Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

 ◀  / 1324  ▶ 
Старонка 1302
 ◀  / 1324  ▶ 
чарнабёль 1283 часіна чарнабёль-лі, ж.—чернобыльник, мгсл. чарнабрывёц-ггу, предл.-ўцу, зват.-ўча, м.—чернобровый мужчина, чарнабрывы, -вая-вае—чернобровый. Верканька Стдуб.(Косіч 3); Варлыга: Назіраньні, 39. Чарнабрывы дзяцюк выступіў наперад. Шакун: Сьлед, 17. чарнабрыўка-кі-цы, ж.—чернобровая женщина. Дзеўка чарнабрыўка. Бых.(Романов УІІІ, 490). чарнагуз-узя, предл. и зват.-узе, м.—аист. Красьн. (Дсл.); Пісараўка Імгл.(Сержп.: Отчет, 9); Растсл. чарнавокі-кял-кяе—черноглазый, зсд 213. чарнёць-ёю-ёеш-ёе; повел.-ей-ейм а, несоверш.—становиться черным или более черным. Соверш. шчарнёць—совершенно почернеть. Ар.; Ксл. Шчарнеў зусім ад Хваробы. Асінаўка Выс. (Ксл.). Прич. ШЧарнелы—почерневший. Такое даймо робяць старадаўнія шчарнелыя ад часу патрэты. ЗСД. 85. Сяло — шчарнелая глыба, я. К.(Адплата, 3). Соверш. учарнёць—стать совершенно чёрным. А цяпер(лісты) адсырэлі, трэба ізноў падсушыць, бо ўчарнеюЦЬ. Місько: Хлеб(Беларус, Но. 174). Пачаў цалаваць учарнелую руку. Гарун: Сьвята. чарнявы,—см. под чорны. чарняціна-нь/-«е, ж.—крашенная в черный цвет ткань. Ксл. Нехта пашоў у чарняціне. Барсукі Аз. (Ксл.). См. чарніна. чарнГна-ны-не — чарняціна. Ксл. 3 чарніны пашыла порткі. Сураж (Ксл.). чарнщы-ўАу( одна чарніца)—черника. Ар.; Ксл.; Шсл.; НК: Очерки, 478. ЧарнІЦЫ — дорыя ягады. Лялыкі Аз. (Ксл.). Д зеўкі пайшлі ў чарніцы. Ст. Единств, ч. чарнічына -НЫ. НК: Очерки, Но. 902. чарнушка-шкт-шцы, ж.—монашенка. МГсл.; Гсл. чарПОК-ЯКЯ, предл.-ПКІ-ПКОў-ПКОМ, мн. ч., предл.-ПКОХ, м. — рыбоЛОВНЫ Й С Н арЯ Д, служит для извлекания оставшейся в "каўдобінах або зат ручанае" рыбы, задыхающейся при мочке льна и пеньки, а также при зимних "тохах'\ как и более крупной, попавшейся на удочку. НК: Очерки, 499. чарпак — ковш. Гсл. чарпак-кя — чарпло. Ксл. Валодзька ў чарпак налавіў хунтаў пяцъ рыбы. Ваяводкі Віц. (Ксл.). чарпло-ля, мн. ч. чэрплы-лаў, ср. 1. небольшая клёпчатая посуда на длинной рукояти для черпания воды из прорубей и зернового хлеба ИЗ Закромов. НК: Очерки, 84. 2. сетка обыкновенно четырехугольной формы, которую на длинной палкерукоятке опускают в мутную воду на дно реки, чаще весной, и через некоторое время вытягивают с мелкой зашедшей туда рыбой. Ксл. Бяры чарпло! Берашоўцы Беш. (Ксл.). чартоў зуб(клык)—спорынья. Ар. чартовы гарлачы—белена. Дел. 198. чартова ерэбра—чистотел(трава). Гсл. чартаўня-ш-ш, ж.—чертовщина, м гсл. чарвівік-/кя, предлАку, з в а т А ч а, м.— ЧТОл. с червями.* Ар. Гэты яблык чарвівік. Ар. чарвіўка-ўкі-ўцы, ж.—что-л. с червями. Ар. Даў чарвіўку ігрушу. Ар. чарц-янё-югя,—см. под чорт. чарцГха-/л:/-/с£, ж.—чертовка, м гсл. чарцы-іўоу( один чарэц)—белые черви, служащие наживкой для рыбы. Ксл. Ляшчы а падусту ловяць на захве на чарцы. Маркоўшчына Віц. (Ксл.). Вудаль у трыбусе жывёлы гадуе чарцы на кручок вуды. НК: Очерки, 510. чары-раў, мн. ч.—волшебство, чарыць-ру, чэрыш, чэра, несоверш.—плодить, свойственно пчелам и им подобным насекомым. Нел. 697. Пшчолы чэраць, начарылі ўжо. Нел. Зачырыць-/П\ зачэрыш-ра, соверш., перен. —сделать беременной. Ксл. Гэта ён Ганку зачырыў. Адамёнкі Лёз. (Ксл.). Соверш. начарыць-ру, начэрыш-ра—наплодить(о пчелах и под.) Нел. 697. См. чарыцъ. чарыцца—плодиться, свойственно пчелам(и под. наскомым, С.) Нел. 698. Пшчолы чарыцца пачалі, начарыліся. Нел. чарыцца-ыодя—плодиться, свойственно пчёлам. Нел. 698. Пшчолы чарыцца сталі. Нел. Соверш. зачарыцца. Н е. зачарацца—зараждаться(о пчелах). Нел. 193. Пшчолы зачараюцца ад маткі. Нел. час, часу—время. Ар.; Пушкары Сян. (Ксл.); Шсл.; МГсл. За работаю няма часу калі й аддыхнуць. Ст. час улягу—пора ложиться спать. Смл. да часу—до определенного момента, Ар. временно. Д а ча с у ха й б у д з е й т а к. Ст. таго часу—в то время. Гсл. у часе—во время. У т ы м ч а с е г о л а с а з а н н ы ў ч у ў. Кіт. 9263. Н е я к це с н а ро б і ц ц а ў г р у д з ёх у ч а с е р а з ь в і т а н ь н я. Кавыль: Ростань, 5. Уменьш. ЧЯСОК-СКО. часГна-ны; мн. ч. ч а с т ы —момент, (Гсл.) короткий промежуток времени, приблизительно минута. Ар. Б у с е л па д н я ў на г у, п а с л у х а ў ч а с і н у ды з а к л я к а т а ў і з н о ў. Шакун: Сьлед, и. А д з е р ж ы ц е с я т у т н а ч а с і н у. Нел. 359. ( п о д а д з е р ж а в а ц ь). У ч а с і н у н а р а д ж э н ъ н я Х р ы с т а ў з м а ц н я е ц ц а л і т у р г і ч н а е ж ы ц ь ц ё. т. Р.(Сяўбіт, Но. 13). П а б у д у т у т я ш ч э п р ы е м н у ю ч а с і н у. Салавей. Я ны Л Я Ж а л І К О Л Ь К І ча с і н а ў. Дудзіцкі(Бацьк.", Но. 437-438). У г э т у ю ч а с і н у ў ш ч а ў с я с т р а ш э н н ы г р у к а т. Дудзіцкі (Бацьк., Но. 435-436). Н я з г у л я ў в о л ь н о й ч а с і н ы, к а п е й к і н я п у с ь ц і ў н а в е ц е р. Нязнаны(Бацькаўшчына", Но. 115-116. 2. минута
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

ньі, чарнагўз-узя, чарнщы-^ау, чарцы-і^оу, ікя
18 👁
 ◀  / 1324  ▶