гром 227 грабіць гр ом -л іў, предл.-ме, м.-гром. Шсл. Зь вялікага грому малы дождж. П ослов. Ст. гроп-na, предл.-ne, м.—Дрофа. БНсл. гр ош, граша, дат., предл.-шу; мн. ч. грашьіоў-ом-ы-мі(грашыма)-ох, м. 1. сначала в великолитовском(белорусском) государстве больш ая ценная монета, по присоединении к России — деньга, пол копейки. Па грашу на дзень — куды хочаш, туды Ŭ дзень. П ослов. Рапан. 45. Рубель із грашоў складаецца. П о с л о в. (Рапан. 47)— копейка рубель бережет. Чужыя грашы i гулытаю харашы. П ослов. Рапан. 53. 2. со б и р. грош ы,—деньги. Чужы грош бяжыцъ, як воўк. П ослов. Рапан. 53. Чалавек без граша, як бяз душы. Тм. Ум енъш. грошык-ыкя—денежка. БНсл. 3. деньги вообще. Шсл. Граша ў яго чоршта. Ст. грош ы, мн. ч.; р о д. грошы, дат. грошам, вин. грошы, сн. грашмі(грашыма), предл. грошах—деньги. Ар.; Шсл.; ПНЗ; Ксл.; Гсл.; Варел. Грошы на ўсё надабе. Рудня Аз. (Ксл.). За грошы ўсюдых харошы. Ст. На падачкі грошы трэба. Рапан. 56. К яму безнадзейна хадзіцы усё роўна грошы ў яго няма. Азярэцк Сян.(Ксл. под безнадзейна). Хатніх грошы ня траць на свае патрэбы. Варел, (под хатні) Бяз грошы мы i ў судзе нехарошы. П ослов. Рапан. 12. ГрашмІ Ŭ на тым сьвеце дагодзіш. Рапан 35. Выцягнуў машонку з грашыма. Нел. 257( п од кубрыць) грошы гатовы я—наличные деньги. Маемасъць мацярыстая адумерлая, то ёсьць грошы гатовыя, золата, пэрла, каменьне дарагое маюць іці ў роўны дзел межы ўсіх дзяцей. Стт. 295. Грошы гатовыя сыгісаці маець. Стт. 284. Уменьш. грош ы кі—каў—денежки. Нел. 122; Шсл. Усякі любе грошыкі. Ст. Вы, добрыя людзі, глядзіце, i грошыкі нам кладзіце. Горц.(Кот 206). г р а, гры, гры, ж.— игра на музыкальном инструменте. Варлыга: Назіраньні. г р я б - б у, пр в д л.-б е, предл.—граб. Шсл. На дворышчу ў нас расьцець граб. Турэц Сьміл.(Шсл.). грабануць—см. п од грабсьці. г р я б я ъ ъ \ - в а я - в а е —грабовый. грабавы - в а я - в о е — гроб овой. П а т р а б ў й н а в у к і, я к в ы й д з е ш і з к а л ы б к і, п а к у ль п о й д з е ш д а г р а б а в о й д о ш к і. Ют. 45а1. Г р а б а в Ы Я до Ш К І С Ь Ц І С Н у л І НО Ж К І. Из песни, грабаць - а ю - а е ш - а е, несоверш., п ерех.—грести к себе, Нел. 732 грести, огребать. Дел.; Пск.(Иеропольский). Н а ш т о т ы і з с в а і м i м а е г р а б а е ш, з г р а б а ў? Нел. Соверш. заграбаць —загрести к себе. Нел. 732. Н е х т а ху с т а ч к у м а ю з а г р а б а ў і з с в а е ю. С оверш. зграбаць—сгрести к себе. грябяцця-аюся-аешся, несоверш.—карабкаться. Нел. 732. Грабацца, узграбацца на дзерва, на стромкую гару. Нел. Ср. глабацца. Соверш. узграбацца—взобраться. г р а б ёж - б яжу, предл.-бяжу; мн. ч.-Ж Ы Ж О у-Ж О М. мн. ч., предл.-Ж ОХ, м., ю рид. 1. секвестр. Большую моц мае меці тот грабеж заставіці i прадаці каму-хоця. Стт. 1529 (Временник, УІ, лист 31). 2. конфискация. грабёлькі-каў, единст в, ч. нет., бо т.—гераний или журавленник луговой, Гсл. первоцвет. Верас. См. зязюліны панчошкі. 2.—см. п од граблі. грабёнь, м.—гребень. БНсл. грабенчык, ум еньш. к грабянец. Нел. 125; БНсл. Уменьш. Грабянец-НЦЯ, п р е д л.-нцу; м н. ч., д а т.бянцом, мн. ч., предл.-нцох, м.—гребешок. НК: Старцы 73, 129; Гсл.; Глыбокае Красьн. (Дел.); БНсл. Грабянцом рашчашы валасы. Нел. 121. грабёньШ К-/кя, предл.-іку, зв а т.-Іч а, м. —работник с граблями. Юрсл.; Гсл. Па абедзе грабеньнікі пойдуць стугаваць. Юрсл. гр абён ь н іц а-цы-цы, ж.—работница с граблями. Юрсл. Якая зь цябе грабеньніца, грабель яшчэ ня ўдзержыш. Юрсл. грабёнчы к, грабянёц—см. п од грабёнь. грабёства-tftf, ср.— грабительство(грабёж, С.) Гсл. грабяльно-тш; мн. ч. грабельны, ср.—рукоятка граблей. Нел. 121. Грабяльном парнуў пад бок. Нел. См. грабілна, грабільно, грабіліна. грабяст-cwy, общ.—жерди для зарешеЧИВаНИЯ крыши ПО Стропилам. Застарыньне Беш.(Ксл.). грабГліна-ны-не, ж.—рукоять граблей. НК: Очерки 401. См. цаўё, гр а б іл ьн о. Ср. касавіна. грабілы ю -н а, ср.— рукоятка граблей. Ар.; Дел. грабГльна-ня, ср.—рукоятка граблей. Шсл. Пераламілася грабільна. Ст. Маўчы, бо грабільнам наўськідаю. Ст. См. грабяльно, грабіліна, грабільно. грабІЦ Ь I- б ЛЮ-бІШ-бе, н е с о в е р ш., п ер ех. —грести( веслом, граблями) Гсл. О т гл. имя сущ. грабёньне-ня, п редл.-Н Ю. Ар. С оверш. зграбіць—сгрести. Ар. Да даж дж у надаб е сена згр а б іц ь. Ар. С оверш. награбіць —нагрести. 3 гэ т а е лукі досы ц ь сена награбілі. Ар. С оверш. паграбіць—грести некоторое время, погрести. аграбаць, 1.—огребать. Ксл.; Шсл. Аграбі КОПЫ. Дубнікі Сян. (Ксл.). агр абац ь грош ы —загребать деньги лопатой. Гсл. 2. сгребать в мех муку на мельнице из под жерновов. Ксл. Маё мелецца — іду аграбаць. Лужасна Куз. (Ксл.). аграбіць, соверш. к аграбаць 1, 2. Аграбі КОПЫ. Дубні кі Сян. (Ксл
Дадатковыя словы
гарў, л.-нцў, предл.-бяжў, предл.-шў, яжў, ікя
1 👁