Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

 ◀  / 1324  ▶ 
Старонка 1201
 ◀  / 1324  ▶ 
в о с е ц ь 1 1 8 2 в о ў к Быў бязуважны да ўсёга пад такім няпрасемным гэт ага дня восенскім небам. Вышынскі: Х ата пад ліпою (Беларус, Но. 155). Я пад ягоную іскрыпку ў кунежнай восенскай журбе... на ліры выславіў цябе. Крушына: Эрот. іскрыпка. восець-сеці, ж. 1. здание, помещение в овине для сушки снопов. Ксл. Надабе ваЗІЦЬ ЖЫШа ў восец ь. М ікалаёва Куз. (Ксл.). 2. та часть бани, в котрой моются и сушат лён и пеньку. восець-еЦІ, мн. ч., р о д.-Ц Я ў, ж.— ОВИН. Ар. См. асець. восіл-ла, м.—веревка с подвижной петлей на конце, аркан. Слсовр. воспа-ПЫ-пе, ж.— о с п а. М Гсл.; Ар.; Ш сл.; Дел. У дзяцей воспа. Ст. У нашым еяле воспа ходзе. Дел. воступ воўчы—место, где живут, водятся волки. К сл. Забілі ваўка ў самым воўчым воступе. Дубавое Беш. (Ксл.). воступіца-цы-цы, ж.—окружение, воступіцай, нареч. 1. став вокруг кого-л. Як пачаліна мяне княгаць yci воступіцай Войш. 2. сообща. Хіба, прыехаўшы, будзеце ўсе воступіцай пацеры гаварыць. Войш. вось 1-е/, ж.— ОСЬ. Нел. 67; Ар.; Ксл.; К осіч81; Дел. У калёсах паламалася вось. Хацімшчына Куз. (Ксл.). ВО СЬ И, частица, употребляется: 1. при обобщении, заключении из чего-л. — вот( когда это не имеет указательного значения, С.) М Г сл. Вось прыляцела мушанька. Красновічы Сураск (Скржп.: Отчет, 10). 2. употребляется для привлечения внимания собеседника. Вось жа п 'ю, пяю. Гарун (ст. Вясельле"). Вось бачыце, што яны нарабілі. 3. употребляется в звательных предложениях, для усиления чувствия — вот. Гсл.; Шсл. Вось дзе ліха! Ст. Вось я цябе! Нел. Вось як! Нел. Вось лупцану цябе важкамі. Ст.( под лупцаваць). 4. в соединении с частицею "жа " создает составную частицу, которая подчеркивает чувственную сторону речи, усиляет ясность, понятность. Вось жа было гэтак. Ар. восьбы, междомет.— ВОТ бы, Например. Нел. 67. Восьбы ты паказаў дзіва! Нел. Восьбы Я войтава сьвіньня! Послов. Нел. восьмі, числ.—восемь. Осьмі разоў табе абяцую. Кіт. 4 ai. Калі спытаюцы "Эбдэсу (араб, умываньне) колька прэшкод нягожых ест?", ты кажы "осьмі ест." Тм., Заіз. Я тут у Вільні ўжо восьмі год праўлЮСЯ. Суд. А кты 1546 г.(Барысёнак: А двакатура, 127). Зри за осьми листов. Зборнік Сынод. бібл. 53(255), К ары нскі III. ьосьмы-мая-мае—ОСЬМОЙ. Ар.; Кіт. 25а12. восьвіны-ная-няе—осиный. Дсл.( под осиный). ВОСЫЦ-ЦЛ, единств, ч. нет.— ОСТрОГа, НК: Очерки, 5056 Ксл.; Дел.; Нел. 370. ВИЛЫ В 3-4 зубца для битья рыбы. Восьцямі гичупака вялікага забіў. Нел. Восьці забыўся ў трысьніку. Дел. Сома забілі восьцьмі. Ст. Я дык вОСЬЦЬМІ набіў рыбы. Спаская Cip. (Ксл.). Cp. асьцюк. Прароцтвы — калючыя вОСЬЦІ. Салавей: Сіла, 85. в о ш, вошы; мн. ч. вошы-шаў, ж.