частавацца 1285 чачэніцца 2. йрон.—угощать, ругать, бесславить, колотить. Нел. 698. Ці чуў ты, як зяць частуе свайго сьця. Нел. частавацца, возвр.— угощаться. Шел. Зайшлі ў каморку ды пачалі частавацца. Ст. А ну, братка, частуйся! Іванова Куз. (Ксл.). часткаю, нареч.—отчасти, мгел. часткавы-вая-вае—частичный. Гсл. часЬЦЬ-ф, ж. 1.—часть. Ар.; Шел.; Альшанкі Беш. (Ксл.). I будоўлю і зямлю падзялілі на тры часьці. Ст. Ён із свае часьці не пражывець. Ст. 2. ДОЛЯ. МГсл. часыцна-ны, Ксл. Ён узяў сваю часьціну. Іванова Куз. (Ксл.). частачка-чкі— частичка. Ксл. Невялічкую частачку й мне далі. Жэрына Чаш. (Ксл.). чашчавік-/ка, предлАку, зватАча; мн.ч., дат.-КОМ, мн. ч., предл.-КОХ, м.— ПОДберезовик. Ксл. Л ад бярозам і ш мат чаш чавікоў. Сахны Сян. (Ксл.). чатаць-аю-аеш-ае, облает.—считать. Растсл. чатацца, облает.— знаться. Растсл.; ПНЗ. чатырнанцаты, -т а я - т а е —четырнадцатый. Сербов, 113; Лёсік: Пачат. граматыка, 103. чатырнанцаць-яўёх-яцёл*, m e.-а ц ь м а; мн. ч.-а ц ё х, числ.— четырнадцать. Севершчына (Расторгуев: Севершчына, 12); Сербов, 113; Карскі, II-2; Лёсік: Пачат. граматыка, 103. Чатырнічак-I/Ktf, предл.-чку, м. —...... Чатыры чатырнічкі: на кажным чатырнічку па пяць пяцернечкаў(рукі, ногі). Рапан. 328. Чатыры чатырнічкі, пятая падушачка, шостая жывутачка (калыбка, дзяцё). Тм. чатыры— четыре. Ар.; МГсл. Любіў хлопец дзеўку чатыры гадочкі, i з да лося хлопцу чатыры дзянёчкі. пнз., 45. чаўхГрка-/ж/-рчы' ж -—ковш, кружка для ВОДЫ. Гсл. чаўнок-нака, предл.-наку, зват.-ноча; мн. ч.-КІ-КОў-КОМ, мн. ч., предл.-КОХ, м.— ЧаСТЬ ткацкого станка в виде продолговатой овальной коробки или колодки с намотанной пряжей для прокладывания уточной нити; ткацкий челнок. Ар.;Семянцова Беш. (Ксл.).; Шсл. Чаўнок НЯ коўзкі, вязьне ў зявох. Ст. Трэба пазычыць у каго чаўныка: свой пакалоўся. Ст. чаупня-ш-ж, ж. 1. действие по гл. чаўпсьці, чаўпці. 2. вздор. Бачыны, пасьвячаныя грамадаўцам — плыткая чаўпня. (Б. Ускалось, Но. 7, 31). чаўпсьцГ, (Ар.; Міх.), чаушц-пу-пеш-пецьпем—нести околесицу, говорить чепуху, вздор. Ар.; Міх.; Ксл.; Шсл. Чаўпець чорт ведае што! Ст. Ня хочу й слухаць, што ён будзе чаўпці. Ст. Што ты чаўпеш дуба смалянога! Міх. Што ты там чаўпеш? Дудзіцкі(Бацьк.", Но. 435-436). ЧаўпвЦЬ НЯМа ведама што? Гарасімава Куз. (Ксл.). чаўраць-аю-аеш-ае, 1. сохнуть, чахнуть (хиреть, С.) Нел. 695; Гсл. За табою мы бяз хлеба чаўраем. Нел. Як начала чаўраць, дык аж да сьмерці. 2. черстветь. Гсл.; Нел. 695. На дварэ хлеб чаўрае, зачаўраў. Нел. Соверш. шчаўраць. Нел. 695; Ар., ШЧаўрЭЦЬ. Ксл.— ВЫСОХНуТЬ ОТ болезни, Ксл. совершенно захиреть. Ты ў карчме сядзіш, а мы тут, седзячы, шчаўралі. Нел. 695. Соверш. вычаўраць —высохнуть, исчахнуть. Нел. 102. Вычаўраў ад хваробы. Нел. ЗачаўраЦЬ, соверш. 1. захиреть, Гсл.; Ар.; Растсл. очень исхудать, высохнуть. Дел. 259. Мой сват сусім зачаўраў. Зяленіва без дажджу зачаўрала. Дел. 2. соверш. к чаўраць, 2—стать черствым, чаўрэць-эю-эеш-эе, несоверш. 1. — чаўраць. Соверш. шчаўрэць. Так шчаўрэў; толькі скура ды косьці, хвароба нікога НЯ красе. Амілянова Лёз. (Ксл.). 2. изнывать. Даўно тугой чаўрэюць грудзі. Крушына: Творы, 137. чацьвёртае, вставное слово: употребляют пои исчислении для определения четвертого пункта: в четвертых. Пры справаваньню дастамэнту - пячатнікамі й сьветкамі быці ня могуць тыя асобы ніжэй пазначаныя, то есьць: напервей — каторыя сваіх дастамэнтаў чыніць ня годні; другое — жонкі; трэцяе — экзэкуторове або апякунове таго дастамэнту; чацьвертае — i тыя быці ня могуць, каторым у дастамэнце што апісана. Стт. 341. чацьвёрты-жягя—четвёртый, зед 5, 9, 19, 119. Разьляглося.. чацьвертае выцьцё. Лынькоў: Воўчы лог(Калосьсе, Но. 2,1935 г., стр. 99). Чацьвертая частка. Варлыга: Назіраньні, 38. чацьвёра, числ., собир.—четверо. Ар. Нарадзілася кацянят чацьвёра. Ар. чацьвяроха-охт-осе, ж.—имя коровы, родившейся В четверг. НК: Очерки, 357. чацьвёрка-ркі-ріўы, ж.—две копейки. Ск. чацьвярток-нжа, м.—четверг. Ст. Слабада, Крывулькі i інш., облает. Люц. пав.; Невельск.; Міх. Четвьртъкъ. Евангеля Астрамірава(Кульбакин: Грамматика церк. сл. 43). Цару Хрысьце! Божа мілы, Ты ж есьць Ацец незлобівы! У чацьвярток вечару быўшу, Сьвет Жыдом сатварыўшу. Рэл. песьня влл., ужываная ў ХУШ стг., Карскі Ш-2, стр. 148-149. чацьвяртак-жажі—четырехлетнее животное. За казла чацьвяртака — сорок грошай. Стт. 470. чацьвярыцай, нареч.—на четвереньках, на карачках. Войш. стань чацьвярыцай—стань на четвереньки. стаяць чацьвярыцай—стоять на четвереньках. чачотка—корельская оереза. Но. 685; Ар. чачэніцца-нюся-нішся, 1. гордиться. Нел. 698. Чым ты чачэнішся? што ў цябе ёсьць добрага? Нел. Соверш. зачачэніцца