гулькаць 246 гультаюга гульбу ўчыніць—повеселиться, натешиться УДОВОЛЬСТВИЯМИ. Дел. У м е н ы и. гульоща-ўб/-ўь/—гуляние. Дел. Гульоща такая пашла з радасьці. Ельн. (Дел.), гулькаць—о первоначальном разговоре ребенка; детская песенка, которую он начинает, пробуждаясь от сна. Дел. Ён гулькае. Дел. гульляваць-люю-люеш-люю, н есо вер ш. —быть гулявым", не занятым. Католіна Росл. (Дел.). гульлГва, н а р е ч. — игриво. Гсл.; БНсл. Хмарак шаўковая грыва расьцілаецца гульліва. С. Музыка 149. гульлівасьць-ф, ж.— игривость. БНсл. гульлІвы-вая-вае, 1.—игривый. МГсл.; Дел.; БНсл. Я была дужа гульліва, была бойкая дзеўка. Смл.(Дсл.). Абрастала песъня словамі, гулъмваю ігрой. Крушына (Зьніч, 1953, Но. 23) Увесь лог... з гульмвым гоманам. Гарэцкі: Песьні 4. 2. (нем н о ж ко пр ед о суд и т ель н о)к играм, забавам. Тым гульлівым усю ноч не да сну. Юрсл. гульма, нареч. 1. гуляя, в промежуток забав, Нел. 125. шутя. Гульма зрабіў. Нел. 2. усиливает значение гл. гуляць":совершенно ничего не делать. Шел.; Ар. Гульма гуляе, нічога ня робе. Нел. Дзеўка ані нічога ня робе, гульма гуляе. Ст. гульня-ш-ш; м н. ч. гульні-няў, ж. 1. игра(но не на музыкальном инструменте, С.) Ар.; Косіч 249; Ксл.; БНсл., игра, забава. Гсл.; Нел. 125; Мал. Туд(Гринкова, ІУ); Дел. Дзеці займаюцца гульнёю. Сянно (Ксл). Не хорошая гэта гульня, валёй у другую будзем гуляць. Нел. Дзявоцкая гульня. Дел. паганяць за гульнёю—предаваться играм, забавам, увлекаться ими. Не паганяйся за гульнёю. Дсл.(под гульня). Мае браты за стрэльбаю, сёстры за гулънёю(паганяюць, С.) Дел. ісьці за гульнёю—предаваться разврату ( облает.. С.) Дел. А твая вось жона за гульнёю пашла. Дел. 2. праздность. Гсл.; Нел. 125. Гульня, ды ня што дня. П ослов. Нел. гульшвы-вая-вае, (п а губ н а)—склонный к играм, забавам. Тым гульнівым усю ноч не да сну. Юрсл. гульны-ная-нае—свободный от работы. Нел. 125. Гу льны м часам зраблю. Нел. Г у лънаг а часу няма. Нел. гультаеньне -Н Я, предл.-Н Ю, о т гл. и м я сущ. к гультаіць—провождение времени в лености. Нел. 125. Гультаенъням не заробіце хлеба. Нел. гультаяваць-аюю-аюеш-агде; повел.-аюйаюйма, н е.— лентяйничать(бездельничать, С.) Шел. Даволі табе ужо гультаяваць. Ст. Соверш. згультаяваць-аюю-аюешаюе; повел.-аюй-аюйма—слентяйничать. Шел. Згультаяваў такі — не зрабіў. Ст. гультаіна—см. под гультай. гультаіць-аю-аіш-ае, н есоверш.—лениться, ничем не заниматься. Нел. 125. ГультаЮ Ч Ы, не заробіш нічога. Нел. С о в е р ш. згультаіць—провести в лености. Нел. 204. Згультаіў (дзень) у карчме седзячы. Нел. П рич. згультаены—проведённый в лености. Нел. 204. Дзень пагодлівы згультаены. Нел. С оверш. пагультаіць—провести (некоторое время, С.) время в праздности. Нел. 438;Дел. Шкада! не далі табе бедному пагультаіць. Нел. Батракі пагультаілі, а паня сварыцца. Дел. С о вер ш. прагультаіць—провести в лености. Нел. 521. Тры дні Прагультаіў. Нел. гультаіцца-/гда, ст рад, гультаіць. С оверш. агультаіцца— предаться совершенно лени. Нел. 358. Агультаіўся наш хлапец, бегае ад работы. Нел. С оверш. загультаіцца-аюся-аішся; п о в е л.-айся-аймася—залентяйничать. Шел. Гэта ж вы загультаіліся сядні. Нел. 166. Ізноў ён загультаіўся. Ст. С о вер ш. разгультаіцца—разлениться. Нел. 548. Ты сусім разгультаіўся, у сё печы пільнуеш. Нел Я стаў пасылаць сына, дык ён быў на хронце, разгультаіўся, ня йдзець. Дзьве Душы 152. згультаевацца-таююся-таюешея, несоверш.—разлениться, предаваться лености. Нел. 204. Не давай згультаевацца хлапцу. Нел. С о в е р ш. згультаіцца-аюся-аешся —разлениться, предаться лености. Нел. 204. Згультаіўся, ні на шта ня годны. Нел. гультай-дя, п р е д л.-а ю, з в а т.-а ю; м н. ч.-аТ аёў-аём, м н. ч., п р е д л. - а ё х, м. Смл.(Даль) —лентяй(бездельник, БНсл.) Гсл.; Ар.; Нел. 125; Шсл., лодырь. Ар. Гультаю заўсёды СЬвята. П о с л о в. Забалоцьце Сьміл. (Шсл.). Работнік мой гультай, за ім глядзецъ надабе. Нел. гультаіна-нь/, о б щ.—большой лентяй, большая лентяйка. Нел. 125; Шсл. ГультаТ на ты, што ты сабе думаеш, чаму ты нічога ня робіш? Ст. 3 такім гультаінаю ня шмат чаго зробіш. Нел. гультайка-йкі-йцы, ж.—лентяйка(бездельница, Ар.) Гсл.; Ар.; Нел. \25.Дзеўка, калі белоручка, то й гультайка. гультаюга-г/, о б щ., у в е л и ч., п р е з р и т, (к гультай, гультайка)—отчаянный лентяй,-йка. Нел. 732. Даў нам Бог работніка, работніцу гультаюгу. Нел. гупьт&ілскі-кая-кае, 1. принадлежащий лодырю(лентяю, Шсл.); относящийся к лодырю, свойственный ему. Гультайская твая работа. Ст. 2. даровой(не оплачиваемый, С.) Нел. 125. На гультайскім хлебе сядзіць. Нел. гультайства-?я, ер.—лентяйство(безделие, пребывание в праздности, С.) Нел. 125; БНсл. Праца корме, а гультайства глуме. П о с л о в. Забалоцьце Сьміл. (Шсл.). Табе за гультайствам няма калі. Нел. гультаюга— см. под гультай
Дадатковыя словы
гульбща, гульбща-^б/-^ь/—гуляние, гульбў, гультайства-<?я, гўлькаць, гўльма, гўльны-ная-нае—свободный, гўльні-няў, ньі, ігда, ўбі, ўьі
3 👁