Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

бутураць 165 было бутураЦЬ, -аю-аеш-ае, несоверш., перех. —гонять, беспокоить. Дел. 45. Іпачаў воўк па кустох бутураць барана. Дел. Дзеці бутураць — спакою за імі нетуці. Дел. бутурнуцца-нуся-ж?шся, соверш., облает. —перекинуться( С.)- Дел. 45. Дзьве цурачкі з пад пня бутурнуліся, яны ўсьміхнуліся. Ельн. (Дел.). бувальні'ца-цы-цы, ж.—полотно с примесью или целиком из хлопчатобумажных ниток. Ксл. Мае бувальніцы ўдалыя. Веляшковічы Лёз. (Ксл.). буўдыр-ж, —см. под баўдыр. буўдырнік,—см. под баўдырнік. буу дДіўЫЦЬ-ру-рЫШ-ра, несоверш., перех., звукоподр. 1. ЛИТЬ(мНОГО, СИЛЬНО С.) Нел. 38. Досіць табе буўдырыць. Нел. Ср. буўдыр ( под баўдыр). Соверш. набуўдырыць— налит ь(таким образом, С.) Нел. 38. Набуўдырыў пуза. Тм. 2. возмущать(жидкость, С.) Нел. 38. Ня буўдыр Квасу. Нел. Соверш. узбуўдырыць —возмутить. Нел. 38. Нашто ты ўзбуўдырыў гарэлку? Нел. 3. (от баўдыр, буўдыр 2)—строить на скорую руку, Нел. 38. строить в роде лачуги (,,бyўдыpa,). Буўдырыць, збуўдырыць хату. Нел. Соверш. збуўдырыць —построить наскоро. Нел. 38. буўцян, буцян, Красьн. (Дел)-ЯНО, предл.янё; мн. ч.-ны-ноў-ном-ны-намі-нох, облает., м.—аист. Гсл. буўцяновы НОЖКІ—пятилистник болотный, раст. Гсл. буцар-ры, ж., облает.— Д у р ь. Дел. 45. У ЯЗО ў галаве шмат такі буцары. Дел. буцэнькі-кяў, единств, ч. нет.— СалаЗКИ. НК: Очерки, 377. буцян,—см. под буўцян. буцьвець, - е е; по в е л.- ё й - ё й м а, н есоверш. —гнить от большой сырости. Шел. Бярвіно ляжыць ды буцъвее на дварэ. Ст. Соверш. збуцьвець—сгнить от сырости. Шел. Бярвіно збуцьвела пад карою. Матарова Сьміл. (Шел.). пабуцьвёць, соверш.—подгнить от сырости. Шел. Пабуцьвеў зруб у студні. Ст. Пабуцьвела бярвеньне, лежачы на дажджу. Ст. буццам, облает. — быццам. Растсл. буч, буча, (Ар.), буча-чы, (Вк.; нк.)—заставной рыболовный снаряд — коническая плетёнка из прутьев, с открытым устьем. Ар.; В к.; НК: Очерки, 505. См. прутня. бучна, нареч. — Крупно, ботело. Ср. ст. бучнёй. Ідзе часта пасаджана цыбуля, там радзі, парадзі, вырываючы, каб бучней расла. Нел. 14б.(под радзіць). бучнёць-ёю-ёеш-ёе; п о в е л.- ё й - ё й м а, несоверш.—толстеть от лучшего питания. Соверш. пабучнёць—потолстеть. Як пачалі ляпей карове даваць, дык адразу паправілася, пабучнела. Ст. Ср. бучны. бучны-ная-нае—крупны й, ботелы й. Нел. 40. Бучны ячмень. Нел. Бучная пшонка. Нел. бучыцъ-чу-чыш-ча, несоверш., перех., облает.—би ть. Дел. 45. Як пачалі старосту бучыць. Вельск, у. (Дел.). бы, союз сравнения— СЛОВНО, Вят., Воет. (Даль),— как, как бы. Ідзець, бы шклянку вады на галаве НЯСець. Послов. Рапан. 145. Чыстая вада, бы шкло. Сцк. Бярэць голымі рукамі вугальле i сыпе яго ў крысы свае адзежыны, бы якія арэхі або яблыкі. "Божым шляхам", Но. з, стр. 13. Так працуе, бы кот плача. Послов. Рапан. ЮЗ. Перастаў музыка граць, а ваўкі, бы сонныя, пасу ну лі ў лес. Слц. Від, бы ральля, увесь зморшчыўся. Слц. (Серж. 87). Адну (думку), бы пшчолы матку, я кунежу. Кавыль: Думы,з. Зьбегліся людзі, пачалі званіць, бы на пожар. Жгунь Гом. (Сержп: Отчет, 15). Пад ступой рыпяць пяскі, бы сьнег аб полаз. Салавей. I голас у любой, бы ў лесе зьвінючай, бліскучай крынічанькі. Гарун (ст. "Мая люба".) Гады ідуць, бы карагод бясконца. Тм.(ст. "1дуць гады"). / войстры пах травы i цьвілі, iвоўчых ягад горкі сок паветра вогкае паілі, бы ў навальніцу дождж пясок. Крушына: Лебедзь 10. Стала дзіўна: — гады гэтак шпарка прашумелі, бы ўвосень лісты. Жылка, 49. ~~ быб, союз, в начале желательных предложений: т о л ь к о бы. Нел. 40. Быб дзень прайшоў. Нел. бык, быка, предл. быку; Ст.-кі-коў-ком-кікамі-кох, м.— бык. Ар. Сялом купілі заволнага быка. Ст. Уменьш. бычок-ч/ся; мн. ч., дат.-ЧКОМ, мн. ч., вин.-ЧК1, мн. ч., предл.кох—бычёк. Ар. Карова прывяла бычка. Ст. бычэчак, уменьш. к бычок. Было V ІХ пяць авечачак, шосты бычэчак. 3 байкі, Мгсл. быкау-ава-ава— бы ч а ч и й. Шел. Быкау хвост. Ст. Быковы рогі. Ст. было, в знач. наречия. У п о т р е б л я е т с я С д а т ел ь н ы м пад. л и ч н о го мест о и м ен и я и с и н ф и н и ти в ом. 1.— н а д о б ы л о, с л ед о в а л о, к огда вы казы вается м н ен и е, что с л ед о в а л о чт о -л и б о сов ер ш и ть, ч то, о д н а к о, н еб ы л о сдел ан о. Така было й вам абіды не стварыці. Ліст рыскае рады 1271-80 г. Княжа, табебыло тае абіды пасьцярэчы. Тм., строчка72. Догнала я свае леты ў калінавым мосьце: — Зьвярніцеся, мае леты, хоць да мяне ў госьці. — Хацелі б зьвярнуцца, ня маем да кога, было табе шанаваці здароўейка свога. Из песни, Войш. Табе было, княжа, сядзеці ў Пскове на княжэньні, а намесьнікі табе Пскова не дзяржаці(так казалі Псковічы князю Андрэю Алігірдавічу 16га стг.). А ня чорт цябе нёс на дзіравы мост, было табе дзяржаціся за сабачы хвост. Кліх. 51. Нашто табе было браць