Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

навярнуцца 1212 вяць 2. накреняться. Гсл. Н еш т а ўсё к мяж ы н а в а р о ч в а ю ц ц а ст а ўп ц ы. Ст. Ш т ось ст аўпцы наварачаю цца да сенаж аці. 3. на ш т о—обращаться. Нсл. 300. Наварачацца, навярнуцца на дабрачэсьць. Нсл. н а в я р н ў ц ц а (Скар. 11\.унуся, навернет ся, несоверш. к наварачацца, 1—обернуться(в каком-л. направлении, в какую-л. сторону). 2. соверш. к наварачацца, 2—накрениться. Гсл. 3. склониться, проникнуться чем-л., усвоить какие-л. идеи, Гсл. обратиться(в какую-л. веру, вероисповедание). 4. напасть, навалиться. Нсл. За ш т о пан навярнуўся на мяне? Нсл. 5. наскочить нечаянно под удар, ушиб. Нсл.; подвернуться. С ам в ін е н, сам навярнуўся, ш т о я цябе зачапіў цэпам. Нсл. в ы в я р н у ц ц а, возвр. ОПрОКИНуТЬСЯ, МГсл. выпасть из воза, когда воз повалится на бок, перевернется вверх дном, опрокинется. Ар. Едучы зь места, мы вы вярнуЛІСЯ. Ар. у в я р н у ц ц а - и у с я, увернет ся—обойтись без чьей-л. помощи. Шсл. У вернемся й безь цябе т ут. Ст. в я р ш а л і н а - н ы - н е, ж.—верхушка(срубленного?) дерева. Ар. в я р ш н я к - я к я, предл.-яку, зват.-ЯЧ а; мн. ч.кі-коў-ком, мн. ч., предлгкох, м.—верхний косяк окна. Ксл. В яр ш няк у вокнах яш чэ ЦЭЛЫ. Лятоўшчына Куз.. (Ксл.). П а б іўся аб вярш няк. Лужасна Куз. (Ксл.). в я с е 'л ік -Іка, м.—весенний гриб. Сакуны 42. в я с ё л ь л е-л я, п р е д л.-л ю; мн. ч. в я сел ь л і-л я ў, ср.—свадьба. МГсл.; Ар.; Войш.; Косіч251; ПНЗ; Гсл.; Шсл. С я г о л е т а на с я л е б ы л о аж д з е с я ць в я с е л ь л я ў. Ст. П р а ш у ця б е, м а м у х н а, п р а ш у ця б е на вя сел ьл е, на СІроЦКае, н а дзявО Ц Кае. Изсвад. песни, Нсл. 49. Л аскат. ВЯСеЛЬЛеЙКа-КЯ, п р е д л.-к у, мн. ч.-КІк а ў. Шсл.,—свадебка. Л аскат. в я с е л ь л ік а ка, п р е д л.-к у; мн. ч.-к і-к а ў—свадебка. Нсл. 49. в я с ё л ь н і к - / к а, пр е д л.- ік у, з в а т.- іч а, м. —участник " вяселъля" —свадьбы. Ар. в я с ё л ь н іц а - ц ы - ц ы, ж.—участница свадьбы. Ар. вя съ п ъ н ы -н а я -н а е, п р и л а г. к в я сел ь л е —свадебный. Ар.; Нсл. 49. В я с е л ь н а я прыпеўка. НК: Дудар, 170. Вясельны я госьці. Нсл. Вясельны дзенъ. Нсл. вясёлка-к/, д а т., п редл. в Я С ёл Ц Ы, ж. 1. радуга. МГсл.; Пск., Смл. (Даль); Нсл. 49. Вясёлка з р а к і ваду пёць. Нсл. Каляры ст ая вясёлка. Нсл. 241( п од калярыст ы). 2. веселая женщина. Нсл. 49. 