згадзщца 180 гайсаць згадзнща-дясуся, згодзішся, згодзіцца, соверш. 1. пригодиться. Ap.; Гсл.; Шсл. Хай валяюцца круглякі, мо' на што згодзяцца. Ст. Што ў лесе родзіцца, у дварэ згодзіцца. Нсл. 202. 2. оказаться способну, годну. У некруты, у салдацікі маладзец згадзіўся. Росуха імгл. (Косіч 44). Д зяцю ка твайго ставілі ў некруты, ды не згадзіўся. Нсл. Цыт, некруце, ня журыся, яшчэ молад, ня ЗгодзІШСЯ. Из рекрутской песни, Нсл. 332. 3. согласоваться,(о казаться в соответствии с чем-л., С.) Нсл. 202. быть одним из пары. Адно з другім не згаджаецца, ніяк ня можа згадзіцца. Нсл. 4. согласиться. Ар.; Растсл.; Гсл. ЗяЗЮЛЬКа згадзілася за яго высьці замуж. Усе на гэта згадзіліся. Н. (Афанасьев, I, 1913, 210). Я на гэта не згаджуся. Нсл. 5. условиться (наняться, С.) Шсл. Ахрэм згадзіўся на каровы. згаджацца-аюся-аешся, 1. н е с о в е р ш. к згадзщца 3. Рукавіцы няпарыстыя, адна з аднэй не згаджаюцца. Нсл. Каток твой не згаджаецца к маім калёсам. Нсл. Гадзіньнік із жыватом не згаджаецца. Нсл. 202. 2. к гадзіцца 3,—соглашаться. Я на гэта не згаджаюся. газард-dy, п р е д л.-д зе, м.—азарт, мгсл. газардоўна, нареч.—азартно, мгсл. Тяіоўка-ўкі-ўцы, ж.— коптилка, лам почка без стекла. Шсл.; Ксл. Засьвяці газоўку. Ст. Сяло Куз. (Ксл.). См. газулька, газьніца. газулька-лькі-льцы, ж.—коптилка, лампочка без стекла. Раўнапольле Сьміл. (Шсл.). См. газоўка, газьніца. гаіць, гаю, гоіш, гое што, н есоверш. 1. л е ч и т ь, з а ж и в л я т ь. Растсл.; Ар.; ПНЗ; Ксл. Табе трэба добра гаіць руку. Азярэцк Сян. (Ксл.). Гаіў, гаіў, ніяк ня выгаіць болькі. Ст. П рич. гоены—затянувшийся от пластыря, говор, о ране, Нсл. 116. леченный (о ране, чирье, язве и т.п.). Гоеная болька ўсё роўна баліць. П ослов. Ст. Гоенае раны ня трэба дражніць, П о с л о в, значит: не раздражай человека, с которым ты помирился. Нсл. О т гл. им я сущ. гаеньне-няню—заживление. Гсл. С о в ер ш. загаГць —заживить. Ар.; Шсл.; Вят. (Даль); Нсл. 165. Ледзь загаіў болъку на назе. Ст. Масьцъ загаіла рану. Нсл. 116. П р и ч. загоены —заживлённый. Нсл. 165. Загоеная рана. Нсл. М н о го к р а т. загаяць-яю-яеш-яе—заживлять. Нсл. 165. С оверш. згаГць—залечить(рану, язву, ссадину И Т.П., С.) Шсл. Ніяк не згаіць свае болькі. Крамяні Пух. (Шсл.). Соверш. прыгаГць—слегка залечить рану (и т.п.). Шсл. Сусім ня вылячыў, але троха прыгаіў рану, каб ня гніла. Ст. С о вер ш. выгаіць—вылечить (излечить рану И Т.