Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

п р ы т у л я ц ь 1 1 7 0 т у р о к I I I 2. защитить(покрывая, заслоняя, С.) кого собою. Нел. Ён выцяў бы, калі б ты не затуліў мяне. Нел. П рич. затулены, 1. закрытый. Н ел. Затулены мне сьвет Божы. Нел. 2. защищенный. Нел. Затулены ад бяды. Нел. прытулиць-яю-леш-яе, несоверш., перех. —давать кому-л. убежище, приют. Нел. 514. Ты прытуляеш у сябе уцеклага некрута. Нел. Соверш. прытулГць-л/о-л/шле—дать кому-л. убежище, приют. Нел. 514. Прытуліць cipamy, бадзяку, уцекача. Н ел. Соверш. прытулі'ць каго-што, — прислонить, пнз. прижать. Гсл.; Ар. Хто цябе спагадным сэрцам прытуле? Гарун ("Н а чужыне"). Няма дзе галавы прытуліць. Послов. Рапан. 45. ту піцць-люся-лішся, несоверш. да каго, 1. прижиматься. Ар.; Варел. Дзяцё туліцца да мамы. В ар ел. С о ве р ш. прытулГцца, а) прижаться. Ар.; Варел. Азяблы хлопчык прытуліўся да печы. Варел, прытуліцца здалеку—стать издали припрятавшись за дерево, строение и ПрОЧ. НК: Под. пос., Но. 77. б) приютиться. Варел. Стары прытуліўся ў свайго братаніча. Варел. 2. ад к а г о —укрываться, притаиваться. Нел. 643; БНсл.; Шел. Т у л І Ц Ц й ад М Я Н е, ад д з е л а, я к с а б а к а ад м у х. Нел. В о ў к п р ы т у л і ў с я ў к у с т у. Тм. Б у р ж у й з а в у г ол т у л І Ц Ц а. Чарот: Босыя на вогнішчу(БНсл.). туляцца-яюся-яешся, многократ. 1. шататься без пристанища, Нел. 643. таскаться без Дела, Шел. шататься, СЛОНЯТЬСЯ, БНсл. слоняться по углам. Гсл. Ту ляху ся. Скарына, I царствау. Туляцца па ўсім сьвеце. Нел. Туляецца гулътай гэты па еяле, дома нічога рабіць ня хоча. Ст. 2. скрываться, таиться, Нел. 643. скрываться по углам. Б Н сл. Туляецца, каб не злавілі. Нел. Там нейкі тарбахон туляецца каля вазоў. Варел. У сю вайну адзін, як сьхімнік, туляўся ў хмызьніках у балоце — ЖЫЦЬ жа хацеў. (Беларус, Но. 159, М арціновіч). Соверш. за т у л іц ц а. п ату л я ц ц а, соверш. к туляцца 1. Патуляўся я na чужых краёх. Нсл. тум анеН Ь Н е-Н Я, предл.-НЮ, мн. ч.-ні-няў, c p.—выпрашивание посредством лести. Нсл. 643. туманіць, -ню-ніш-не, несоверш., перех. —пыль пускать в глаза кому-л., обманывать. Нсл. 643. Досіць табе туманіць людзей. Праўды ніколі ня скажаш, а ўсё туманіш нас. Нсл. Соверш. атуманіць. Нсл. 643. Таргач атуманіў мяне. Нсл. Соверш. затуманіць, 1. омрачить. Нсл. 189. Затуманіў свой розум, выпіўшы лішняе. Нсл. 2. затемнить объяснением. Нсл. 182. Затуманіў справу. Нсл. т у М & Н Щ Ц Л -Н Ю С Я -Ш Ш С Я, несоверш., возвр. —омрачиться, терять рассудительность. Нсл. 644. Ня туманься над гэтаю работаю. Нсл. Соверш. атуманіцца. Нсл. 644. Не атуманіўся б ты, калі б ня было лішняга ў галаве. Нсл. Соверш. затуманіцца, 1. покрыться туманом. Н сл. 189. ЗорКІ затуманіліся. Нсл. 2. омрачиться. Нсл. 189. Лішняе выпіў, дык i затуманіўся. Нсл. тупат-ату, предл.-аце, м. 1. топот. Ар. Аж тут пачаўся тупат у перадпакою. Дзьве Душы 189. 2. хождение в одном месте туда и сюда. Нсл. 644. Сядні досіць было мне тупаньняў дварэ, то туды, то сюды. Нсл. тупаць-аю-аеш-ае, несоверш. Однкр. тупануць-ну-нёш-нёць-нём—быстро затопать(скорее: сильно топнуть, затопать, С.) Нсл. 644. Як тупануў нагамі, дык i разбудзіў дзяцё. Нсл. 2. быстро убежать(побежать, сильно стуча ногами, С.) Нсл. 644. Коні тупанулі, толькі ПЫЛ ды дым. Нсл. Однкр. тупнуЦЬну-неш-не—топнуть. Як тупнуў нагою, дык ён І спалохаўся. Нсл. 644. Соверш. затупаць, 1. затопать ногами. Шсл.; Нсл. 644. 1 затупаў нагамі адразу. Ст. Як затупаў нагамі, дык ён i спалохаўся. Нсл. 644. 2. покрыть следами ног. Шсл. Затупалі ўвесь мост у хаце. Ст. Прич. затупаны —покрытый следами ног. Шсл. Уся хата затупана. Ст. ПрЫТупаваЦЬ-Лу/0-луеш-Луе, 1. несоверш. к прытупаць 1.—притаптывать, топтать. 2. притоптывать(танцуя). Шсл. Так прытупуе ботам, аж мост гнецца. Ст. прытупаць-аю-аеш-ае, соверш. 1. притоптать. Шсл. Прытупай зямлю нагамі. Ст. 2. оттоптать. Нсл. 514. Прытупаў ногісвае, ходзячы за табою. Нсл. тупацца, тупаецца, страд, к тупаць. Соверш. затупацца—устать от хождения. БНсл. Соверш. натупацца—находиться до усталости, измучиться, Нсл. натопаться. Натупаўся я за дзенъ. Нсл.. „ - прытупацца-аюся-аешся, соверш.—устать от ходьбы. Прытупаўся за дорогу. Ст. Прытупалася за дзенъ, надабе пасядзець хоць увечары. Ст. тупІЦЬ-ПЛЮ-ПІШ-пе, несоверш., перех. Ар. —д е л а т ь ту п ы м. Ня myni сякіры. Ар. Соверш. СТуПЩЬ, перех.— СДелаТЬ туПЫМ. Спрабаваў Леў высякацъ іскры(з каменя) ды дарма, толькі кіпцюры ступіў, а агню няма. Т а н к Конь i Леў. утупіць— п отуп и ть. Гсл. утупіцца— п отуп и ть ся. Гсл. тупнуць,—см. под тупаць. тур-а, м.—буйвол, ДИКИЙ ВОЛ. Гсл. турок I—Волчек. Гсл.; М Гсл. турок II-рка, м.—горлица. Ластсл. турок III-рка, м.—тупик, улица между хатами, пнз. тупик, закоулок. Растсл