захаваньне 266 хаўрусьніца сохранить. Захаваць эміграцу ад асыміляцы. 3. приберечь, Гсл. припрятать. Шсл. На вясну захаваў троху канюшыны. Ст. 4. хорошо спрятать, чтобы не нашли. Вят., Воет., Пек. (Даль, ІУ, 1645). Захаваў так, што ніхто ня знойдзе. Нел. 191. Захавай мяне, Божа, пад сакалінае крылца. Гараны імгл. (Косіч 235). О т гл. и м я сущ. за х а в а н ь н е -н л, предл.-НЮ 1. сохранение. Гсл.; Нел. 191. Захаванъне сьці. Нел. 2. сбережение. Гсл. захавалы, (Нел. 191)—сохранившийся. Звычаі стары я захаваныя маюць. Нс7тТ І9 і. п е р а х о в а в а ц ь - в у ю - в у е ш - в у е; повел.-вуйв у й м а, несоверш. 1. несоверш. к П в р а х а в а ць 1,2. Нел. 410. 2. принимать воровские вещи. Нел. 410. Хто пераховуе крадзеныя рэчы, тый жа злодзей. Нел. С оверш. перахаваць-я/о-яешае; п о в е л-ай-айма, 1. продержать тайно. Нел. 410. Пераховаваць, перахавацъ некрута, уцеклых. Нел. 2. переложить что-л. спрятанное из одного места в другое. Нел. 410. Пераховаваць, перахавацъ чужую схоўку. Нел. П р и ч. перахаваны— переложенный из одного тайного места В другое. Нел. 410. Наклад перахаваны ў другое месца. Нел. О т гл. и м я сущ. перахаваНЬНе-НЯ, п р е д л.ню—прятание из одного места в другое. Нел. 410. I перахаваньне тваё не памагло табе, i там укралі. Нел. п р ы х о в а в а ц ь, -вую-вуеш-вуе, н есо вер ш. —припрятывать. Нел. 515. Запасец прыховаваць, прыхаваць надабе дзеля ўсяго дзеля. Нел. С оверш. ПрЫХаваЦЬ. Нел. 515. с х а в а ц ь -аю-аеш-ае, с о в е р ш. к хаваць 1,2—спрятать. Ар.; К ел.; Шел.; Нел. 681. Ад вас як ні хавай, нійдзе не схавает нічога. Нел. Трэба схаваць добра чужыя снадзівы, каб хто няўзяў. Ст. Схавай лейцы ў клеці. Шарыпіна Беш. (Ксл.). Ты ад мяне хочаш схаваць? Навікі віц. (Ксл.). П р и ч. сх а в а ны —спрятанный. Ар.; Нел. 626. Шапку схаваную знашоў. Нел. Схаваныя грошы хтось павыбраў. Тм. вы хаваць, соверш.—припрятать, придержать. Шел. На вясну трохі выхаваў канюшыны. Ст. ухав ац ь, соверш.—сберечь. П рич. у х ав аны —сбереженный. О т гл. и м я сущ. ухав ан ь н еня, предл.-НЮ—сбережение. Гсл. х а в а ц ц а -а ю с я -а с ш с я, во звр., н есо вер ш. 1. прятаться. Ар.; Шел.; Растсл.; Нел. 681; МГсл.; Ксл.; Дел. 962. Не хавайся: уеяроуна знайду. Ст. Сястра к брату ў госьці йдзець, а ён ад яе хаваецца. Алекгічы Сян. (Ксл.). Ён ад гаспадара па каноплях хаваецца i каноплі топча. Дел. 2. скрываться. Ар. Ён тут дзесь хаваецца. Ар. 3. быть погребаему, хорониться. Нел. 681. На гэтым месцу нашыя дзяды, прадзеды хаваліся. Нел. С оверш. дахавацца— п ря тать д о тех п ор, п ок а не п р о п а д ет. Шсл. Хаваў, хаваў, паку ль не дахаваўся, нехта ўкраў. Ст. С оверш. захавацца— у д ер ж а т ь ся, за п еч а т л е т ь с я ў па м я ти, у м е) — со х р а н и т ь ся. Першыя школьныя гады добра захаваліся у яго ў памяці. С оверш. нахавацца — н а б ед ст в о в а т ь ся п р я ч а и л и пр я ч а сь, Нел. 324. н ап р ятаться. Дел. Нахаваўся я ад некрутаў. Нел. Нахавалася сядні ночы Настася ад п 'янога мужыка. Дел. пахавацца, соверш., возвр. 