3 наш ай вясёлкаю не зам аркоціш ся. Нсл. Зьмялі поле мяцёлкам і, ідзем дамоў вясёлкамі. Из жатв, песни, Нсл. вясёлы-л а я-ла е—веселый. Увелич. весялюсенькі—веселёхонький. Нсл. 49. Замясілі каравай р у ч к а м і бялю сенькім і, зь песьнямі весялюсенькімі. Изсвад. песни, Нсл. Ср. ст. вясельшы, найвясельшы—веселее, самый веселый. С ядні дзень вясельшы, чы мся ўчора. Нсл. 49. вясло I.-а, ср.—весло. Калі б човен да вяселца, рат овала б цябе, сэрца. Росуха Імгл.(Косіч 41). Уменъш. ВЯСвЛЦа-Ш7. вясло II., с р.—низка(грибов, сушек). Янк.1. У пяско х ш м ат баравікоў. Ганна доброе вясло нанізала на дубец. Янк. I. вясло \\-ла, ср.—связка лык, баран ков и пр., Ст.; Ксл. вязка, перевясло. Нсл.; Гсл. Вясло лы каў—т.е. лычеых кружков. Нсл. К упіў цэлае вясло баранкаў. Нсл. Вясло абаранкаў парвалася. Астроўна Віц. (Ксл.). вясноўскі-лгяя-кяе—весенний, к весне относящийся. П а зір а е... на вя сёлую хорош ую вясноўскую відаль палёў, лагоў І лесу. Гарэцкі: Песьні, 59. вяснушчы-чая-чае—весенный. Войстама Вял. ъ я с ъ н я н ы - н а я - н а е —весенный. Севершч. (Косіч 258). вяшчун- у н а, п р е д л.-у н ў, зв а т.-ў н е; мн. ч.н ы -н о ў-н о м -н о ў-н а м і-н о х, м.—предсказатель, прорицатель. Н яўж о я не вяш чун т вае прост оры? Салавей: Сіла, 59. I заглуш ан бы ў званам і гэты звон, вяш чун прарочы. С. Музыка, 33. вятох-лгХвятох-я.хя, Нсл.)—последняя фаза луны. Ксл.; Нсл. 49. Н я бачыў я зь ёю в я т о х у. Лужасна Куз. (Ксл.). В алей па вет а ху(вят ху) сеяць, чы м ся па малад зік у. Нсл. У м ен ъш. веташок-шка. Нсл. Вет аш ок сяўбе ня ш кодзе. Нсл. вят кя-т кі-т цы, ж.—куча(людей), ватага(вереница, Даль) Смл. (Даль); Імсьц.; Гсл. Гарадчане, наругаю чы ся, м а ха лі ігруш авымі т рысьцінамі, абст упіўш ы з усіх бакоў сваёю вят каю яго. Гарэцкі: Песьні 76. П а д н яліся з поўначы б уйн ы я вят ры, зьбіраліся вят кам і на подбор байцы. Из нар. песни. Ідуць yci вят кам і. Смл. (Даль). Уменъш. вятачка-чкі-чцы, ж.. I быў рады, калі яны (дзеці) усёй вят ачкаю валілі к лавачцы, ідзе сядзеў ён. Дзьве Душы 24. вятрак-ка, м.—ветренная мельница. Ap.; МГсл.; ПНЗ; Шсл.; Нямойта Сян. (Ксл.). У вят раку паламалася крыльле. Ст. вятры-роў, 1. мн. ч. от вецер. 2. нечистые духи. Нсл. Вят ры яго ганяюць. Нсл. Вят ры цябе ведаюць, куды ты ходзіш. Нсл. В ят ры яго вазьмі. Нсл. В ят ром душ у сваю аддаў. Нсл. ВЯЦЬ-ну-неш -не, несоверш. 1. вянуть. НК: Очерки, Но. 101; МГсл. 2. млеть, цепенеть. Нсл. 106. Ручанькэ мае вянуць, зьвялі. Нсл. А д зін вядзець пад ручаньку, другі — пад рукаўца, т рэйці гляне — сэрца вяне: любіў, ды н я ўзя ў. Из песни, Віленшч. Соверш. ЗЬВЯЦЬ. Нсл. 201; 106; Ар