перабраны 114 адабрацца 4. (к перабіраць в 5 -т ом зн.)—взять лишнее. Нсл.398. Перабраў меру. Нсл. П рич. перабраны, 1. отобранный. Шсл.; Ар. У каламашцы перабраная бульба. Ст. 2. взятый больше, чем следует. Перабраныя за падачкі грошы скарб зьвярнуу Піліпу. Н есоверш. перабіраць, 1. перебирать, разбирая одно за другим поочередно. 2. отбирать, (Ксл.) лучшие экземпляры, Шсл.; Ар. отделять из чего-л. лучшее. Нсл.398. Перабіраць арэхі, гарох, боб, грыбы. Нсл.398. Заутра будзем перабіраць бульбу на садзьбу. Ст. Перабіралі бульбу. Княжыца Куз. (Ксл.). 3. быть разборчивым в пище или в предлагаемых вещах(а также в работе С.) Нсл.398; Ар. Хто перабірае, тый перамірае. П ослов. Нсл. Не перабірай, а то скулу возьмет. Нсл. У бальшыні людзі не перабіралі працаю, глядзелі толькі, каб яна была добра платная. Сьцяблевіч("Бацьк. Но. 1-2, 437-438). 4. перебирать, вспоминать, представлять, мысленно воспроизводить, одно за другим всё, многое. Ен сіліўся перабіраць у памяці ўсё перажытае на сваім крывым вяку — i добрае й благое. Дудзіцкі ("Бацьк.'\ Но. 1-2, 437-438). 5. несоверш.(к перабраць 4)—брать слишком много, Нсл.398. брать лишнее. Ксл. Калі б табе кішкі перебрала, як ты ў нас заўсёды перабіраеш. Нсл. 6. последовательно, поочередно касаться всего, многого. перабіраць струны—последовательно рассмотреть, оценивая и решая что-л. 7. (чым)—поочередно производить движение чем-л. Вял. Перабіраць нагамі, рукамі—шевелить то одной, то другой ногой, рукой. Ар.; Вял. Ня плавае, а толькі нагамі перабірае. перабіраньне-ня, предл.-ню; мн. ч.-н і-н я ў, от гл. и м я сущ.{к перабіраць) 1. делание разбора в предлагаемых предметах. Ар.; Нсл.398. 2. брание сверх определенного. Нсл.398. Дастанёцца табе за тваё перабіраньне ў нас падачкаў. Нсл. Безлич. перабірае, соверш. перабрала—бурчит в животе. Нсл.398. Штось у жываце перабірае. Нсл. Усі кішкі перабрала ў мяне ад грыбоў. Нсл. разабраць, разьбёрці, прош. вр. разабраўорала-бралі, соверш., перех. 1. разобрать, взять по частям, по одному. Ар. 2. разобрать, приводя в порядок, рассортировать, отделить одно от другого. Ар. Я разабраў твае рэчы. Ар. (о убитом животном): рассортировать мясо убитого животного, отделяя одну часть от другой. Ар. Дзядуля разабраў парсюка. Ар. 3. разобрать, разнять на составные части. Ар. Паўла разабраў леварвэр. Ар. 4. разобрать, различить, распознать чтол. слухом, зрением, обонянием. Разабраць nodnic. 5. оказать сильное действие, опьянить (о хмеле). Яго разабрала гарэлка. Б езл и ч. разабрана. Н е с о в е р ш. разьбірае—дурь, бешенство находит, злость нападает. Нсл.545. Чаго цяберазьбірае, штоты так крычыш? Нсл. Ужо яго разабрала, разьбіраць, несоверш. к разабраць во всех знач. Шайтан рэк: "Которыя хмельны напітак шынкуюць i тыя, што разьбіраюць, то мае наўчоныя вялікія. "КітбОаЗ. ВЬібІраЦЬ, 1. н есо вер ш., п ер ех.(к выбраЦЬ 1, 2)—выбирать. 2. собирать с поля картофель. Шсл. Нашы паехалі выбіраць бульбу. Ст. 3. рвать лён, коноплю. Шсл. Маці выбірае ў гародзе каноплі. Ст. выбіраць вочы—надоедать насмешками, Нсл.79. изводить насмешками, стыдить. За цябе мне выбіраюць, выбралі вочы. Нсл. выбраць, соверш. 1. вынуть, вытащить беря все до конца; выбрать. 2. выделить, отобрать по какому-л. признаку. 3 напіткаў у бухвэце выбраў яблычны сок. убёрці, убраць, убяру-рэш-рэць-рэмрыцё, уст.—убрать, уменьшить размеры чего-л. Я вам убраў прамове (абмылка зам. прамовы? С.) устамі. Кіт 67а13. Н есоверш. убіраць. бёрціся, брацца, бяруся, бярэшся, бярэцца, бярэмся, бярыцёся; п рош. вр. бёрся, бёрлася(браўся, бралася) 1. браться. Шсл.; Ар. Не за сваё няма чаго брацца. Ст. С оверш. абабрацца, аббяруся-рэшсярэцца-рэмся-рыцёся, 1а. вызваться на что. Шсл. Абабраўся гэт 'кі разумны, ня трэба. Ст. Выхвалялася Марынка:—ніхто мяне ня высватае ў татачкі ў багатага. Абабраўся Іванечка - не хваліся Марынка, я цябе высватаю. Север. (Косіч, 150). 2а. с отрицанием „ Н е "— ОЧИСТИТЬСЯ. Шсл. Ніяк не абабрацца ад бруды. Ст. 2. (взаи м.)—сочетаться браком. Нсл.ЗЗ; БНсл. Яны ў радні мяжсоб бяруцца. Нсл. 3. (да каго)—обращаться к кому. Тут ім права ня ўступуючы, бяруся да караліцы яе МІласьцІ. Гордз. Акты ХУП,1. адабрацца, адбёрціся, адбяруся-рэшся, с о в е р ш.—отделиться. Дел. Адабраліся жарабяты й схаваліся. Дел. 4. приниматься за что-л. (Гаспадыня) бралася ўжо месьці хату, а за нечым там пабегла - узду мала яшчэ - i патнуты галень супакойна чакае на яе пасяродку хаты. Гарэцкі: Песьні
Дадатковыя словы
брала-бралі
7 👁