галузаваты 187 гамана 2. гл уп ы й -пая, б ест о л к о в ы й -в а я. Нсл. 108. Галузе гэтаму нічога ня убёш у галаву. Нсл. О дна га л ў зін а -н ы -w c Юрсл. Во кавалак галузіны ўдаўся — ня дай ты i ня прывядзі сьвет. юрсл. 3. о б л а е т.— ГОЛОВНЯ. Янк. II. В ы Н Я С Ь Ц в, мама, галузы ды юшку зачынеце, боўвесь дух выйдзе. Янк. II. Надабе зрабіць галузу(абпаліць палена), шнюр пачарніць. Тм. 4. б о л е зн ь пр о са — саж а. Янк. и. У тваім просе палавіца галузы. Янк. и. г а л ў за в а т ы -т я я -/г ш £, 1.— ш ал овл и вы й, с к л о н н ы й к ш а л о с т я м, с в о е в о л ь н ы й. Вучыцца добра, але галузаваты. Нсл. 2. гл уп ов аты й. Нсл. 108. Хлапец на пагляд добры, але галузаваты. Нсл. Від г яго галузаваты. Нсл. га л у з а в а н ь н е -я я, п р е д л.- н ю — б е з д е л ь ничан и е, ш а л о в ст в о, Нсл. Ю 8озорничание. га л у з а в а ц ь - з г /о - з 'е ш -з г б; п о в е л. - з у й зуйма и г а л у за ц ь -я /о -я б 'ш - я с по в е л.-айайма, н е с о в е р ш.—ш а л и т ь, г л у п о с т и де л а т ь, Нсл. 108. ш а л и т ь, д у р и т ь шу т я, ПОВеСНИЧать( С.) б а л о в а т ь ся, Смл. (Даль); Дел. ш а л и т ь, п р о к а з н и ч а т ь. Гсл. Ён (хлопчык) ня лепе (з гліны) вялікіх i невялічкіх піражкоў, a пачынае галузаваць, ляпіць ня-то конікі, ня-то цюцькі. Гарэцкі: Песьні, 14. Ён тамацькі ўсё галузае. Смл. (Даль). Досіць табе галузавац; галузуючы, папсаваў сякіру. Нсл. У сьвяты маладыя толькі галузуюць. Цясьляціна Cip. (Ксл.). Не галузай—не бал уй ся. Мікола-Ядрэвіч Дух. (Дел.). Галузае М О Л Ы. Красьн. (Дсл.). С оверш. н а га л ў за в а ц ь — м н о г о н а д е л а т ь ша л о с т е й, Нсл. зоі н а о з о р н и ч а т ь. Паніч нагалузаваў тут, дый шкоду зрабіў. Нсл. н а г а л ў з а в а ц ц а -з у т о с я -з іб'ш ся, соверш. — н а д у р а ч и т ь ся. Нсл. 301. Яшчэ ты не нагалузаваўся, галуза. Нсл. гал ўзьл івы -вя я-?я?— л ю б я щ и й б а л о ваться, б а л о в н и к. Дел. г а л ў н -Wtf, м.— квасцы. Азярэцк Сян. (Ксл.); Нсл. 108; Шсл.; Гсл.; БНсл. Машынку да магазыну прыклеіў галуном. Ст. га л у н о в ы -я я -я ў, гал ў н н ы — квасцовы й. Нсл. 108; БНсл. Галуновая, галунная кісьля. Нсл. гъпутцъ-ню-тш-не, н есоверш., перех. — с м а ч и в а т ь ра с п у щ е н н ы м и в в о д е к в асц ам и, напр. ДЛЯ о к р а ск и. Кур. (Даль), г а л у н ы -н о ў -н о м; м н. ч., п р ед л.-Н О Х — кл оч ки сб и в ш ей ся шер сти в овч ин е. Шсл. Ня добрая аўчынка: адны галуны. ТурэцСьміл. (Шсл.). г&пътъы-вая-вае—ж а д н ы й. Войш. Си. прагавіты. г а л ь м а в а ць (паяздок)-мую-муеш-муе, н е с о в е р ш.