дабыць 294 даглядны д а б ы ц ь, дабуду-дзеш -дзе, соверш. (к дабываць 1,2,3) дабыць дзяцё—прижить ребенка с девушкой или с чужой женщиной. Шсл. Цярэшка дабыў дзяцё Алене. Ст. Прыдабыць дзяцё. Шсл. Хадзіў, хадзіў да яе, пакуль не прыдабыў дзяцяці, а потым i кінуў. Ст. д а г о д а -ды-дзе, ж.—угождение. Панічыку, пусьці мяне; я т абе буду v вялікай прыгодзе й дагодзе i як чаго т рэба будзе, то сьвісьні на мяне — i я зараз прыбягу. H. Афанасьев, II, 1914, 292. Л ю дзі з дагодай засяваюць. Салавей: Сіла, 49. даГОДКІ-дяк(-дк'ЯГ), единст в, ч. нет.— OKOнчание условия, заключенного на год. Нел. 187. Уборзьдзе будуць дагодкі, як я згадзіўся. Нел. дагодлівасьць-ф', ж.—угождение, услужливость, Нел. 137. угодливость. Я не хачу твае дагодлівасьці. Нел. дагодлівы-яяя-яяя, 1. услужливый, Нел. 137. угодливый. Дагодлівы чалавек. Нел. Дагодлівая паслуга. Нел. 2. удобный, благоприятный, такой, который нужен. Дагодлівы час. Нел. дагодліва, н а р еч.— услужливо, Нел. 437. угодливо. Дзякуй, дагодліва зрабіў. Нел. дагоднасьць-щ, ж. 1. выгода(польза, С.)Нел. 137. Не вялікая мне зь цябе дагоднасьць. Нел. 2. угодность, угождение. Нел. 137. У дагоднасъць табе гэт а зроблена. Нел. дагодны-няя-няг, 1. выгодный(благоприятный, С.)- Нел. 137. Д агодны час, прылучай. Нел. Д агодн ая служ ба. Нел. Дагоднае жыцъцё. Нел. 2. угодный, полезный. Нел. 137. Зрабі дагоднае другом у а сам, як хочаил. Нел. дагодна, нареч.— ВЫГОДНО, Нел. 137. удобно. Дагодна боты зрабіў. Нел. даГОН -НГ, пред.і. и зва т.-н е, м.— ПОГОНЯ. Гсл. у д а г о н —в погоню. Гсл. Піцьця сотчыха У дагон. НК: Под. пос. 63. п у с ь ц іц ц а ў д а г о н —погнаться. Ельн.(Дсл. 172). д а г о н к і, мн. ч., род.-нак(-НКау), единст в, ч. нет. 1. ПОГОНЯ. Нел. 137. Б я Ж Ы з а ІМ V дагонкі. Нел. 2. игра в запуски. Нел. 137; Гсл. Пабяж ым у дагонкі, хт о каго дагоне. Нел. дагоцацца,—см. п од гоцаць. дагад-оваваць-явяўь 1,— см. п од гадаваць I. дагад-оваваць-яяячь—см. под гадаваць II. дагадзГць,—см. под гадзіць. д а г а н я ц ь,—с л/, п од ганяцъ, гнаць. д а г а м а н іц ц а,—см. п од гаманіць. д а г а н я ц ц а,—см. п од гнацца. д а г а р а ц ь -э іў б,— см. п од гарэць. д а г а р э л ы -лая-лае—догоревший. БНсл. д а г а р ы, нареч.— вверх, К верху, (Шел.); Гсл.; Ар.; МГсл.; Нел. 137. вверх НОГами. ПНЗ; Растсл. Пераку ліўся дагары нагамі. Гсл. У раю на тых дзеравах ліст ідзе дагары, а плод да зямлі. к і т. 124аб. Паставіў зуслон дагары нагамі. Ст. Ляжыцъ сабе, дагары бараду задзершы. Ст. Сьвет дагары нагамі перавярнуўся. Рапан. 