цягцГся 1262 цягуны Ар. На цэлы локаць выцягнулі(палатно). Нсл. Ледзь выцяг ногі з балота. Ст. выцягці ногі, 1. протянуть ноги. 2. перен.—издохнуть. Ар. Каб ты ногі выцягнула! Ар. Сеў ля воза i стаў бліны есьці. Тут i ногі выцягнуў. P. Кут. 24. цягиуся-нуся-нешся, 1. тащиться. Шсл.; Ap. Цягнецца ззаду. Ст. 2. плестись. Ар. Цягнецца памалу. Ap. цягацца-аюся-аешся, 1. таскаться. Шсл., Ар.; Ксл. Цягаецца, як той хвасток, за мною. Ст. Цягаешся па съвеце, бадзяўка! Стаішча Чаш. (Ксл.). Чаго вы за ІМНОЮ цягаецеся? Нсл. 2. таскать друг друга. Нсл. 694. Пятухі цягаюцца б'ючыся. Нсл. Соверш. зацягацца, а) утомиться, таская что-л. или вообще работая, Шсл. изнуряться. Нсл. 192. Чыста зацягаўся, носячы салому. Ст. Зацягаецца плачучы па мужу. Нсл. 734. б) заходить далеко. Нсл. 192. Не зацягайцеся ў чужую старану. Нсл. 3. волочиться. Нсл. 694. Ніткі цягаюцца за лапцям. Нсл. нацягацца, соверш. к цягацца, 1. натаскаться, намучиться, таская. Нсл. Нацягацца мяхоў, бярвеньня, калодзъдзя. Нсл. 2. натаскаться(находиться, С.) Шсл.; Ар. Нацягаўся за дзень, аж ног не павалачы. Ст. 3. нашататься. Нсл.; Ар. Нацягаўся бедненькі па съвеце. Нсл. 4. навозиться. Нсл. Нацягаўся зъ ім, пакулъ наўчыў арацъ. Нсл. Соверш. дацягнуцца— дотащиться. Шсл.; Ар.; Нсл. 144. Ледзь дацягнуўся з возам. Ст. Стамаваліся, пакулъ дацягнуліся да начлегу. Нсл. зацягацца, 1. заходить далеко. Нсл. 192. Не зацягайся ў чужую старану. Нсл. 2. изнуряться от плача. Нсл. Зацягаецца плачучы. Нсл. Соверш. зацягціся—зайти далеко. Во аж куды зацягнуліся каровы. Ст. П й Ц Я Г & Ц Ц Я - а Ю С Я - а е ш С Я, несоверш.— потягиваться(расправлять уставшие от однообразного положения конечности, корпус, С.) Нсл. 488. Н я ў в а г а! н а л ю д з ё ў п а ц я г а е ш с я, п а ц я г н у ў с я. Нсл. Соверш. пацягціся, 1. потянуться(расправить уставшие от однообразного положения конечности, корпус, С.) Нсл. 488. 2. потянуться, начать тянуться. 3. потащиться. Шсл. Карова набралася, аж ледзъ пацягнулася. Ст. 4. поплестись. Ар. Пацягнуўся дзядуля помаленьку да места. Ар. прасьцягацца, -аюся-аешся, несоверш. —простираться. Соверш. прасьцягціся, 1. простереться. Грабовы дошкі сьціснулі ножкі, не магу прасъцягнуцца. Рылавічы НЗ(ПНЗ, 41). 2. продлиться. Масъляная, шчасьлівая, прасьцягніся да Вялікадня. Хахлоўка нз (ПНЗ, 41). Соверш. працягнуцца— продлиться. Масълянка, палізуха, працягніся, масълянка, хоцъ да духа. Росуха імгл.(Косіч 255). прыцягацца(прыцягавацца, Нсл), 1. приходить, притаскиваться. Нсл.51б.£н)я нас часта прыцягаецца. Нсл. 2. приближаться с трудом по пути. Нсл. 516. Прыцягавайцеся, прыцягніцеся нанач да сяла. прыцягнуцца, 1. соверш. к прыцягацца 1, —притащиться. Нсл. 516; Ар.; Шсл. I ты сюды прыцягнуўся? цябе не прасілі сюды. Нсл. 2. соверш. к прыцягацца 2. Нсл. 516. Ледзъ прыцёгся дамоў: так жа быў прыстаўшы! Ст. расьцягацца, 1. распростираться, лежа. Нсл. Не расъцягайся тут, тут няма дзе табе. Нсл. 2. растягиваться, тянуться. Нсл. 3. метаться, плача. Нсл. Дзяцё расъцягаецца па табе, ідзі барзъдзей да яго. Нсл. 4. перен., презр.—умирать. Нсл. Расъцягайцеся вы ад мае галавы. Нсл. Соверш. расьцягнуцца, 1. распростереться, лежа. Нсл. Ляжыцъ, расьцягаючыся, расъцягнуўшыся на пасьцелі. Нсл. Як упаў, дык i расьцягнуўся. Нсл. 2. растянуться, протянуться. 3. расплакаться, метаясь. Нсл. Дзяцё расъцягнулася па табе. Нсл. 4. перен., презр.—умереть. Нсл. Расъцягнецеся вы ад мае галавы. Нсл. выцягацца, 1. вытягиваться в длину. Ніткі не выцягаюцца, а рвуцца. Нсл. 2. тянуться изо всех сил, истощаться. Нсл. Дзеля кого i дзеля чаго ты выцягаешся? Нсл. 3. выезжать с тяжестями. Нсл. Выцягайцеся, выцягнецеся раней у дорогу. Нсл. 4. перен.—умирать. Нсл. Не выцягаецца стары гэты зъмей. Нсл. 5. плакать, рваться от плача. Нсл. Выцягаючыся так, не падыймеш нябошчыка. Нсл. Соверш. выцягнуцца, 1. вытянуться в длину. Нсл.; Ар. Вяроўка выцягаецца, выцягнулася. Нсл. 2. растянуться, распластаться. Л я ж ы цъ в ы ц я г н у ў ш ы с я, я к ня ж ы в ы. Ст. Л я ж ы цъ в Ы Ц Я г н у ў ш Ы С Я. Уселюб Н.(Демид.: Веров., 1896, II, 134). 3. вырость высоким. Ар. Дачка так борзда выцягнулася. Ар. 4. истощиться. Нсл. Выцягнуўся сусім ізь СІЛ. Нсл. 5. выехать с тяжестями. Нсл. Непрыяцель выцягаецца, выцягнуўся ад нас. Нсл. 6. перен. умереть(подохнуть), Нсл. подохнуть. Шсл. Каб ты выцягнуўся баржджэй! Нсл. Каб ты выцягнуўся! Зямковічы Сян. (Ксл.). цягуны, -ноўном-намі-нох—распаренная столовая свекла с луком(кушание). Шсл. Увечары будзем есьці цягуны. Харавічы Сьміл. (Шсл
Дадатковыя словы
бючыся, нсл.51б.£н<)я, цягйўся-нўся-нешся
3 👁