1. п оп р я тать ся. Ар.; Шсл. А мы ў салому пахаваліся, i не знашлі нас. Ст. Чэрві пахаваліся ў зямлю ад С ЬЦ Ю Ж Ы. Нел. 487. 2. бы ть п о гр еб ен у. Шел.; Нел. 487. Хай будзе адна чыстая сарочка, каб было ў чым пахавацца. Ст. / пахавацца ня будзе ў чым. Нел. С оверш. СХаваЦЦа, возвр. 1. сп р я таться. Ар.; Ксл.; Шсл. Ён бача, што бяда, дый схаваўся Ў кухню. Погар(Афанасьев: Нар. рус. сказки 1, 153). Схавауся f каноплі. Ст. 2. ск р ы ть ся. К а р а л е в іч у д ы р ы ў к а н я й с х а в а у с я з а г а р у. н. (Тм. I, 1913, 211). Д а с у д н а г а дн я ён с х а в а е ц ц а. Ют. 11569. С о н ц а С Х а в а л а с я з а хм а р ы. Кузьміно Сян. (Ксл.). хаў, м еж дом ет, зв у к о п о д р.— о зн а ч а ет крик си зо в о р о н к и, к о т о р ым в ы р аж ается д о в о л ь ств о к о р м о м. Дел. 952. хаўбосьце-іўя, п редл.-Ц Ю, ср., со б и р.— тр я пьё, ст а р ь ё. Бяльсл. Шмат у цябе хаўбоСЬЦЯ, вЫ К ІНЬ яго вон. Палуж Краснап.(Бяльсл.). хаўбёня-ні-ні, ж.; м н. ч., р о д.- н я у, ж.— д у р а, глупая. Нел. 675. Добрага нічога ня зробе гэта хаўбеня. Нел. Дзевак табе няма, што ты хочаш жаніцца з гэтаю хаўбеняю? Нел. хаубёнь-ня, предл. и зват.-Н Ю; м н. ч., р о д.няў, м.—о л у х, б о л в а н. Нел. 675. Няма чаго пасылаць туды гэтага хаубеня. Нел. хъукъщ-аю-аеш-ае, несоверш. 1. ха р к а ть, п л е в а т ь. Нел. 675. Ты нешта з крывёй хаўкаеш. Нел. О днкр. хаукнуць. Нел. 675. 2. о с о б а к а х, сви н ья х: хв а т а т ь рт о м, б ы ст р о гл отая. Нел. 675. Сабака хаўкае, што% ні кінеш яму. Нел. С оверш. схаўкаць. Нел. 675. Хаўрус-О', пр ед л. и зв а т.-с е, м. 1. СОЮЗ. Гсл.; Шсл. Ня прымайма яго ў свой хаўрус. Ст. 2. с о т о в а р и щ ест в о. Нел. 681. У цябе зь ім хаўрус. Нел. хаўру са ва цъ-сую-суе ш-суе; п о вел. - су йсуйма, н есо вер ш. зь кім—н а х о д и т ь с я в с о ю з е. Бельма ты ўжо хаурусуеш ізь імі Ст. хаўрусны -ная-нае—со ю зн ы й. хаўруСЬНІК-/кЯ, п р е д л.-ІК У, з в а т.- І ч а, м. —с о ю з н и к. 3 хаўру сьнікам сваім у сё прагуляў, што зарабіў. Ст. 3 гэтае часіны Я вам больш не хаўрусьнік. Цялеш: Дзесяць, 29. хаўрусьніца-ўь/-ўь/, ж.—с о ю з н и ц а. Не хаўрусьніца яна табе i няма чаго гуляць ізь ёю. Ст
Дадатковыя словы
хаўбосьце-і^я, хаўрўс-о, хаўрўсны, хаўрўсьніца, хаўрўсьніца-^ь/-^ь, хъукъщ>-аю-аеш-ае, ш-сўе, яіо, ікя, ўьі
15 👁