171. Дагары нагамі и ЛЯЖ Ы Ц Ъ, паваліўшыся. Пятніцкая Беш. (Ксл.). Колас, што зярнят ня мае, дагары лоб задзірае. П о с л о в. Войш. Адчыніў вечка скрыні, перавярнуў у ёй усё дагары. дагасьцявацца,—см. п од гасьцяваць. дагэнулешні-«яя-няр(оАГ7 дагэнуль) 1. бы в ш и й до о п р е д ел е н н о г о ср а в н и т ел ь н о о т д а л ен н о г о в р ем ен и. 2. п р о с т и р а ю щ и й с я до о п р е д е л е н н о г о б о л е е или м ен ее о т д а л ен н о г о места, дагэнуль, нареч. 1. д о тех п ор, д о то г о в р ем ен и. Ар. Дагэнуль усе было добра. Ар. 2. д о то г о (б о л е е или м ен е о т д а л ен н о г о) м еста. Ар. А дгэтуль пачынаецца наш лес i цягнецца дагэнуль. Войш. Мы жалі дагэнуль. Ар. даГЭТуДЫ, нареч., облает.— ДОСеле, ДО ЭТИХ п ор. Нел. 137. Дагэтуды я цярпеў. Т м. См. да г эту ль 1,2. дагэтулешні-няя-няе(от дагэтуль) 1. д о си х п ор пр о д о л ж а ю щ и й ся, с у щ е с т в у ю щ ий. 2. п р о ст и р а ю щ и й ся до сего мест а, дагэтуль, нареч. 1. д о си х п о р, д о с ег о в р ем ен и, д о н ы н е.(МГсл.); Ксл.; Ар.; Гсл.; Нел. 137. Дагэтуль мы зь імі жылі ў згодзе. Янавічы Сур. (Ксл.). Дагэтуль ты Ж Ы У. Нел. Ёсьць V мяне хацінка, дагэтуль не абжытая Н ІК ІМ. Куляшоў: У зял. дуброве, 50. Затым я дагэтуль яшчэ ня хрышчаны. 2. д о с е г о ме с т а. Гсл.; Ар.; Ксл. Нашы палосы цягнуцца дагэтуль. Дварэцк Чаш. (Ксл.). Яны касілі дагэтуль. Ар. даглёдлівы-яяя-яяў— о х о т н о до с м а т р и в а ю щ и й, с т а р а т е л ь н ы й, з а б о т л и в ы й. Жонка ягоная — добрая баба, дагледлівая. Журбін Бялынкав.(Бяльсл.). дагледзець,—см. п од глядзець. дагледзецца,—см. п од глядзецца. дагляд-дг, предл. и зват.-дзе, м. 1. Д О С М О ТР (д ей ст в и е, С.). Нел. 137; Ар.;Бяльсл. За гэтым дзяцём трэба добры дагляд. ПятніцкаяБеш. (Ксл.). Дагляду няма ніякага. Нел. 2. уход. Ар.; Ксл. Дагляд хворага. Ар. дагляда-аньне-яі(б,— см. п од глядзець. дагляднае-нягя— платеж за досмотр. Нел. 137. Дасі дагляднага, дык буду даглядаць. Нел. дагляднік-/кя, п р е д л.-ік у, зва т.-ІЧ а, м. 1. д о с м о т р щ и к. Нел. 137; Ар. На даглядніка не спадзявайся, а сам даведавайся. Нел. 2. со в ер ш а ю щ и й у х од за к ем -л. Ар. Дагляднік хворых. Ар. д а гл я д ш ц а -ч ь /-Ч ь/* ж енск. к дагляднік" в обои х знач. Ар. даглядны-няя-няе, 1. л е г к о мо г у щ и й бы ть д о см о т р е н н ы м. Нел. 137. Даглядная пожня. Нел. 2. л ю б я щ и й по д с м а т р и в а т ь. Нел. 137. Даглядны хлапец. Нел. 3. х о р о ш о до см а т р и в а ю щ и й
Дадатковыя словы
дагад-оваваць-явя^ь, дкяг, ікя
0 👁