— т о р м о з и т ь, з а к л а д ы в а ть за к ол еса т о р м о з, к р ю к, или п р о су н у ть кол. Вят., Воет. (Даль). Надабе гальмаваць: гара стромкая. Даль. Калёсы гальмуюць у галаледзь. Кур. (Даль). гальнік-кя, м.—веник, Растсл. веник, обтершийся от употребления. Нсл. 117; Юрсл. П адекраб і ха т у гальніком. Нсл. Уменьш. гальнічок-чка—веничек (обтрёпанный, С.) Нсл. 117. См. голік, галяк 2. гальны-ная-нае, прилаг. к "га л". Гальныя балот ы. Сакуны 5. галы, галаў, еди н ст в, ч. н ет.— ЯГОДИЦЫ (БНсл.) задней части туловища. Нсл. 108. Задзер ногі i паказаў свае галы. Нсл. на галах паедзе—зн. не поедет. Нсл. галы-лая-лае, 1. облает.—голый, обнажённый. Дел. Іш оў па галым месцу. Католін Росл. (Дел.). 2. голый, безлесный. галае балота—безлесное болото. Росл. (Дел.). галын-н7, м.— квасцы. Высачаны (Ксл.); БНсл. См. галун. галы т кя-т кі-т цы, ж.—?.... Чорт вас водзіць т ут, галыткі. Гарун: Кан. Паўлючонка. гам I, гаму, м.— шум, крик, суматоха, Гсл.; Нсл. 108 нестройный гул голосов. На гэт ы м гаму, хт о зарваў, т о таму. Нсл. Си. гом. гам И, м еж до м ет., зв у к о п о д р.—есть, кушать. Ар.; Дсл. Сьпі, ня плач, бо воўк гам — / пераглынецъ. Дел. / сам ня гам, i другом у н я дам. П ослов.— значит: и сам не воспользуюсь, и другому не позволю. Ар. Гам, гам! дзет кі, каш ку гамайце. Гсл. гамонка—см. п од гамана. гам азёя-ёі-ёі, ж.—хлебный общественный магазин, Гсл. магазин. Нсл. 108. Да гамазеі збож ж а павезьлі. Нсл. гаман I-ана, предл.-ану, зват.-ане; мн. ч., дат.-НОМ, мн. ч., предл.-НОХ, м. 1. дурной, злой человек, Гсл. прозренный человек. Нсл. 108. Н аваліліся на мяне, як на гамана т аго. Аш. Усі крычаць на яго, як на гамана. Нсл. Напалі, як на гамана якога. Тм. 2. злой. Нсл. 108. Л учы ся т олькі ў рукі гам ану гэт аму. Нсл. гаман ll-ана, предл.-анё; мн. ч.. род.-ноў, мн. ч., предл.-нох, т.— кожаный кошелек для денег. Воет. (Даль). Доля мая... нейдзе гаман з маім шчасьцям згубіла. Гарун: Думы у чуж. Уменьш. гамаНОК-НКЛ, мн. ч., д а т нком, мн. ч., предл.-нкох—кожаный кошелёк ДЛЯ денег. Воет. (Даль). гамана-ны, ж.—разговор. Слуцак. Вось гам ана! Слуцак. Н я ч ут н о кур о р т н о й гаманы. Гілевіч(Маладосьць", Но. 4, 1967 г, стр. 79). Д аходзяць словы нечай гаманы. Кавыль: Думы, 32. Ум еньш. Г2іМОўК2і-НКІ-НЦЫ, ж.— разговор. Куцькава Сян. (Ксл.); Шсл.; ПНЗ; Барс.; Плц.; Лепл.; Люцын; Прыдруйск. Х одзе па сьвеце т акая гамонка. Ст. Тут вось якая гамонка. ЗСД94. Вы гляд ды яш чэ гамонка хаплівая, перарываная част ымі аддышк а м і — у с ё гэт а зараж ала н ей к а й руплівасьцю. Тм. 299. Ш мат бы ло гам онкі
Дадатковыя словы
анў, г2імо^к2і-нкі-нцы, галў, галўзае, галўзай—не, галўзуючы, гамў, паяздок)-мўю-мўеш-мўе, предл.-анў, я-<?я, ібш
12 👁