Кіт. 137aII. 2. (а дазнаваць 2). Аш.; Вал. Дазналі мы шмат гора. Вал. 3. (к дазнаваць 3)—уличить, дазнаны, прин. к дазнаць 1, 2, 3, 1. испытанный, изведанный. Вал.; Нсл. 138. Дазнаная праўда. Нсл. Дазнанае дзела. Нсл. Раскаж у вам тое сёе з дазнанага й ПрадуМанага. Свадкоўскі(Асьвета, Но.1, 1927, стр. 128). 2. прин. к дазнаць 2. 3. уличенный. Залатары, кат орыя золот а хвалъш ую цъ, а ў т ом бы лі бы дазнаны, т ады самы на горле агнём маюць быць караны. Стт. 84. Хт о бы бяз прычыны ад ćTć)r падкам орага адзоў уч ы н іў, т от павінен за вы сланьн ям камісароў дазнаны, заплаціці віны падкам орам у щэсьць рублей грош ай. Стт. 352. дазнацца-аю ся-аеш ся, со в ер ш.—разузнать, убедиться путем следствия, распросов. Дел. 174. Ну, надабе дазнацца аб гэт ым дзеле добранька. Дел. Дазнаўся пан, ідзе я го ўк р а дзен а я кабыла. Тм. Дазнаўся пан, што нехта к яму ў гарох ходзе. Тм. дазвол-лг, предл. и з в а т. - л е, м.— разрешение, Ксл. позволение, Шсл.; Бяльсл.; Варел, разрешение, позволение. Гсл.; МГсл.; Дел.; БНсл. Бат рак паш оў без дазволу ў госьці. Ельн. (Дел.). Калі ё дазвол, дык пойдзем. Навікі Віц. (Ксл.). Не далі дазволу на лес. Ст. Без майго дазволу не сячыце лесу. Нсл. 138. Як ты сьмеў жаніцца без майго дазволу? Ельн. (Дел. п од общий). дазволіць-лю -ліш -ле; п о вел, д а зво л ьЛЬМ О— ПОЗВОЛИТЬ, Гсл.; Асташова Чаш. (Ксл.); Шсл.; Дел.; Бяльсл. разрешить(дать разрешение, позволение, С.). Ксл.; Дз.; МГсл.; Дел. Біла чалом, ж эбых ей дазволіў т от пояс заставіці. Я ясьмі ей дазволіў ў тых жа пенязях заставіці. Гордз. Ак. ХУЦ. Хт о т абе дазволіў чуж ое браць? Ст. Ён нам дазволіў адкасіць воз сена. Асташова Чаш. (Ксл.). Ехалі яны толькі ўдвух, v купэ перш ае к лясы, к уды й ям у дазволілі сесьці, Я К Хворому. Дзьве Душы, 7. Прин. дазволены—позволенный, БНсл. разрешённый. Н есоверш. дазваляць-яю-яеш-яе
Дадатковыя словы
білл, ьісе
2 👁