гаманіць 188 гамавацца ў СЯЛе. Цялеш(Ярылаў агонь). На вулІЦЫ чуваць была нейчая гамонка. Дудзіцкі (Бацьк., Но. 49-50/435-436). гамаш ць-ню, гамоніш-не, н есоверш. 1. говорить, (Пск. Иеропольский) беседовать, ПНЗ; Гсл.; Барс.; Плц.; Лепл.; Люцын; Прыдруйск. разговаривать, мгсл.; Косіч; Сц. Быў сад чароўнаю прынадаю, вялікі быў, густы, гаманіў жывою МОваю. Крушына: Калыхан ка(3ьніч, 1954, Но. 27). Соверш. дагаманіЦЦа —договориться(до какого-либо времени, С.) М ест ойм. Дагаманіліся аж da вечара. Дел. С оверш. нагаманіцца-мюгянагамонішся—наговориться. Шел. Нагаманіліся за вечар. Ст. С оверш. разгаманГцца —разговориться. Шел. Разгаманіліся мужчыны — / дамоў ня йдуць. Ст. 2. громко говорить(толковать, Нел. 118), Пек., Смл., Кал. (Даль). Аб ЧЫМ ЯНЫ гамОНЯЦЬ м яж собку? Нел. Н е гам аніце, дзяцё пабудзіце. Нел. Гам аніць — га лава не баліць. П ослов. Нел. С оверш. узгаманщь, —заговорить громко. Нел. 52. Узгаманіла й дзяцё пабудзіла. Нел. 3. шумно разговаривать. Шел. На вуліцы гамоняць мужчыны. Ст. На вуліцы нехта гамоне. Гсл. 4. шуметь, кричать, браниться. Пек., Смл., Кал. (Даль). Ды цыт ты, ня чуцъ нічога, не гамані. Смл. (Даль). 5j( h ŭ каго)—слегка прикрикивать, уговаривать. Даволі табе ўжо гаманіць на малых. Ст. 6. (о лошади) старательно ехать(бежать, С.) Шел. Но, кося, гамані барджэй. Ст. загаманГць, соверш. 1. заговорить, начать говорить. Бяльсл.; Нел. 118. 2. шумно заговорить. Шел. Усе разам i загаманілі. Ст. нагамамць, соверш. 1. наговорить. Шел. 2. нашуметь. Нел. 302. Пяныя прышлі, нагаманілі тут дый пашлі. Нел. 3. (на каго),—побранить(слегка, С.)- Шел. Троху нагаманіў на сваю жонку. Ст. пагаманГць, соверш. 1. поговорить. Шел.; к ел.; Слуцак. У сьвята я зайшоў нагамаНІЦЬ. Шарыпіна Беш. (Ксл.). Му'ЖЧЫНЫ пагаманілі дыразышліся. Ст. Заходзьце да мяне, пагамонім ляпей. Гарун: Пан Шаб. 2. (на каго)—п о б р а н и ть с л е г к а. М ест оим. Троху я пагаманіў на гэтага нягодніка, а болей што ты яму зробіш? Ст. гаманкі-кяя-кос— р а з г о в о р ч и в ы й, с л о ВО ХО ТЛИВЫ Й, г о в о р л и в ы й. (Шел.); Ксл. Тамаш дужа гаманкі чалавек. Воўсішча Сян. (Ксл.). Як выпіў, дык i гаманкі. Ст. Гаманкі веснавы дзень на с яле заціх. Гарун: Пан Шаб. Выбіраецца гаманкі сват. Кот. 202. Н ареч. гамонка—г р о м к о. (Вераб'і) гамонка чырыкалі. Шакун: Сьлед 11. гамарня-ш-н/, ж. 1. м е д н ы й з а в о д, Нел. 118 м е д н о п л а в и т е л ь н ы й з а в о д. БНсл. Такі стук, як у га март. Нел. 2. (п е р е н.)— ш у м, СОДОМ, Ксл. ШумНЫЙ разговор, Шсл. ш у м н о е мес т о. БНсл. У яе чыстая гамарня, ніколі ціха ня бывае. Хацінічы Куз. (Ксл.) Пашла ўжо на сходзе гамарня. Ст. Ср. гамэрня. гамаршк-г/ся, п р е д л.