Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

 ◀  / 1324  ▶ 
Старонка 203
 ◀  / 1324  ▶ 
галёць 185 загаліць гълъцъ-ёю-ёеш-ёе; п о в е л.-ё й -ё й м а, н есоверш. 1. обнажаться. Гсл. (Лес) скончыў сваё панаваньне, жоўкне, галее. Гарун(ст. "Восенскі сьпеў"). С о в е р ш. абгалеЦЬ, 1. обнажиться. Гсл. Абгалеў гаёк на зімухну. Гсл. О т гл. им я сущ. абгалёньне-НЯ, предл.ню—обнажение. Гсл. 2. нищать(доходить до нищеты, Нсл.) МГсл.; Нсл. 118; Ap.; Шсл.; Ксл.; Міх. Як прышло няшчасьце, пагарэла ўсё, дык i пачаў галець. Дабрамысьль Лёз. (Ксл.). Гаспадарка галее. Ст. Цыган, як галее, дык сьмялее. П ослов. Войш. Што год галееш. Нсл. Галей ты! Нсл. Што галеем, то выдрэем. Нсл. С оверш. згалець, (Гсл.)—дойти до крайней нищеты, Нсл. 202 обнищать. Шсл. Згалей ён ад мяне. Нсл. Сьпіўся, згалеў i прапаў чалавек. Ст. О т гл. им я сущ. згалёньне-някрайнее обнищение. Згаленьне сёлета прышло на нас. Нсл. 202. Соверш. пагалёць —обнищать. Ар. Былі калісь багатыя, але пагалелі. Нсл. 437. Пагалелі яны, бульбы й тае няма! Ст. 3. бедствовать. Шсл. Галееш век свой, дабра ня бачыш. Ст. Галеюцъ дзеці век бяз Хлеба. Купала: Спад. 5. галёча-чы, общ. 1. (большой, С.) бедняк, Ксл. голыш(но без презрит, знач., С.) Гсл. тот у которого "галіт а"—(нищета). Пархв. Гэты мужчына — галеча. Дзямідавічы Чаш. (Ксл.). 2. с о б и р.—(большая, С.)беднота(люди, С.). Ксл. гъпёкяцъ-аю-аеш-ае; п о в е л.- а й - а й м а, несо в ер ш.—выкрикивать протяжно слова. Шсл.; Ар. ПачалХ цемрашалцы галёкаць, спавядацца ў цноце сваёй. Дуб. Пастух галёкае на каровы. Ст. галёнка-*7-чм, ж.—голень, Ар.; Шсл.; Ксл. голень, часть ноги от колена до ступни, облает. Алесь зваліўся із empaxi, i nepaламіў галёнку. Пачаевічы Чаш. (Ксл.). Галёнку абскрабаў. Нсл. галёнкі-«як*, мн. ч.—гетры, чулки без низа, прикрывающие голени. Ксл Галёнкі а д зен ь, б о СЬЦюдзена. Аляксандрова Гар. (Ксл.). галёны-няр (о д ин галён)—блестящие шнурки, нитки, которыми расшивали корсажи; галуны, позументы. Ксл. Шнуроўка ўся расшыта была галёнамі. Мікалаёва Куз. (Ксл.). галёп-ну, м.—галоп. Ар. галёпам, нареч.— галопом. Ар.; Шсл. Ёмкі коны увесь час бяжыць галёпам. Навасёлкі Пух. (Шсл.). галёш—см. п од галёш. галяк-яка, предл.-яку, зват.-яча; мн. ч.-К ІКоў-КОМ, мн. ч., предл.-КОХ, м. 1.—беДНЯК. Нсл. 118; БНсл. Галяк галяком. Нсл. Хацінка галяка ўехала ў зямлю. Гарэцкі: Песьні, 15. 2. голик. Нсл. 118. Галяком падмяці хату. Нсл. 3. бритва. Гсл. галямоужа-жь/, общ.—неряха, растрёпа. Віленшч.; Горадзеншч.; Валынь(Нсл. 118). Галямоўжаю вышла на вуліцу. Нсл. См. галамоўза 2. гяпячкя-чкі-чцы, ж. к галяк 1, Нсл. 118 беднячка. Ня бачыў ты маладой (невесты) галячкі. Нсл. гал-іна-ьлё— см. п од голь. галінясты-тая-тае, облает.—обильный ветвями. Дел. См. рассахаты. галіта-ты, м.—нищета. Нсл. 117; Пархв. Г Я Л Щ Я - Ц Ы - Ц Ы, м.— птица галка, [Corvus Monedula]. Нсл. 108. галіц страляць—зевать. Нсл. Г Я Л Щ Ъ -Л Ю -ліш-ле; повел.-Л Ь -льма, несоверш. —возбуждать(разжигать, С.) в ком желание, охоту к чему, Нсл. 108 возбуждать стремление. Гсл. Нашто ты галіш яго ехаць? Нсл. С оверш. пагаліць—побудить кого-либо к чему-либо, возбудить в ком алчность К чему-либо. Нсл. 434. Ён ня сам туды палез, а яго пагалілі іншыя. Нсл. галіць-лю-голіш-ле, н есоверш., п ерех. 1. обнажать. галГць зубы—смеяться, зубоскалить. Малюкіна Пар. (Дел.). 2. приводить в нищету. Нсл. 117. Ляндар голе нас, сусім абгаліў. Нсл. 3. брить. Ар.; Гсл.; Нсл. 117; БНсл. Соверш. пагалщь, каго—обрить. Ар.; БНсл. Пагалі мяне. Ар. Хто бы меў мусульманта ў дому сваім частаваць i валасы яму пагалщь. Ют. ЗЫ4. абгаляць, агаляць, каго-што, 1. обнажать. Восень агаляла карчы. ЗСД. 63. 2. грабить, обирать. Нсл. 345, 358. Ляндар сусім абгаляе нас, хоць із торбачкаю йдзі. Нсл. 3. обривать. Нсл. 356. Агаляйце, агаліце яму палавіцу галавы. Нсл. С оверш. абгалГць, агалГць, 1. обнажить. Ксл.; Дел. Агаліла Хлапца ды Ў ваду. Лятоўшчына Куз. (Ксл.). 2. привести в нищету, Нсл. 117 обобрать. Дел. Ляндар абгаліў нас. Нсл. Кажа гэты мужычок сваей жонцы: "Вось цяпер мы іх як абгалілі. Смл. у. (Дел.). 3. обрить, Нсл. 358 побрить. Ксл. Агалілі Цябе блага. Дабрамысьль Лёз. (Ксл.). П рич. аголены, 1. обнаженный. 2. доведенный до нищеты. Нсл. 358. 3 аголеных мужыкоў што ты возьмеш? Нсл. 3. обритый. Ксл.; Ар.; Нсл. 358; Дел. Ходзе 3 аголенаю галавою, як гарбузом. Астроўна Віц. (Ксл.). Галава аб го лена. Гсл. загаляць—обнажать. Нсл. \Ь5.Не загаляй сарочкі, брыдка. Соверш. загалГць—обнажить. Нсл. 163. Загаліць дзяцё. Нсл. Загаліў дый зь пяток уваліў. Тм. Лыткі загаліў, а шчупака не злавіў. П ослов. Рапан. 201. Прич. заголены—обнаженный снизу. Дзяцё бегае заголенае. Нсл
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

жьі, предл.-якў
10 👁
 ◀  / 1324  ▶