Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

 ◀  / 1324  ▶ 
Старонка 130
 ◀  / 1324  ▶ 
берасьнюшка 112 забёрці берасьнюшка-шкі-шцы, ж.—горш ок, оплетенный берестой. Ксл. Прынясі берасьнюшку. Мікалаёва Куз. (Ксл.). берасьцянка-нк/-нуы, ж. 1. простая (это не обязательно, С.) берестовая табакерка. Нел.25. 2. зяблик. Ксл. Берасьянка зрабіла на дзерве сваё гняздо зь бяросты. Камоскі Беш. (Ксл.). 3. о скорб.—глаз. Ксл. У яго вялікія берасьцянкі. Слабодка Віц. (Ксл.). берасьцяны-ная-нае—берестовый. Ксл. Kyni скураныя або берасьцяныя лапці. Красьніца Чаш. (Ксл.). бёрда-да; мн. ч.-ды-даў, ср.—бёрдо. Ар. берка-КІ, дат., предл. берцы, ж.— СОК ОТ подрубленной березы. Нк: Очерки, 67; Ксл. Прынясі ЗЬ лесу беркі. Лапы Беш. (Ксл.). беркацёнь-шня, п р е д л.- т н ю, м.—оборотень. Ксл. Чалавек тры гады быу беркатнём. Мазалева Куз. (Ксл.). бёрці, (Віцебш.), браць, (Шсл.), бяру-рэшрэцъ-рэм,рыцё,бёруць(бяруць); п рош. вр. браў,брала,бралі, несоверш., перех.—брать. Ар.; Шсл.; Раст: Северск. Раз два, тры — бяры — этот возглас на месте весьма часто заменяет известное (русское, С.) „Эй, ухнем!" НК: Игры, Но.36. браць на пыхі—гордиться, чваниться; показывать себя человеком не своей среды. Гсл. Безлич. бярэць, соверш., узяло—забирает. Нел.25. Чаго цябе бярэць?—чего кричишь? За КІШ КІ бярэць, узяло. Нел. О т гл. им я сущ. брацьцё-чл, п р е д л.- ц ю —взятие, но без указания, совершилось действие или нет, Гсл. брание, взятие. Нсл.33. Дурное тваё брацъцё: Глядзі, як людзі бяруць. Гсл. Брацьцё тваё непомерное: брацьцём сваім куцалапым ты ніколі не падыймеш мяха. Нел. 2. ольну и к о н оп л ях: убирать с поля. Лён ужо сьпелы. Калі яго будзем берці? См. ірваць(лён, каноплі). абіраць -аю-аеш-ае; п о вел.-аи-аима, н е с о верш. 1. (што)—щ и п а т ь, Дел.; Шсл. СНИМаТЬ п л о ды с д е р е в ь е в, к у с т о в. Пара абіраць вішні. Ст. 2. (каго за кого)—избирать, Дел.; Ксл.; Гсл.; Нел.347. избирать, выбирать голосованием (для исполнения каких-л. обязанностей). Абіраць, абраць бурмістраў, старосту. У воласьці шмат народу абіраюць старшыню. Дел.; Нел. абіраньнеНЯ, предл.-Н Ю, от гл. им я сущ. 2а. (к абіраць 1.—снимание плодов с деревьев, кустов. 26. выборы (путем голосования). А вольном абіраньню ўраду земскага судзій, падсудкаў i пісараў. Стт.162. Н есо вер ш. абІраЦЬ-£7К?£Ш-а£/ п о в е л.-айайма. С оверш. абраць, абяру-рэш-рэцьрэм-рыцё, 1. отдать предпочтение комучему-л., изорать, выбрать. Ксл. Проста яны абралі вас як трагічных людзёў. Корзюк. Ён абраў яе (з памеж харашухаў). Крушына: Лебедзь 52. Урад мае ІЗЬ сёл акалічных па тры чалавекі да прысягі абраці. Стт.408. 2. (к абіраць 2)—изорать,(МГсл.) выбрать (голосованием, С.). Бясл. На судзтва падсудка або nicapa абралі. Стт. 164. За старшыню Міколу абралі. Расна Сян. (Ксл.) абраны, п рич.(к абраць 1,2)—изоранный. Нсл.352. Абраны галава, староста. Нел. Послы з кажнага павету, будучы на сём із паветаў на сойміках абраныя — ад судоў вольны будуць. Стт. 223. Статут новы ад людзей мудрых, з народу нашага на то абраных, папраўлены. Стт. 162. абраньне-ня, предл.-НЮ, отгл. имя сущ.(к абраць 1,2)—изорание. Нсл.352; МГсл. Мы Гаспадар подле Статуту, за абраньням i просьбою шляхты, іншых на тыя ўрады маем устанавіці. Стт. 116. Зь вялікага абраньня ды вышаў кікс(нішто). Сохана 1мсьц.(Бясл.). Абраньне галавы, старосты. Нел. наабіраць, соверш.(к абіраць 1)—нарвать обирая, снимая с многих деревьев или много раз. Ар. Наабіраў вішняў з гарнец. С оверш. паабіраць 1. обобрать с многих деревьев. Ар. Усі яблыны паабіралі. Ар. 2. соверш.(к абіраць 2)—выбрать (голосованиему многих местах, абабраць, аббяру-рэш-рэць-рэм-рыцё, со вер ш.{к абіраць 1) 1. СНЯТЬ ПЛОДЫ (с деревьев, кустов). Шсл. Абабралі яблыкі. 2. обокрасть (совершенно, С.) Ксл.; Дел. Міколу зладзеі чыста абабралі. Латышы Беш. (Ксл.). Абабралі краму. Гсл.; Я нкА.Папа абабралі ночы. Дел. 3. (каго за каго}— выбрать (изорать, С.)Ксл.; Дел.; Бясл. Яхрэма да рады абабралі. Красьніца Чаш.( Ксл.). Як караля абабраць, адкуль? Ельн. (Дел.). 4. выбрать все. Дел. Абабралі ўсі грыбы. Дел. адабраць, (Шсл.), адбёрці, (Нсл.359), соверш. У каго што, 1. ОТНЯТЬ, Нсл.359; Шсл. отобрать, взять у кого-л.вопреки его воли, Ар. отобрать, присвоив себе, завладев чем-л. Апошняга каня ў мяне адабралі. Нел. Яны адабралі ад дурня тую птушку. Н.(Афанасьев, I, 1913, 209). 2. отобрать, заставить, вернуть. адабраны, п ри ч. к адабраць. Н есоверш. адбіраць—отбирать, отнимать. (Ксл.). Нашто адбіраць, нашто адабраў у дзяцяці цацку? Ст. дабёрці, дабраць, соверш. 1.—добрать, дополнить что-л., до какой-л. меры. 2. сделать какое-л. дело окончательно, довести его до полного результата. П рич. дабраны—добранный, дополненный. Нел. забёрці, забраць, соверш. 1. взять, захватив рукой и т.п., забрать. 2. взять что-л. с собой, забрать
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

а£і, берасьцянка-нк/-н^ы, избрание, избранный, избрать, избрать,(мгсл
5 👁
 ◀  / 1324  ▶