-Ік у, зват.-ІЧ а, м. —медный заводчик. Нел. 118. гам ар н ы -ная-нае—к медному заводу относящийся, Нел. 118 медноплавительный. БНсл. Гамарны казан. Нел. гамары (один га мар уаў—ручки п о п ер ё ч н о й пи лы в в и д е тр у б о к, в н их в са ж и в а ю тся к олы ш к и. Шсл.; Ксл. Адарваліся ад пілы гамары. Ст. Купіў пілу бяз гамараў. Ст. Адламаўся гамар у піле. Ляхава Віц. (Ксл.). гамаваНЬНе-НЛ, предл.-Н Ю, о т гл. и м я сущ. к гамаваць, гамавацца—у с м и р е н и е га м а, ш у м а, д р а к и, гнева, ст р а стей и п роч. Нел. 108. Ніякага гамаваньня ня слухаюць; сваё паганяюцъ. Нел. Гамаваньне гневу, сэрца. Ты. гамаваць, гамую-муеш-муе, н есоверш., n epex. 1. УГОМОНЯТЬ. Гсл.; Нел. 108; БНсл. Гамуй дзеці, няхай ня дурэюць. Нел. 2. у д е р ж и в а т ь, (Нел. 108) у с п о к а и в а т ь. (БНсл.; Гсл. Гамаваць ад п'янчаньня. Нел. С оверш. загамаваць— у сп о к о и т ь. Нел. 163. Загамуй дзеці, каб ня крычэлі. Нел. загамаваць раку па старом у— н а п р а вить р ек у в п р еж н ее р у сл о. Стт. 1529. П рич. загамаваны — у к р о щ е н н ы й, у с п о к о е н ны й. Нел. 163. Загамаванае сэрца. Нел. С о в ер ш. п агам авац ь — ( н е с к о л ь к о, С.) у см и р и т ь, у сп о к о и т ь. Нел.; БНсл. Пагамаваць дуронікаў, дуронства. Нел. Пагамаваць полымя. Тм. Пагамаваць гнеў, сэрца. Нел. Соверш. перагамаваць—п о у с п о к о и т ь, п о у см и р и т ь. Нел. 400. Перагамуй ты сваю злосьць, сваё сэрца. Нел. П рич. перагамаваны— у сп о к оен ны й, у см и р ен н ы й. Нел. 400. Сэрца ягонае яшчэ не перагамавана, не дакучай яму. Нел. С оверш. угамаваць, 1.— у с м и р и т ь, у г о м о н и т ь, облает. укрОТИТЬ. 2. у д е р ж а т ь, Нел. 108; Гсл. УСПОКОИТЬ. Угамаваць ад п 'янчаньня, буянства. Нел. угамаваньне-ня, пр ед л.-Н Ю, о т гл. и м я сущ. к угамаваць-ацца, 1. у с м и р е н и е, (БНсл.) у г о м о н. Нел. 649. У гамаваньня на яго няма. Нел. 2. у к р о щ ен и е. Гсл. П рич. угамаваны— у сп ок оен н ы й. БНсл. гъмъв&гщь-муюся-муеьися, несоверш., возв р.— у г о м о н я т ь с я, у с п о к а и в а т ь с я, Гсл.; БНсл. у с п о к а и в а т ь с я, у д е р ж и в а т ь с я от чего, Нел. 108. сдер ж и в а т ь ся. Гамуйцеся, угамуйцеся, чаго вас разьбірае. Нел. Шва гамуецца, угамавалася. Тм. С оверш. загам авац ц а— у с п о к о и т ь с я. Нел. 163; БНсл. Загамуйся троху, Н Я крычы. Нел. Соверш. перагамавацца— п о у с п о к о и т ь с я, п о у с ри ться, Нел. 400 усм и р и ть ся. Дел. Дай яму такой, няхай перагамуецца. Нел. Шва
Дадатковыя словы
верабі, гамўй, гамўю-мўеш-мўе, гіся, пянчаньня
12 👁