цоб 1254 цалавацца ц цоб, междомет.—окрик на волов; на лево. Гсл. Цоб-цябе! Гсл. цогаць-аю-аеш-ае—(об одежде) — таскать, грязнить нося. Ар. Соверш. зацогаць —затаскать, заносить. Ар.; Варел. Як ты зацогаў каптан! А р. П р и ч. зацоганы —затасканный. Ар. цокаць-аю-аеш-ае—ударять, Растсл. о часах: тикать. цоп, м ест оим. 1. быстрое падение в мокроту. Нел. Цоп у балота. Нел. Нел. 2. удар ладонью. Нел. Цоп мянепа плячу. Нел. 3. шлеп. Цоп i сеў. Нел. цопаць-аю-аеш-ае, 1. плескать, бить по чему-л. жидкому. Нел. Ня цопай па вадзе. Тм. Однкр. цопнуць—плеснуть, ударить по чему-л. жидкому. Нел. Цопнуў, аж пырскі паляцелі. Нел. 2. итти по грязи или по болоту. Нел. Цэлы дзень цопаеш па гэтым балоце: няма ведама, ці дацопаеш сядні да двара. Нел. 3. бить кого-н. кистью руки. Нел. Цопай, цопні яго па мордзе, каб замоўчыў. Нел. 4. хлестать веником в бане. Нел. Цопай паціху дзяцё. Нел. Соверш. пацопаць. Нел. Пацопай мне сьпіну. Нел. цопацца, возвр. 1. плескаться в воде. Нел. Дзеці цопаюцца ў лужы. Нел. 2. падать(в жидкое или мягким, С.) Нел. Малы часта цопаецца задком. Нел. 3. бродить по мокроте. Нел. Ня цопайся па балоце. Нел. 4. хлестаться веником в бане. Нел. Ня борзда ты цопается, пусьці другого парыцца. Нел. цопнуцца — однкр. к цопацца 1, 2, 4. Асъцярожна йдзі па кладцы, ато цопнешея у балота. Нел. нацопацца 1.—набродить вдоволь(по мокрому, жидкому, С.) Нел. Нацопаўся я сядні досыць. Нел. 2. намучиться в топком месте. Нел. Нацопаўся, пакуль вылез із балота. Нел. цопкацца, 1. брести по грязи, производя брызги. Нел. Цэлы дзень цопкаліся мы па балоце, так наліло! Нел. 2. соверш. зацопкацца—неосторожно идя по грязи, пачкаться. Ідучы па балоце, цопкаешея, зицопкалася па калені. Тм. нацопкацца—натоптаться(по мокрому, С.) Нел. Нацопкаліся па гэтай мокрай дарозе. Нел. Ср. цёпкацца. цопуха-хі, ж.—передняя, верхняя часть печи. Ксл. Ручнік вісіць над цопухай. Нов. С яло Беш. (Ксл.). цопуха — сопуха. Гсл. цот-my, м.—ЧОТ, чотное ЧИСЛО. Ар.; ПНЗ; Шел.; Кс.; Гсл. Угадай, цот ці лішка? Ст. Два Ŭ чатыры будзе цот. П ятніцкая Беш. (Ксл.). цабё—окрик на волов: направо. Гсл. цаган, -на, (цаган-ИЯ, М арцінкава Куз., К сл.) — чугунный горш ок, Ш сл. котел. Наварылі цаган бульбы. Ст. Уменъш. цаганчык-ка, м. Шсл. У цаганчыку каша варыцца. Ст. цагёльня-ш'-ж, ж.—кирпичный завод. Растсл.; Ар.; Русінава Сян. (Ксл.); Шсл.; Гсл.; НК: Очер ки, 241. У цагельні купіў паленае цэглы. С т. Ён ня раз блукаў у гэтых аколіцах, яшчэ калі працаваў на цагельні. Корзю к. цагёльнік-гкя, предл.-іку, з в а т.-іч а, м. —человек изготовляющий кирпичи. НК: П од пос. 46. цагёльны-ная-нае—кирпичный. Ар.; Ксл. У нас няма цагельнага складу. Заронава Куз. (Ксл.). цагельны мур—кирпичная кладка, цагляр-ра, м.—мастер, делающий кирпичи. Бацька ягоны цагляром служа. Залужна Беш. (Ксл.). цахоука-к/, ж.—кружка. К сл. Аніся, падай цахоўку. Сяркуці Сян. (Ксл.). цахна-ны, ж.—пройдоха. Гсл. цахнар-ара, п р е д л -а р у, зва т.-a p y; мн. ч.-рыроў-ром, мн. ч., предл.-p o x, м.— ГИра. Войш. цадзілка-к/, ж. 1. тряпка для процеживания, цедило. Ар.; Север(Косіч 78); Пустынкі Сян. (Ксл.).; Гсл. Цадзілка радкая: малаконя чыта цэдзіцца. Ст. 2. фильтр. 3. перен.—скупой покупатель, медленно и понемногу добавляющий к предложенной сумме. Ар. цалаваньне-нл, ср.—целование, поцелуй, поцелуи. Устань, мілы, маё цалаванъне, ужо готова табе умываньне. Бегач Горадн. (Косіч 40). ц&пъъъцъ-лую-луеш-луе; п о в е л.-л у й -л у й ма, несоверш. каго, у што,—целовать. Ар. Пацалуй дзядзіну ў руку. Ар. Ня дзікайся татулькі, пацалуй у ручку, ён табе праскурку дасьць. Нел. 131 ( под дзікацца). Соверш. абцалаваць—расцеловать. Дел. Маці дзеці абцалавала. Бельск. у. (Дел.). Соверш. пацалаваць—поцеловать. Ар. Пацалаваў дзядулю ў руку. Ар. цалавацца-луюся-луешся, несоверш., взаим. —целоваться. Ар. Соверш. пацалавацца — поцеловаться. А р. Даганяючы, не пацалуешея—насильно мил не будет. Послов. Войш
Дадатковыя словы
зйцопкалася, цалавацца-лўюся-лўешся
23 👁