абясьціцца 10 абзаводак 3.—официальным актом заявить о начале какого-либо действия, положения; объявить. Абясьціць вайну. Несоверш. абяшчаць-аю-аеш-ае. абясьціцца, абяшчуся, абесьцішся, 1. — отозваться, Растсл.—голосом дать знать о своем где-либо нахождении, пнз. См. аказацца (под казаць). 2. —известить, сообщить о чем-либо, относящимся к самому себе. Фрэдрык прадау чатвеку мех солі, i вон услышаў, ажа ты не вялеў госьцеві з госъцям таргаваці, i абясьціўся табе, княжа. Письмо Рижан к витебскому князю из ок. 1280 г., напеч. в "3апісы Бел. Нав. Т-ва" 1, в Вильне 1938, стр. 36. абяшчаць,—см. под абясьціць. абятШЦа-ЦЬ/, дат., предл.-ЦЫ; мн. ч., род.-ЦЫ, ж. 1.—обет. Нел. 356. Абятніцы свае ня выпаўніў. Нел. Тая абятніца, што абяцаў Праўдзівы табе, дойдзеш гэтай ночы да тае абятніцы. Кіт. I09a8. 2.—обещенная вещь. Нел. 356. Абятніцы ня даў. Нел. аб'явеньне, предл.-ню, ср.—откровение. аб'явіць, а б 'яўлю, а б 'явіш-ве, соверш. —открыть, сделать откровение (о изъявлении Божественной воли). Несоверш. аб'яуляць-яю-ясш-яе. аб'явіцца, аб'яўлюся, аб'явіцца, соверш. —открыться (о Божественной воли). А б'явілася ў тых словах праўда. Ют. 124а4. Несоверш. аб 'яултщл-яецца. аб'яуляць,—см. под аб'явіць. аб'яуляцца,—см. под аб'явіцца. абяцанка-кі, дат., предл. абяцанцы, ж. 1. — обещание. Ар.; Ксл.; Шел.; Нел. 356. Абяцанка-цацанка, а дурному радасьць. 1 Послов. Ст. 2. —обещанная вещь. Нел. 356. Вось табе абяцанка мая! Нел. абяц-аць-дцця,—см. под абецаваць. абячаек-яшея, предл.-айку, м.— ободок, образующий края сита, решета, кузова или века" для дзяжы". Шел.; Ар. Загбаў арэшневы абячаек. Турэц, Сьміл. (Шел.) абячайка (Ар.; Нел. 346), бячайка (Нел. 26)йкі-йцы, ж. 1.—лубочный (не только лубочный,С.) обод у решета и у мельничного камня (и т. п., С.) Нел. 346—деревянный обод решета. Ксл.. Абячайка карбатая. Нел. 347. У века паламалася абячайка. Ст. Было б добрае рэшата, каб не паськяпалася абячайка. Абрэзкава, Сян. (Ксл.) 2.— круглая дырка в верхнем ручном жернове, куда сыплют зерна. Ксл. Ня сып поўную абячайку. Сянно(Ксл.). Ср. бічай. абячэйка-йк/-і/цы, ж.—абячаек. Шел. У века трэба новая абячэйка. Голацак, Сьміл. (Шел.) абдзень, нареч.—за день, в течении дня. Ксл. Я зьехаў туды абдзень. Карма, Куз. (Ксл.) Ср. абудзён. абдз-ерці~іраць,—см. под дзерці. абдз-ерціся-ірацца,—см. под дзерціся. абдзець—обмануть. Ксл. Ён яго абдзеў. Баравыя, Куз. (Ксл.) абдзёрка-ркі-рцы, ж.—мука со снятой на мельнице шелухой. Юрсл.; Ксл. Змалоў абдзёркі пудоў шэеьць. Юрсл. 3 абдзёркі Хлеб смачнейшы. Марчоню, Сур. (Ксл.) абдзёуб-аваць-яцб,—см. под дзяўбаць. абдзяжыць,—см. под дзяжыцъ. абдзял-яць-/цб,— см. под дзяліць. абдзяуб-аць-янь/,—см. под дзяўбаць. абдзімаць,—см. под дзьмуць. абдзІрОШ-ІШ, предл. и зват.-шу; мн. род.шаў, м.—порванная одежда, отрепье. Шсл. Ськінь ты гэты абдзірош. Дукарка, Сьміл. (Шсл.) абдзірала—берущий или требующий непомерной цены, платы. Ці ў яго дакупішся? Абдзірала гэты скуру хоча ЗьдзерЦІ, а НЯ то што. Міцькаўшчына, Імсьц. (Бяльсл.) абдзіраньне-ня, предл.-ню 1.—обдирание 2. — абдзёрка, шатроўка. Юрсл. Абдзіраньне ссыпім у бочку, а сьвіньням няхай у мяхох. Юрсл. 3. —снимание на мельнице шелухи с зерна. Юрсл. На абдзіраньне радоўка вялікая, змалоў ynpocma. Юрсл. абдзіркі-кяу, мн. ч.—поношенная, потрепанная одежда, обувь; обноски. Малыя дзеці абдзіркі носяць болъшых. Палуж. Краснап. (Бяльсл.) абдзьмух-аць-аны,—см. под дзьмуць. ьоджогящъ-аю-аеш-ае, повел.-ай-айма, соверш.—отхлестать. Абджогалі хлапца розачкамі. Дзіснакіта, Імсьц. (Бяльсл). абджыгаць,—см. под джыгаць. абджын джарыць, соверш..перех., об ласт. — высечь. Дел. Абджынджарыла яго матка розкаю. Дел. абзой-оя, предл.-ою, м — плосковыпуклая доска, крайняя ИЗ бревна; горбыль. Бяльсл. На мост дошка з абзоям пойдзе, далоў яго можна павярнуць. Імсьціслаўе (Бяльсл.). См. аполак. Ср. абза. абза-зы-зе, ж.— нижний слой коры дерева. Ксл. На кажнай цалёўцы ёсьць абза — чаму так ЧЫСЬЦІў? Храпавічы, Куз. (Ксл.) Пад гэбаль лучыла жывая смала, ды к на дошцы абза асталася. Чашнікі (Ксл.) Перш абчашы абзу на дошцы, а тады будзем яе спушчацъ. Варел. абзадачьщь и азадачыцъ-чг-чыш-чя, несоверш.,перех. или чаго—дать задаток при покупке. Шсл. Паеду, каб дзе хлеба абзадачьщь. Слошшча, Шацк. (Шсл.) Нашы ўжо азадачылі пасеку. абзаводак-дку, м.—обзаведение (животными, С.) мгел.; Нел.347. Памажы на абзаводак. Нел. Цяліцу даў на абзаводак. Нел
Дадатковыя словы
абявеньне, абявіцца, абявіць, абяуляцца, абяуляць, абяўлюся, бявілася, цьі, ьбджогящъ-аю-аеш-ае, яньі, іцб, ііцы
12 👁