Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

баўтуха 104 бачлівы баўт уха-ухі, дат., предл. баўт усе, ж.—суп из разведенной холодной водой муки, приближается к густым кушаньям, НК: Очерки, 18. кушанье из жидкого теста. Улі Яму б а ўт ухі. Высачаны Віц. (Ксл.). См. баўцю ха. баўтун-У'НЯ, предл.-У не; мн. ч., дат.-НОМ, мн. ч., предл.-НОХ, м.—насиженное яйцо птицы без зародыша, Вял.; Ар.; МГсл.; Нел. 28. испорченное, болтающееся яйцо. Шел. Глядзі ў яечню не разьбі баўтуна. Ст. баўцяк-кя, м.—рыбная сеть. Ксл. Цягні баўцяк! Лужасна Куз. (Ксл.). баўцюхл-юхі-юсе, ж.—кушанье из жидкого теста. Ксл. УлІ яму баўцюхі. Высачаны (Ксл.). См. баўтуха. бац, баца, п р е д л.-ц у; мн. ч.-цы-цоў-цом-цыцамі-цох, м.—крыса. Ар.; Ксл. Каток заеў баца. Пясочак Куз. (Ксл.). См. пац. Уменьш. бацук- к а,п р е д л.- к ў; мн. ч. - к і - к о ў - к о м - к і к а м і - к о х, м.— к р ы са. Ар. См. п а ц у к. бацене-ня, предл.-ню, ср.—сын или дочь с физическими или в характере чертами отца. Ян к. I. Вось бацене: / ходзе, i гавора, як мой бацька. Янк. I. баЦЯН-ЯНЯ, предл.-ЯНв, зват.-ЯНе; мн. ч.-НЫноў-ном-ны, мн. ч., предл.-НОХ, м.—аИСТ. Ар. См. буцян, буўцян, бусел. бъгщуцъ-ну-неш-не—сильно ударить, Растсл. ударить чем-л. широким и мягким, обыкновенно ладонью, не обязательно СИЛЬНО. Ар. бацук,—r.vf. под бац. бацька-к/, д а т.-к у, вин.-ку, п р ед л.-К у, м. 1. отец. МГсл.; Ар.; Шсл. Бацька ўжо стары на работу. Ст. Як хто хоча, так па сваім бацьку плача. П ослов. Ст. Hi бацька купляў, ні сын едзе. ( п о сл о в.)—лошади чужие, хомут не свой — погоняй не стой. л. 2. Бацька-Саўка, облает., преп.—Савва. Дел. У Беларусаў(смаленскіх) кажуць: "Сягодня (6-га сьнежня) сьвятога Мікалая, а ўчора было сьвята бацькі ягонага Саўкі". Дел. б&цькьв&ць-кую-куеш-куе; повел.-куйкуйма, несоверш.—заступать место отца. Нел. 17. Айчым бацькуе ў нас. Нел. бацькавіна-ны, ж.—всякое наследство от отца. 1г. бацькавіч-чя, п р е д л.-ч у, м.—законный сын отца, говор, более шуточно. Нел. 17. Чый ты хлапец? Бацькавіч. Нел. Усі ліхія дзяцюкі i ўсі бацькавічы. Нсл. Я прывёўся к табе не із сабачым сынам, а з бацькавічам(зн. з пасьцівым дзяцюком i добрага бацькі). Нсл. бацькаў-яяя-яяя—принадлежащий отцу, Ар.; Шсл. отцов. Апрануў бацькаў кажух. Ст. бацькаўбіуства-яя, с р.—отцеубийцтво. МГсл. бацькаўскі-кяя-кяе—отцовский(о наследстве), Шсл.; Ксл. отеческий, отцу свойственный. Нсл. 17; Ар. Сын жыве у бацькаўскай хаце. Ст. бацькаўшчына-ны, ж. 1. (земельное, С.) наследство после отца. Ар.; Шсл. Па бацькаўшчыну паехаў. Кузьміно Сян. (Ксл.). Браты судзяцца за бацькаўшчыну. Ст. 2. отечество. Гсл. блцькі-коў-ком-оў-камі-ох, единств, ч. нет.—родители. Ар.; Гсл.; Нсл. 17. Бацькі памерлі, дык i ўсё памерла. Ст. Што твае бацькі далі імне за табою? Нсл. Бацькі іх не пазналі, бо мелі свайго сына за прапалага. Н.(Афанасьев I, 1913, 212). бацьвГньне-ня, собир. 1. стебли и листья свеклы раннею летнею порою, НК: Очерки, 12. ботва(свеклы, С.) Ксл. 2. борщ из стеблей съедобной свеклы. Ар. бацьвіньнік,-/ку п р е д л А к у, м., собир. —стебли свеклы, юрсл. Ай, мае парасяты дык бацьвіньніку ні ў рот; кінеш, стопчуць, згымзяць У гной. Юрсл. Уменьш. бацьвіньнічак. Юрсл. бацца, безлич.(сокращ. из бачыцца)—кажется повидимому. Нсл. Бацца рабілі шчыра, але сьпеху мала. Нсл. бацыля-лі-лі, ж.—бацилла. БНсл. бацюк-кжя, предл.-ЮКу, ЛІ.—мальчик. Ксл. Бацюк пашоў зь дзяўчатамі. Гарадок Віц. (Ксл.). бацюта-ты-це, м.—мальчик. Ксл. Як твой бацюта жывець? Сьліжыкі Куз. (Ксл.). Уменьш. бацютка. Ксл. Змовіў сабе бацютку. Хвядзькова Беш. (Ксл.). Бязмозгаму бацютку не загадуй. Гарадок (Ксл., под бязмозгі). бач,—см. под байч, бачыць. бачок-чкя, на бачку; мн.ч., дат.-КОМ, мн. ч., предл.-КОХ, м. 1. обочина ДОрОГИ. Ксл. Мужыкі ня любяць, што бачкі заяжджаЮЦЬ. Храпавічы Куз. (Ксл.). 2.—см. под бок. бачалкі-./ш/с, мн. ч.—глаза(гляделки, С.), говор, презрительно. Нсл. 17. Пралупі свае бачалкі. Нсл. бачаньне-чя, предл.-ню; мн. ч.-ні-няў, ср. 1. глядение, смотрение. Нсл. 17. Бачаньням жорава ня ЗЛОвІШ. П ослов. Нсл. 2. досмотр. Нсл. 17. Без твайго бачаньня няма сьпеху ў рабоце. Нсл. 3. усмотрение. подле бачаньня—по усмотрению. А рок таму выезду камісарскаму ад суду падкаморага будзе пакладан подле бачаньня іх. Стт. 352. Вольна аддаці, прадаці, дараваці, запісаці, ад дзяцей i блізкіх аддаліці — подле бачаньня свайго тым мафаваці. Стт. 315. [ня мець] бачаньня—не взирая. Буду даглядаці, ня маючы бачаньня на высокія й на подлыя станы. Стт. 165. бачліва, нареч. 1. к бачлівы 1. На яе глядзіць бачліва. С. Музыка, 267. 2. нареч. к бачлівы 2. бачлівы-вая-вае, 1. сострадательный, внимательный К Другому. Нсл. 17. Наш пан, бачлівы пан, па ўсякім пагадае. Нсл