Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

урод 1246 уразны урод-ćty, Зват.-дзе, м.—урожай. Еўлічы. Каб на новы год ды добры ўрод. Еўлічы. Дзе урод, там І ўмалот. Послов. Рапан.: Прык. 36. урода-ды -дзе, мн. ч., род.-даў, 1. природа. Гсл.; М Гсл. 2. урожай. Гсл. 3. рост. Гсл. 4. стан. Гсл. 5. осанка. Гсл. 6. красота. Гсл. уродлівы-ддя-дде, 1.—урожайный. Еўлічы; Гсл. См. урадлівы. 2. красивый(дородный). Гсл. уроднасьць-ф, ж.—статность. Н ел. 664. Конь уроднасьцю добры. Нел. уродна, парен.—урожайно. Гсл. уродны-ндя-яде, 1. статный, высокий. Нел. 664. Уродны мужчына. Нел. Уродная баба. Тм. 2. урожайный. уроіцца—неотступно преследовать. Гсл. Уроілася ў галаву. Гсл. урОК1-К*Др, единств, ч. нет.— дурной Глаз, сглаз, Гсл.; НК: Очерки, Но. 238; Ар. вредное действие глаза. Гсл. См. суроцы. уроськідзь, парен. 1. редко. Ксл. Убрусы ткаць дужа добра ў роськідзь, а тады прасаваць. Сяло Сян. (Ксл.). 2. вразорос. Ад. урочлівы-вдя-вдс, 1. имеющий дурной глаз, взглядом причиняющий несчастье. Гсл. 2. склонный быть оглаженным, пострадать от дурного глаза. Гсл. урочыста, парен.—торжественно. Гсл. урочысты-тдя-тде, 1. нарочитый, годовой. Гсл. 2. торжественный. Гсл. урвб-іць-ляны-ляць,—см. под рабіць. ураб-іўшыся-цуд,— см. под рабіцца. ура д -д у, предл. и зват.-дзе, м. 1. ведомство, учреждение. 2. должность(служба, место, С.) Гсл., должность в присутственном месте. Нел. 665. 3 ураду ськінулі. Нел. У ставу ем, іж на тыя ўрады, яка на судзтва, на падсудзтва, на пісарства, ня маюцъ быці абіраны духоўныя особы. Стт. 165. Гэта вялікі ўрад у дэпартамэнцкай герархіі. Л еек. т. У Н, 426. Гэты "урадом " быу "начальник отделения", — должность. Хто бы я го ў урадзе забіў. Ст. 1529, XI, 2. 3. управление, правительственное место. Нел. 665. 3 ураду прышоў ліст. Нел. 4. ( с дополнением»ГаСПадарСТВа», М Гсл.) —правительство. Гсл.; М Гсл.; Нел. 71. Няхай урад нас рассудзіць. Нел. 5. порядок(управа, М Гсл.; с.) Нел. 665. Бяз пана ў р а д у ня м а м еж намі. Нел. Бяз у р а д у н я м а ча го б р а ц ц а за р а б о т у. Тм. У к а р ч о м цы б ы ў а со б ны i сво й с о б с к і ж ы ц ъ ц я ла д, с в о й ра х у н а к б р у д н а дробн ы, права, ЗвЫЧаІ І ўр а д. С. М узыка, 132. 6. р а с п о р я ж е н и е. Нел. 71,665. Ніякагаўраду ня даў. Нел. 71. урадова, парен.— о ф и ц и а л ь н о. урадовы, урадоуны-ндя-нде—должностн ы е официальный. С тт. Урадовым парадкам. Нел. 71. Урадовы чалавек. Нел. 665. Урадоўным парадкам адабраў свайго каня. Тм. У родовая справа. Нел. 71. урадоуне, парен.— официально. С гг. 1529, сл. См. урадне. у р а д а в - а ц ь - д о д д,— см. под радавацци. урадаўнік-іка, п р е д л.-Ік ў, з в а т.-Іч а, м. — и с п о л н я ю щ и й с л у ж е б н ы е о б я з а н н о с т и, н а х о д я щ и й с я на с л у ж б е. Каму што на ком урадаўнік прысудзіў, тагды тот маець заплату чыніці перад віжам, з ураду ўземшы. 1з старога судовага акту(Борисенок: Списки, 97). урадлівы-вая-вае, 1. урожайный. Ксл.; Шсл. Урадлівы гадок быў. Касачы Лёз. (Ксл.). Урадлівы сяголета год. Ст. Нашаябульба ўрадлівая. Ст. Было поле вырабленае, урадлівае. Н язн ан ы ("Бацькауш чы на", Но. 3637(115-116). 2. красивый(статный, С.) Ксл. Ну, дзеўка ўрадлівая, не дарма дзяцюкі бегаюць. Бабінічы Віц. (К сл.). Вялікі ёй даў сына малайца, дачку ўрадлівую. Гарун: Ж абрачка. урадне, нарен.— официально. Стт. 1529, чл. См. урадоўне. ураднік-/кд, пр едл.-іку, зват.-ІЧО, м.—ДОЛжностное ЛИЦО, Стт. 1529, сл. 228; Скарына Ц. чиновник. П ан у р а д н і к а д з я р ж ы ц ь. Нсл. 71. І д з і да ў р а д н і к а. Нсл. 665. урадніцкі-кдя-кде—чиновничий, бюрократический. У р а д н І Ц К І КОНЬ. Нсл. 71. урадніцтва-вд, cp.—чиновничество, ура-ены- е в а ц ь - і ц ь, — с м. по д р а і ц ь. урадзіць I, ураджоны,—с м. под р а д з і ць I. урадзіць II, ураджаны,—cju. под р а д з і ц ь II. урадз-іўшыся-цуд,—см. под радзщщ. урадзтва-дд, cp.— п р а в й т е л ь с т в е н н а я ( н е т о л ь к о пр а в, С.) ДОЛЖ НОСТЬ. Нсл. 665. Спраўніка з урадзтва далоў ськінулі. Нсл. ураджай, -джаю, п р е д л.-а ю, м. облает. —у р о ж а й. Косіч 83; Ксл. Не ўважай на ўраджай, а жыта сей. Алексінічы Сян. (Ксл.). ураджэньне-«я, предл.-ню, ср.— р о д ( п р о и с х о ж д е н и е, С.) Нсл. 664. Ты не дабрароднага ўраджэньня, можаш рабіць. Нсл. ураз I, парен.— в д р у г, с р а з у. Гсл.— д р у г. Нсл. 70. Ураз прыду. Нсл. ураз II-зу, предл.-зе, м.—ч у в с т в о о с к о р б е н и я, Нсл. 664. о с к о р б л е н и е. Гсл. Товары спокойна, без усякага ўразу. Нсл. уразіць,—см. под разіць. ураз-іўшыся-/цуд,—см. под разіцца. уразны-ная-нае, 1. о с к о р б и т е л ь н ы й, о б и д н ы й. Нсл. 664. Уразныя словы гаворЫШ. Нсл. 2. поразительный. Н сл. 664. Уразная весьць. Нсл