абцерабіцца 1259 выцерціся 4. подергивать и перебирать перя птицами. НК: Очерки, Но. 511; Ар. ГусІ ЦЯрэбяцца. Ар. абцерабіцца, соверш. 1. страд, к абцерабіць. Юрсл. Абцерабілася пара сукоў. Ю рсл. 2. очистить себя от грязи, паразитов. Ар. 3. перен., юмор.—приодеться. Ю рсл. Паглядзі вун, абцерабіўся, троху да чалавека стаў падобньі. Юрсл. 4. отвыкнуть от некультурных привычек, манер. Ю рсл. Па людзёх пахадзілі, дык абцерабіліся. Ю рсл. 5. с трудом освободиться от неприятностей. Шсл. Вось дзе напасъцы ледзь абцерабіўся ад гэтых судоў! Ст. цераз( без ударения, С.)» предлог.— ч е р е з. Ст.; Ксл. Цераз цябе, дурня, я папаўся. Бікава Сян. (Ксл.). Цераз рэчку ня едзь! Тм. Прахварэла цераз гэта тры гады. Уселюб Н.(Демид.: Веров, 98). цёрхці-ну-неш-не, прош. вр. церх, церхла, церхлі, несоверш.—терпнуть, цепенеть, неметь. Ар. Церхнуць ногі, дрыжацьрукі. Гармановіч(Б. Ш ляхам, Но. 119). Соверш. сьцерхщ—стерхнуть. Ар. Сядзеў на назе, дык нага сьцерхла. Ар. цёрне-нл, п р е д л.-н ю, ср.—терн, тёрн, терновник. Рожа межы церням. п. п. 2:2(3 12 кніг Б.). цёрнща-цы-цы, ж. 1.—мятая, непрямая солома. "У церніцу" поступает более нежная ржаная солома и вся яровая, за исключением соломы от пшеницы "лядоўкі'\ которая, как и прямая ржаная солома режется. НК: Очерки, Но. 557.,— МЯтая, перетертая, а часто и смешанная с сеном яровая солома, для корма коров, НК: Под. пос, Но. и. мятая солома. Ксл. Прынясі церніцы, а не акалотышаў. Выс. (Ксл.). 2. льномялка. Ксл.; Шсл. 3. посуда цилиндрической формы для трения мака, конопли. Ар. цёрщ, тру, трэш, трэць, трэм, трыцё —тереть. Шсл.; ЗСД. 189; М Гсл.; С акуны 87. Заўтра будзем каноплі церці. Ст. церці час—зря, понапрасну терять время. Шсл. Толькі будзеш за ім час церці — i нічога ня зробіш. Ст. Давялося церці ладную часінку. НК.: Пасоб., 116. працерці час, соверш.. Моўчыкам прыдзе, пратрэць тутацька калі-ні-калі й ладную часіну, абцікавіць работу, струмёньціну якую. НК.: Под. пос., 58. абцёрці, абатру-трэш-трэць-трэмтрыце—обтереть. К сл. П р и ч. абцёрты —обтёртый. П р и ч. прош л. вр. абцершы —обтерев. Несоверш. абціраць-аю-аешае—обтирать. Ар. адцёрці, адатру, адатрэш, адатрэць, адатрэм, 1. оттереть. 2. отделить, отпугать, Д ел. вытеснить, отстранить от чего-л. Нашто шамаў — адцер ад мяне ліса. Дел. Прич. адцёрты. адціраць, несоверш. к адцерці 1, 2. дацёрці, датру-трэш-трэцъ, 1. соверш. к даціраць 1, 2. д а ц ір а ц ь, 1. несоверш. к дацерці. 2, перен.—донаш ивать старое платье, бельё, обувь. Д ел. Даціраць бацькаў кажух. Дел. з а ц е р ц і, тру-трэш-трэць-трэм—затереть. Нел. 192. Хацелі справу зацерці. Нел. Несоверш. з а ц і р а ц ь —унижать другого выставлением себя. Нел. 192. Што ты мяне хвастом сваім заціраеш, зацерла. Нел. Отгл. имя сущ. З а ц Ір а н ь н е -Н Л, предл.-НЮ, мн. ч.-ні-няў, 1. унижение другого выставлением себя. Нел. 192. Я ня дамся нікому на заціраньне мяне. Нел. 2. уничтожение нечистоты. Нел. 192. Заціраньне крыві. Нел. н а ц ё р ц і—натереть. Несоверш. н а ц і р а ць —натирать. М Гсл. н а ц ё р ц і п а р о г і,—см. под парогі. п е р а ц ё р ц і—перетереть, перемолоть. Давялося ўродаў нямала ім (жорнам) за век перацерці, змалоцъ. Дукса. с ь ц ё р ц і, зат ру, затрэш, зат рэць, затрэм, затрыцё, повел, затры—стереть. Затры гэта сьціркаю. Нел. 192. Імкнецца сьцерці знакі апрычонасьці. Б ацьк. Но. 3(439). Несоверш. СЬЦІраЦЬ—стирать. Ар. в ы ц е р ц і, вытру-траш-тра, соверш. —вытереть. А р.; Ш сл. Чысьцей трэба выцерці місу. Ст. в ы ц е р ц і л ы с ін у, 1. вытереть лысину. Ар. 2. выражение, указывающее на область мелких сенокосных работ. Н К.. Очерки, Но. 887. Несоверш. ВЫЦІраЦЬ— В Ы ТИ раТЬ. Ар. у ц ё р ц і р о г и —убавить спеси или самомнения. Мл. ц е 'р ц іс я, труся, трэшея, трэцца, трэмся, повел, трыся, трыцеся, 1. тереться. Шсл. Ня спушчай нізка снапоў, бо будуць церціся аб калёсы. Ст. Лён сухі, дык добра трэцца. Ст. 2. пропадать, изводиться. Шсл. У гаспадарцы ўсё трэцца, прападае! Ст. 3. ничего не делая, шататься. Трэцца дзень пры дню па чужых людзёх, а дома нічога ня робе. Ст. Ведае толькі церціся. Ст. абцёрціся, абатруся-трэшся, 1. обтереть себя о что-л. 2. вытереться. Ксл. Ён абцёрся рукавом. Д абрамы сьль Лёз. (Ксл.). 3. усвоить манеры, обхождение, навыки, принятые в данной Среде. Несоверш. абцірацца. зацёрціся—затереться. Ш сл. Зацерся ручнік. Ст. Несоверш. зацірацца. п а ц е р л і с я ў к у с т о х —выражение, указывающее на область малых сенокосных работ. Н К.: Очерки, Но. 887. в ы ц е р ц іс я —вытереться. Шсл.; Ар. Няма ручніка, чым выцерціся. Ст
Дадатковыя словы
абатрў-трэш-трэць-трэм, абатрўся-трэшся, адатрў
3 👁