— вошь. Ар.; Шел.; Нел.; М Гсл. Бяз СНадзІ І вОШЫ не заб'еш. Послов. Вял. Вошы поўзаюць. Нел. Вашамі закарміў усіх. Нсл. Ні'днае вошы не знайшоў у сарочцы. Ст. Грошы, як вОШЫ: тут Н Я М а, тут ёсьць. Послов. Рапан.: Прык. 35. Единств, ч. ВОШ Ы На-НЫ -Н£, ж. Гсл.; М Гсл. ъотъл-вы-ве, ж.— лоскуток дорогой ткани, вшитый в другую ткань, Гсл. обшивка, оторочка. Дел. Панёва адбілася — надабе абшыць вошваю. Дел. в о ш ч у п к а м, в см. нареч.— О Щ уП Ь Ю, С помощью осязания. Вошчупкам нявісны знаходзе сабе дарогу. Дел. в ош ч ы н а-н ь /-н £, ж.— кусочек воска. НК: Очерки, 181. в о т а л а п е н ь -г ш я, предл. и зват.-П Н Ю — ОСТ О Л О П. В ойш. Чаго ты ўт алопіўся? воталапень ты! Войш. в о т а ў с ь ц я, нареч.— толстовато. Шсл. Сукно вышла вотаўсьця. Ст. в о т р у б ы - б а ў, единств, ч. нет.— ОТруби. Ар. С о б и р. В О Т р у б'е-б 'л, п р е д л.-б 'ю, cp. 1. отруби. Ксл. В о т р у б 'я м я е к о р м і м. Гарадок (Ксл.). 2. грубое льняное волокно, получаемое после первой обработки льна. Ксл. Надабе скруціць вотру б*я. Вяжышча Беш. (Ксл.). вотрына-ны-не, ж.(от ц е р ц і) 1.—пустые колосья и маленькие куски соломы, остающиеся после молотьбы и собираемые отдельно от мякины, для коров. НК: Старцы, Но. 4. Крупная мякина из колосков, соломинок и т.п. К сл. Запар карове вотрыны. Сьвярдлы Беш. (Ксл.). 2. грубая мякина, получаемая при веянии хлеба. НК: Очерки, Но. 556. B O B a-вЫ, м., дет ск.— ВОЛК. Ар.; Шсл. Н я п л а ч, б о в о в а й з ь е с ь ц ь! Ст. в о ў к, в а ў к а, предл.-ку, зват. в о ў ч а; мн. ч. в а ў к і - к о ў - к о м - к і - к а м і - к о х, м. 1. волк. М Гсл.; Ар.; Шсл. Я к в а ў к а ні к а р м і. ён у с ё ў л е с г л я д з І Ц Ь. Послов. Рапан.: Прык. 29. Да т р ох р а з, б о в о ў к з ь е с ь ц ь, поговор.— Бог тройцу любит. В а ў к а н о г і к о р м я ц ь. Послов. Рапан., 190. Б я г у ч а г а в а ў к а ця ж к а з а Х в о с т з л а в і ц ь. Послов. Рапан. 138. Л е з ь ты, в о ў ч а. Из сказки(Белр. моладзь, Но. 3, 1959, стр. 13). К у д ы, в о ў ч а, б я ж ы ш? — Па а п о ш н я е. Послов. Летніца Сян. (Ксл.). Па ш т о, в о ў ч а, І д з е ш? — Па а п о ш н я е. Рапан: П рык. 23. В а ў к і б 'ю ц ц а з а К О С Ь Ц І. Погар(Афанасьев, И, 19114, 198). Н я х а й т а г а в а л а в а ў к і з ь я д у ц ь, к а т о р а г а К а р о в ы б а д у ц ь. Послов. Рапан: Прык. 84. Ч а м у ця б е т а м в а ў к і ня з ь е л і
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

забеш, ніднае, предл.-кў
1 👁
 ◀  / 1324  ▶