Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

упёрак 1245 уроблены упёрак, нареч.— впоперек. К сл. Цяперацькі ўперак зьмерай загон. Брыды Меж. (Ксл.). y пералуч, нареч.— наперерез. Смл. упёрці,—см. под перці. упёрціся,—см. под п е р ц і с я. упётавацца,—см. под петавацца. упяршыню, нареч.— впервые. Ціж мне ўпяршыню? зсд, 106. I разам із тым упяршыню паўстала ў сваёй поўнай значнасьці пытаньне. ЗСД, 257. Cp. пяршыня. уПЯ-ТЫ-ЦЬ,—см. под ПЯЦЪ. упяцца,—см. под п я ц ц а. упіхаць,—см. под п х а ц ь, пі х а ц ь. упіхацца,—см. под п х а ц ц а, пі х а ц ц а. упіхн-ёны-«ўь,—см. под п х а ц ь, пі х а ц ь. упікаць,—см. под п і к а ц ь. упІЮ-КОу, единств, ч. нет.—упреки. Ар. У сваіх лістох Бурбіс рабіў упікі. 3. Ж ылуновіч(П олым я, 1927, Но. 2, стр. 190). Мяне НЯ трывожаць дужа тваеўпікі. Дуб.(Калосьсе, Но. 20, стр. 149). упірацца,—см. под п е р ц і с я. упірлГвы- в а я - в а е —упрямый. Смоленщ. у п і р ы с т ы - т а я - т а е —настойчивый. Ксл. М а л а д у х і ч а с т а б ы в а ю ць у п і р ы с т ы я. Гравы Сян. (Ксл.). См. у п о р ы с т ы. Гу к а ю ч ы з у п і р ы с т ы м і, не а д ч э п н ы м і ду м к а м і, Г у ж э в іч i с а м не з а ц е м і ў, я к гэ т ы я ду м к і в Ы К а з а л І С Я ў г о л а с. Д удзіцкі(Бацьк., Но. 435436). См. у п о р ы с т ы. у п іс - с у, предл. и з в а т.-с е, м.— запись(в книгу, в список). Акін. упіс-аваць-одь,— см. под пісаць. уп\с-яъяцця-ацца,—см. под пісацца. упівацца, ушцца,—см. под піцца. упіць,—см. под ПІЦЬ. уплёт-та, предл. и з в а т.-ц е, м.— лента, вплетаемая в косу женщины. Касьцю ковіцкі р. Калінінскае акр.(Н аш Край, 1928, Но. 6-7, 56- 57). Пляту касу да пояса, пляту ўплёты шаўковыя, дзяціначцы маладому. Лупекі С тду б.(К о січ II). У Марылі прыгожая ўплётка. Сьвеча Беш. (Ксл.). Русую косачку брат прадаў, ідзе ж ты ўплёткі падзяваў? Из свад. песни, Косіч 241. уплётка-ткі-тцы, ж.—лента для кос. Ксл. упляйміць, упляміць,—см. под ПЛЯІІМІЦЬ. упляйміцца, упляміцца,.—см. под п л я м і ц ц а. уплГгаць,—см. под п л іга ц ь. уплкк-аваць-одь, — см. под п л іск а ц ь. упліск-авацца-яіўя,—сл*. под п л іск а ц ц а. уплыненьне-нуўь,—см. под п лы н уц ь. уплЫНЬ, нареч.— вплавь. Гсл.; К сл.; М Гсл. К о н ь пу с ь ц іў с я пе р а з в о з е р а ў п л ы н ь. Пустыню Сян. (Ксл.). К ін у ў с я ўпЛЫНЬ. Нсл. 419. уПЛ-ЫСЬЩ-Ы£*ЩЬ,— см. под ПЛЫСЬЦІ. уплыў-ву, м.— влияние. Гсл. упнуцца,—см. под п я ц ц а. у п р о ч к і, нареч.— ПрОЧЬ. Гсл.; Ар.; Ксл.; Шсл. Ці ня хочаш ты мяне выправіць упрочкі, што ясіся кажны дзень? Ст. Лайду сядні ўпрочкі, ня дасьць ён мне жыць. Прусаўкі Аз. (Ксл.). Упрочкі зьбірайся, а жыта сей. Аш. упражка-жкі-жцы, ж.— р абоч и й ср ок, по длине не превы ш аю щ ий сил рабочей лош ади на паш не(пути, С.) НК: Под. пос., Но. 23, п р ом еж уток ра б о ч его в рем ен и, предельны ми гранями к отор ого служ ат "запрог i адпрог" лош ади, вола. Такіх упражак тры:а) ад сьвітаньня да сьнеданъня, б) просьле я го — да абеду i в) просьле палу дня — да заходу сонца. НК: О черки, Н о. 106.— п р о м е ж у т о к в р ем ен и (работа с лош адью в течении времени, когда один раз запрягается лош адь, С.) Ксл. Ідзі парабі ўпражку. Прусаўкі Аз. (Ксл.). Большую ўпражку ж ты адбыла. Вяжышча Беш. (Ксл.). упрас-Гць, упрашаць,—см. под прасіць. упрашаць,—см. под прашаць И. аправ-щь-ида, — см. под правіць. упраунасьць-ф, ж.—успех в работе. Гсл. упрацав-аўшыся-аіўа,— см. под працавацца. упрэгчы-гу-жэш-жэм-жыце каго, соверш.— запрячь. Ксл. Надабе добра ўпрэгчы каня, б о дарога вялікая. Іванова Лёз. (Ксл.). Піліпка, даражэнькі, упражы ты мне гэтага крывалапага. Д удзіцкі(Бацьк., Но. 437-438). упругасьць-ф, ж.— упругость. М Гсл. упрыйзьніцца,—см. под прыязьніцца. упрыдзіцца,—см. под прыдзіцца. упрымеж, нареч. 1. м еж ду. Нсл. 69. Упрымеж людзёў. Нсл. Упрымеж дзъвярэй палца не шчамі. Нсл. 2. в пром еж уток. Нсл. Упрымеж таго часу й ён прышоў. Нсл. упрыцем, нареч.— (к огд а бы л о т ем н о вато, С.), пользуясь тем н отою. Нсл. 69. Упрыцем прыцікаўся. Нсл. упрыцям, нареч.—зам етно. Нсл. 69, 517. Ня ціха, а ўпрыцям узяў. Нсл. Ср. цяміць, прыцяміць. Ці ўпрыцям табе было, як ён вышаў? Нсл. 517. y u y j x - d y, м.— испуг(от к отор ого бегут, С.) Ксл. Яму здарыўсяўпуд. Веляшковічы Лёз. (Ксл.). упудзіцца-джуся— и сп угаться, С ем чал я Почапа(Сержп.: Отчет, 4). СИЛЬНО испугаться И п отом у убегать. упудзіцца-сЫу'ся— в збеси ть ся, ичпугаться. пнз. упусыцць,—см. под ПуСЬЦІЦЬ. упушчэнства-0я, с р.— ш кода празь нядбаласыдь, упущ ение. М Гсл. упьін-«ў, м. 1. спокойствие. Гсл. Няма яму ўпыну. Гсл. 2. остановка. Гсл. упынак-wKj, м.— остановка. Гсл. уроблены,—см. под рабіць