абедачнік 9 абясьціць абедачшк-/кя, предл.-Іку, м.—горшок, в котором носят обед на поле. Яшчэ йдуць із поля нечыя дзецг i нясуцъ наповірку, на кіі, пустыя абедачнікі-спарышы. Гарэцкі: Песьні, 67. / аб'еДКІ-KtfV, единств, ч. нет— ОСТатКИ еды. Ар. абеднік-і'кя, предл.-іку, м.— небольшой горшок. Глуск.(Янк.І). вбедзьве-дзьвіх-дзьвім-дзьве-дзьвімі дзьвіх (или:-дзвюх-дзьвюм-дзьве-дзьвюма-дзъвюх)—обе. МГсл.; Ар.; Гсл.; Ксл.; Дел.; Нел. 344. Употребляется, когда оба существительные женского рода. Абедзъве дзяучыны пашлі ў гарод. Пятніцкая Беш. (Ксл.). Абедзьве бабы замелі на хаутуры. Дел. абезахощць,—см. под безахоціць. абезнадзеіць,—см. под безнадзеіць. абезнадзеіцца,—см. под безнадзеіцца. аб'езьдзіць,—см. под езьдзіць. абёнаж, нареч.— обхватив что-либо обеими ногами. (Бяльсл.) Сеу абенаж на жэрдзь (рубель) калёс. Гарэцкі: Песьні, 66. Ср. аберуч. аберн-уты-ены, абярненьне,—см. под вярнуць. аберуч, нареч.— обеими руками. Ксл.; ЗСД 307; ПНЗ;Шсл.; Гсл.;Смол. уезд, Зьверавічы, Красьн. (Дел.) Узяла я аберуч яго за галаву. Кулакоўскі: Дабрасельцы. ВаЗЬМІ МІСКу аберуч. Ст. Вазьміся за работу аберуч. Патапеню, Выс. (Ксл.) Аберуч бяручы дубіну ў рукі, у крыўду не давауся вельмі дзед. Дойка: Л. Песьня. ЎхапІў аберуч. Глуск.(Янк. 1). Ашчаперылася аберуч, плача. Тм. См. аберучкі. аберучкі, нареч.— обеими руками. Аберучкі калыша калыбку. м іх. Аберучкі дзяржыся. Ст. См. аберуч. абестка-ткі-тцы, ж. 1.—оповещение. Нел. 356. Абесткі ня даў, што паедзе. 2. —объявление. 3. —извещение, сообщение. аб'есьщ, аб'ядаць,—см. под есьці. аб'есьціся, аб'ядацца,—см. под ееьціся. абетка-кі, дат., предл. абетцы, ж.. 1. обет. Абетку дала схадзіць да Кіева. Нел. 356. 2.— обещание. Абетка толькі была, што даеьць, а даць ня даў. Нел. 356. вбэткя-ткі-тцы, ж.—азбука. 2&£Ц2№ЪЦЪ-Цую-ЦуеШ-Цуе; пові повел.-цуйцуйма, несоверш., перех.— обещать (давать обещание, С) Нел. 356. Восьмі раёў табе абяцую i парсуну сваю ў pai ўказаці табе абяцую. к іт. 4а2. Соверш. абяцаць-аю-аешае; повел.-ай-айма, перех.— обещать (давать обещание, С.)- Нсл.356;Ар.; Шел. Лбяцдгпан кажух — слова яго цёпла. Послов. Нел. Прачыстая Маці абяцала долю даці Зосечцы дзяцяці. Из дер. песни, Нел. Я табе гэтага не абецаваў i не абяцую, а што абяцаў, тое дам. Нел. 356. Тая абятніца, што абяцаў Праўдзівы табе, дойдзеш гэтай ночы да тае абятніцы. к іт. Ю9а8. Соверш. прыабяцаць—обещать. Прыабяцаў цесьцъ каня, але ня даў. Нел. Прич. прош. вр. прыабяцаны—обещанный. Нел. 518. Прыабяцанага каня ня даў. Нел. Отгл. имя сущ. прыабяцаньне-ня, предл.-НЮ —обещание. Нел. 518. Даў прыабяцанъне болей ня піць. Нел. абецавацца-цуюся-цуешся; повел.-цуйсяцуймася, несоверш. из неопред, абецаваць. Ты заўсёды абецуешея паправіцца, але ня правішся. Нел. 356. Соверш. абяцаццааюся—абяцаць. Абяцаўся заехацца, але не заехаўся. Нел. 356. Абяцаўся, а потым i забыўся. Ст. абечка—веко. Праціраў рукамі вочы, устрасаў палцамі нарэзаныя пылам абечкі. Дудзіцкі ('Ъацьк.", Но. 1-2/437-438) аб'ядайла-лы, общ.—обжора. МГсл. абязглузьдзіць,—см. под бязглузьдзіць. абязглузьдзіцца,—см. под бязглузьдзіцца. абязжыліць, см. под бязжыліць. абязжыліцца, см. под бязжыліцца. абязручыць-чу-чыш-ча, соверш. —лишиться употребления рук, сделаться калекой.. Акрывей, ахрамей, ашалей, адзервяней, абязручы. Ельн. (Дел.) абязурнік-/кя, предл.-іку, зват.-іча, м. —шалун, озорник. Андрэй вялікі абязурНІК. Сянно(Ксл.) абязурны-ная-нае—озорный. Дужа абязурны Ахрэмка — не прайці вуліцу. Сухарукава, Аз. (Ксл.) абязьдзеціць,—см. под бязьдзеціць. абязьдзеціцца, см. под бязьдзеціцца. абязьверыцца,—см. под бязьверыцца. абязьвеч-ыць-аны,—см. под бязьвечыць. абязьвечыцца, см. под бязьвечыцца. абязьвініЦЬ,—см. под бязьвініць. абяліць,—см. под бяліць. абярэмак-мка, предл. и зват.-мку, м. —НОша, сколько можна взять, обхватить руками. Нел. 346.—охапка. Абярэмак сена, дроў. Нел. См. бярэма. абярненьне,—см. под абарачаць. абярняся, нареч.—то и дело, очень часто. Ар. Абярняся ўходзяць i выходзяць, чыста вышвіндалі хату. Ар. абярнуць,—см. под вярнуць. абярнуцца,—см. под вярнуцца. абяртня-ні, ж.—ломоть хлеба, обрезанный кругом булки. Міх. Бацька адкроіў абяртню хлеба, м і х. Уменьш. абярценька-к/. м іх. абяспамяціць, см. под бяспамяціць. абяспамяціцца, і і/ под бяспамяціцца. абясьпечыць,—см. под бясьпечыць. абясьціць(дп аб-вясьціць), абяшчу, абесьціш-це, соверш.( што каму) 1.—оповестить. Нел. 356.—оповестить, уведомить. Чаму ты i мне не абясьціў, калі хацеў ехаць? Нел. 2.—довести до всеобщего сведения, объявить, огласить. Абясьціць рассудок суду
Дадатковыя словы
абедкі, абезьдзіць, абесьціся, абесьщ, абецавацца-цўюся-цўешся, абядайла, абядацца, абядаць, ікя
14 👁