галавою налажыць 184 галётнік галавою налажыць—погибнуть, добиваясь чего или благодаря чему, Гсл. сложить голову. з галавы схадзіць—бесноваться, мгсл. пакапаць у галаве—подумать. Дел. жыць аднэй галавой—жить холостым. На што ужо яму гэта(жаніцца)? жыў бы аднэй галавой, калі Бог жыцьцё паслау. НК: Старцы, 98. у галавах—в изголовье, в головах. У галавах стаіць сьмерць. Крамушоўка н. (Демид: Веров. 93). за маей галавой—при моей жизни (когда сам распоряжаешься, С.) Варел. Един. ч. галавіна-ны-н?—головище. Нел. 117. Галавіна ты, галавіна! нашто табе лішняе выдумляцъ? Нел. Л а ска т. гаЛОввнькв-нькі-ньцы—головушка. Нел. 117. Галованъка мая бедная. Нел. Шчашу, змыю да буйну галованъку. Кажамякі імгл. (Косіч 43). У велич., б р а н н о е, галаВЮГа— ОГромная голова, головище. Ельн. (Дел), галава цукру—сахарная голова. Ар. Купіў на вяеельле галаву цукру. Ар. галава вульля—вершина(улья). Ром. 2. старший. Шел. Ен галава, дык i няхай робе, як хоча. Ст. гвлоўкв-ўкі-ўцы, 1.—головка. Ар.; Шел. У хлопчыка вялікая галоўка. Ст. 2.—луковица. Шел. Пакрышыла галоўку цыбулі. Ст. Укінула ў б у лён галоўку чысныку. Ст. 3. плод льна или мака. Ксл. Дай імне галоўку маку. Спаская Cip. Ксл.). Пойдзем узъдзявацъ галоўкі ў вастроўкі. Тм. 4. качан капусты. Ар. У капусты вялікія галоўкі. Ар. Галаварэзы-зяу—праздник 29 августа в честь Іоанна Крестителя. галавашка-шкі-шцы, ж. — галавашнік. НК: Очерки, Но. 515. галавашнік-/кя, п р е д л.- ік у, м.—многие предметы, подкладываемые под голову лежащего человека: маленькая падутчонка", скомканная одежда в изголовке, на "палу'\ палатях, — небольшой, наклонный помост из досок там-же. НК: Очерки, Но. 515. галаваты-тая-тае—с умной головой. Во табе маці галавата: апусьцее твоя хата, Дуньку мы возьмем i песьню запяем. Из свад. песни. Горц. (Кот 211). галавёнь, галаўня, п р е д л.-н ю; мн. ч.-ў н іўнёў-ўнём-ўні-ўнямі-ўнёх, м.—головль (рыба бычёк). Шел.; НК: Очерки, 493. Злавіў галаўнёў штук ПЯЦЪ. Жораўкі Сьміл. (Пух.). Уменьш. галавёнчыК-ЫКЯ, п р е д л.-ы к у, мн. ч., вин.-ыкі. Памеж іх праходжуюцца поўныя напышлівае грацы, ялцы й галавенчыкі. ЗСД 53. галавёнька-нькі-ньцы, ж., б о т.—ч истец. Верас. См. ЖЫвІЧКа. галавёшка-к/, дат., предл. галавешцы, ж. 1. —головешка. Ар. 2. — го л о в н я ( т л е ю щ е е и л и о ю г о р е л о е ПОЛеНО, б р ев н о, Ар.) Ар.; Гсл.; Шел.; Замошша Сян. (Ксл.). Залі вадою галавешку. Ст. галавізна-ны-не, ж.—съедобные части головы животного. Ар.; Шсл. Галавізна ад сьвіньні будзе на квашаніну. Ст. галаўнІК-/к'Я, п р едл Аку, з в а т А ч а ', м н.ч., дат.-К О М, мн. ч., п редл.-К О Х, м. 1.— УГОЛОВНЫЙ преступник, убийца, уголовник, уголовный(в знач. им. сущ.). (Калі) вязенъ на горла сказаны, тады што намацней вязеньням асмотран быці маецъ у той вежы, которая ёсьць на галаўнікі. Стт. 206. Прасіў у нас ісправы галаўніка, i мы галаўніка выдалі. Лист псковского кн. Ивана Александровича 146365(ИОРЯС ХУН, 3-4, 1912 г, стр. 350). 2. плытогон у переднего плотового весла — аНОЧЫНЫ". Калупайла. галаўны-ная-ное—головной. БНсл. галаўныя мазгі—головной мозг, нт 2. галаушчына-ны-не, ж.—штраф за убийство. Стт. Раннаму навязка або забітага галаўшчына маець быці плачана. Стт. 243. Муляру, шаўцу, ганчару — тым усім галаўшчыны па трыццаці коп. Стт. 448. гвлвчкв-чкі-чцы, ж.—пилюля, мгсл. галэп-гся, п р ед л.-n e, м.—птенец без оперения. Ян к. I. Галэпаў знашоў. Янк. i. галган-wj, п р е д л.- н е, м.— имбирь. НК: Очерки, Но. 153. галганны-ная-нае—имбирный. НК: Очерки 71, Но. 153. галгатаць, галгочаш-ча, н есо вер ш.—говорить по-еврейски. Ар. Жыды галгочуць. Ар' галдашк-кя, п р е д л.-к у, зват. галдатча; мн. ч. галдапікі-оў-ом-оў-амі-ох, м., б р е згл. —человек с узкими, острыми, словно от голода, чертами лица. Ар. Слово состоит из голд—голод и піка—лицо. Галдатк ты, галдатк! Ар. галёлы I-лягя, во смы сле им. сущ.—шелег (монета). Нел. 106. Галелага ня варты. Нел. галелага ня дам—знач. ничего не дам. Нел. галёлы II-лая-лае—обнищалый. Нел. 118. Быў багаты, а цяпер галелым стаў. Нел. галёнь, галы-ія, п редл.-льню; мн. ч.-льнільнёў-льнём, мн. ч., п р е д л -льнёх, м.—голик, истрепанный веник. Нел. 116; Юрсл. Гальнём вышаруй лаўкі к сьвяту. Нел. Гальня заробіш. Нел. Гальнём нічога не падмяцеш, яго толькі ў печ. Юрсл. См. дзяркач. галёныгік-кя, п р е д л.-к у, зват. галеньніча, м.—парикмахер, мгсл. галётшк-/кя, п р е д л А к у, З в а т А ч а, м., брезгл. 1. большой бедняк, (Шсл.) ГОЛЫШ, ГОЛЫТвенный, Ар. голыш, бедняк. Нел. 116. Нічога ты ня высудзіш із гэтага галетніка. Ст. Не пайду я за галетніка гэтага. Нел. 116. 2. обирало. Нел. 116. Галетнік гэты не аднаго абгаліў. Нел
Дадатковыя словы
акў, вйн.-ыкі, ікя
10 👁