П., С.) Шсл.; Ар.; Нсл. 80. Ледзь выгаіў скулу. Ст. Выгаіць рану, верад. Нсл. 2. способствовать к заживлению раны. Нсл. 116. Масьцъ гое рану. Нсл. гаГцца, гоіцца—заживляться, зарубцовыватьсяў ране, порезе), Ксл.; Нсл. 116. заживать. Ар. Болька гоіцца, ужо загаілася. Нсл. Валасень ня борзда гоіцца. Пятніцкая Беш. (Ксл.). Нешта ня гоіцца скула. Ст. Соверш. загаГцца—зажить, потянуться кожей, зарубцоваться(о ране, порезе). Ар.; Нсл. Пб. Рана загаілася. Ар. Маё сэрца ніколі не загоіцца. Нсл. Н есоверш. загаяцца— заживляться. Нсл. 165. Рана загаяецца. Нсл. С оверш. ъыг&щцъпцца— заживет. Нсл. 80. Верад ня борзда выгаіўся. Нсл. гай I, гаю, предл. гаю; мн. ч. гаі, гаёў, гаём, м н. ч., предл. гаёх. м.—роща, ПНЗ; Дрыкольле Куз.; Рашэтнік Cip. (Ксл.); Шсл.; Ар.; Нсл. 107; Гсл. настоящая с рослыми деревьями роща, расположенная на возвышенности среди окружных низин и,,раўнядзін,\ а также и среди леса. В первом случае образование гая" дают бывшие "наспы'\ а во втором —,гкупы " односортных дерев. НК: Очерки, 468. У прудкаўскім гаю грыбы ірвала. Дел. Ж ыт а пасеялі за гаям. Ст. Лад зялёным гаям. Нсл. Д а майго гаю табенямадзела. Нсл. У гаю грыбоў набраў. Нсл. Уменъш. гаёк, гайка, п р е д л.- й к ў; мн. ч.-йкі-йкоўŬ K O M, мн. ч., п р е д л.-й к о х —роЩИНа. Нсл. 107; Ар.; НК: Очерки, 468. Дарога йдзеЦЬ праз гаёк. Нсл. гаёчак-чкя, уменъш. к гаёк. Нсл. 107; Ар. Ля царквы гаёчак. Нсл. Хаджу, хаджу каля гаю, гаёчак ня гнецца, — пройдуць леты маладыя, славачка мінецца. Жыгалкі Стдуб. (Косіч 20). гай И, м еж дом ет.—выражает отрицание. Дел. Гай! Я не хачу гэтага. Дел. Гай, ідзі ты. Тм. гш?укцъ-аю-аеш-ае; п о в е л.-а й -а й м а, несоверш., п ерех.— качать( качели, колыбель и т.п., С.) Шсл. См. гойдаць. гайдацца-д/ося-яешся, н е с о в е р ш., в о зв р. —качаться (на качелях, в колыбели и т.п., С.) Шсл. Хлопцы любяць гайдацца на вяроўцы. Ст. См. гойдацца. гайкаць-аю-аеш-ае, несоверш., облает. —говорить часто, чем-либо надоедать. Дел. Я яму ўсё гайкала. Барада Парэцк. (Дел.). гаЙНО-tf, ср.— ЛОГОВО. Сянно (Ксл.); Шсл. Сьвіньня зрабіла парасятам гайно. Ст. гайсаць-аю-аеш-ае; п о в е л.-а й -а й м а, несов е р ш.— бегать, Шсл. бегать, скакать, резвиться. Ар. Ня трэба есьці даваць, што гайсаў цэлы дзень. Громаць Гар. (Ксл.). Борзды восенскі вецер гайсаў меж абсмаленых чорных руінаў. Таполя, стих. Сустрэча". Гайсае, як шалёны. Рудзенск Сьміл. (Шсл.). Гайсае страх на конях вараных. Кавыль: Думы, 35. Як ваўкі, гайсалі гэстапаўцы. Рамановіч(Конадні, Но. 2, 20). С о в ер ш. згайсаць. Люблю захутацца кажухам, згайсаць ад меж да меж краіну. Чарот(в стих. "Люблю
Дадатковыя словы
діося, рукў, скўла
7 👁