чарада 1282 чарноцкі Сураск.(Сержп.: Отчет, 10). Уменьш. чарачкаЧКІ. Ap.; Мішкава Куз. (Ксл.).; Шел. Каму na дзьве чаркі папала, a каму дык i чарачкі не дасталася. Ст. чарада-ды; мн. ч. чароды-даў, ж. 1. стадо. Шсл. Ягнё адбілася ад чарады. Ст.( под адбівацца). Карова не пад'ядаеў чарадзе. Ст. Наша чарада злучылася з чужою. Ст.( под злучаць). 2. ряд, вереница. Гсл. 3. толпа. Гсл. чарадзёй-ся, предл.-дзею, зват.-дзею, м.—волшебник, мгсл. колдун, чарадзёй-дзял, предл.-дзяю, зват.-дзёю, м.—волшебник, МГсл. колдун, чарадзёйства-дд; мн. ч.-вы-ваў, cp.—волшебство. МГсл. чарано-ш—ручка ножа, вилки и т.п. Гсл.,—черенок(рукоятка). чарлпанка-нкі-нцы, ж.—голова, презр. Нел. 697. Ня лезь, па чарапанцы заробіш. Нел. 697. чарапёнь-л«я, предл.-пню; мн. ч.-пні-пнёўпнём-пні-пням-пнёх, м.—горшечный черепок(обыкновенно годный к чему-л., С.) Нел. 697,—черепок, часть разбитого горш ка и т.п. Гсл. Повен чарапень насыпаў арэхаў. Нел. Прынясі з крыніцы чарапнём вады. Нел. чарасло-ля; мн. ч. чарослы, 1. широкий ремень, пояс, предназначаемый для ношения значительной звонкой монеты. 2. жмуток. Барел., Пол., Лепл. (Юхн.). Яшчэ ё колькі чарослаў лёну, каб атрапаць іх. Барс., Пол., Лепл.(Юхн.). Выкасіў чарасло ды пашоў спаць. Барс., Пол., Лепл. (Юхн.). чараваць-рую-руеш-руе, каго-што, несоверш.— колдовать. Ар.; МГсл.; Нел.; Ксл.; Ар.; Гсл. Чараўнік яму чараваў, каб струны парваліся. Гуліна Сян. (Ксл.). Соверш. зачараваць, каго-што—заколдовать, (Гсл.) заворожить, Шсл. очаровать. Гсл. Усяроўна як хто яго зачараваў: так увязаўся за гэтаю дзеўкаю. Ст. Соверш. ачараваць —околдовать. Ты ня спала, але была няжывая; цябе нехта ачараваў. Н.(Афанасьев, III, 1914, 105). Я была зачаравана красой лесу. Ю. Жывіца(Прыйсьце", Но. 1). Отгл. имя сущ. зачараваньне, 1. очарование. Гсл. 2. действие волшебства. Гсл. начараваць—наколдовать. Нел. Ты можа нчараваў мне; ni сам. Нел. падчараваць—очаровать. МГсл. чаравікі-кду( один чаравік)—мелкие башмаки, НК: Очерки 126. ботинки, башмаКИ, Растсл.; Ксл.; Шсл. башмаки, ботинки без голенищ. Ар. Ну й пашыла ж ты чаравікі, хоць на нос надзявай( зн. узкие). Ст. ЧаравІКІ Нашу НОвЫЯ. Пухінка Сян. (Ксл.). Уменьш. чаравічкі. Ар. чаравічкі I,—см. под конікі. чаравічкі И,—см. под чаравікі. чараўнік-/ад предл.-Іку, зват.-Іча; мн. ч.-КІкоў-ком-коў-камі-кох, м.—волшебник, колдун.'Гсл.; Ap.; Ксл. Барыс чараўнік. Курчына Куз. (Ксл.). чараўніца-цы-цы, ж. 1. волшебница, колдунья. Гсл.; Ксл.; Ар. Яна, ПЭўне, чараўніца. Навікі Віц. (Ксл.). Караліца казала прывесьці да сябе бабу-чараўніцу. н.(Афанасьев, II. 1914, 105). 2. обворожительница. Гсл. чараўніцтва-вя, cp.—волшебство. МГсл. чарэдны-ндя-нде—опрятный. Ксл. Гэта баба чарэдная. Застарыньне Беш. (Ксл.). чарэмха-JcZ-cc, ж.—черёмуха. Ар. ЧарэмХІ пах. Кавыль: Думы, 49. чарэн, чарана—верх кухонной печи. Растсл., — чарэнь. См. чарэна, чарэнь, чарэньне. чарэна-ны-не, ж.—верх печи. пнз. — чарэнь. чарэнь-ш-н/, ж.—верх (кухонной)печи, служащий для сидения, просушки и лежания. Шсл.; Ксл.; Сакуны 13. Чарэнь нагарэла, аж ня ўседзець. Ст. Пастаў боты на чарэнь. Сянно(Ксл.). Ляж жыватом на чарэнь! Тм. Рашчыніла яна ўчора зь вечара хлеб, паставіла дзяжу на чарэнь. Місько: Хлеб(Беларус, Но. 174). чарэньне-ия, ср. — чарэнь. Шсл. Вывалілася ў печы ўсё чарэньне. Полацак Сьміл. (Шсл.). чарэсьленік-/ка, предл.-іку, м.—широкий мешочный пояс из кожи, предназначаемый для ношения значительной звонкой монеты. НК: Очерки, 130. чарэшня-ш-н/, ж.—черешня. Ксл.; Аш. У мянеў садзе растуць чарэшні. ЛужаснаКуз. (Ксл.). Ой,, у садзе вішня, чаму ж не чарэшня? Любіліся, кахаліся, чаму ж не бярэш МЯ? Из нар. песни. чарэшнік-/кр, предлАку, зватАча, м. —черешневый кустарник, Ксл. черешневый сад, садик. У чарэшніку з бахарам абымалася. Дубовае Беш. (Ксл.). чаркасоука-ўкг-ўцы, ж.—портяной тканый платок. Нов. Сяло Беш. (Ксл.). чаркавацца-куся-куўшся, несоверш., взаим. —пить, обращаясь к следующему из СИДЯЩИХ В ряд ПО очереди. Нел. 695. Чаркуйцеся, госьцікі! Нел. Соверш. абчаркавацца. Нел. 695. Абчаркаваліся, дзякуй! Нел. чаркесы-сду, мн. ч.—безузорная ткань. Ксл. Яна тчэцьу чаркесы. Заазер'е Сян. (Ксл.). Чаркёсы( один Чаркес)-сду—Черкессы, один из народов северного Кавказа. Чарноха-охі-осе, ж.—имя черной коровы. НК: Очерки, 357. чарнота-оты-оце, ж. 1. черный, темный цвет чего-л., чернота. 2. отрицательное, порочное свойство или поступки. Пушчае такую чарноту. Рэч. пав. чарноцкі-кая-кае—монашеский. Мгсл
Дадатковыя словы
заазере, обворожйтельнйца, падядаеў, предл.-ікў, чараваць-рую-рўеш-рўе, чаркавацца-куся-ку^шся, чаркасоука-^кг-^цы, іад, іка, ікр
16 👁