т р ы ш ч о н к а 1 1 6 6 в ы т р ы в а ц ь Растрышчаную палку склеіць. Нсл. Растрышчаную нагу ў лубкі ўвязалі. Нсл. трышчонка(трашчонка, Нсл.)-нкі-нцы, ж. —парные и тройные нитки, приготовленные К сучению. НК: Очерки, Но. 368. трьішчыць-чу-чыш-ча, каго-што, 1. крутить, щепать, дробить на мелкие части какою-л. тяжестью, Нся. дробить, крошить. Гсл. Камень падкладкі трышчыць, патрышчыў. Нсл. 2. ломать, расщепливая, чрез сильное согбение или удары. Нсл. Вецер трышча, патрышчыў xeoi. Нсл. Соверш. патрьішчыць, каго-што, 1. соверш. к трышчыць, 1. Нсл. Бярвіном нагу патрышчыу, Нсл. 2. соверш. к трышчыць, 2. Нсл. Палку на табе патрышчу за гэткую работу. Нсл. П рич. патрьішчаны—расколотый, сломанный, раздробленный. Нсл. 485. Нагу патрышчаную ня борзда вылечыш. Нсл. патрьісьціся—искрошиться, измельчиться, пощепаться. Гсл. растрысьціцца—раздробиться на мелкие части, растреснуться во многих местах, вдоль. Нсл. Панская палка лучыла пад каток i растрысьцілася. Нсл. трьішчыцца, возвр. 1. крутиться, ломаться, расщепливаясь. Нсл. Палка не ламаецца, а трышчыцца, бо сырая. Нсл. 2. раздробляться от движения какой-л. тяжести. Нсл. Падкладкі трышчацца пад каменям. Нсл. з. раскрываться(о почках растения). Ксл. Пупышкі на дзерве яшчэ ня трышчацца. Ганкавічы Беш. (Ксл.). Соверш. патрЫ Ш ЧЫ Ц Ц а, 1. соверш. к трышчЫцца, 1. Нсл. Дзерва ад ветру трышчыцца, патрышчылася, ламаючыся. Нсл. 2. соверш. к трышчыцца, 2. Нсл. Падкладкі патрышчыліся пад каменям, пакуль дакацілі. Нсл. трьішчыцца,—см. под трышчыць. трывога-г/, дат., предл.- 'зе, ж.—тревога. МГ'сл. Трывогу б 'юць званы. Крушына: Калыханка(3ьніч, 1953, Но. 24). трывожыць-ж'—тревожить. трывила, нареч.—прочно. Ср. трывалы. Ср. ст. трывалей— Прочнее. НК: Очерки. НК: Очерки, Но. 573. трыв£ласьць-щ, ж.—прочность, мгсл. трывалкГ-кяя-ког, 1. питательный. Ар. На папару трава трывалкая; трава на папару каровам, як верашчака людзём. Ар. 2. прочный. С к.; Ар. Трывалкл дом. С к. Ср. трывалы, трываючы. трывальшы, ср. ст. к трывалкі 1, 2. Застаюцца тыя трывальшыя. Б. У скал ось, Но. 11, стр. 1. трывальна, (С к.), трывульна, (С к.), нареч. 1. прочно. Ск. 2. СТОЙКО. Ск. трывильнасьць, (Ск.), трывульнасьць, (Ск.) 1. прочность. Ск. 2. стойкость. 3. длительность. трывальны, облает., трывульны-ная-нае, 1. прочный. 2. СТОЙКИЙ. Ск. 3. длительный. трывалы-лаЯ-лае, НК: Очерки, Но. 573. 1. прочный. Ксл. Таўстыя завесы трывалыя. Гравы Сян. (Ксл.). Ср. трываючы. 2. ВЫНОСЛИВЫЙ. Ксл.; Ш сл.; Міх.; Дел. Ён трывалы чалавек. вішняк Лёз. (Ксл.). Яго конь добры, трывалы. Ст. Сяляне трываль народ. М іх. Мой конік надта трывалы: што дзень у працы i ня худае. Міх. Гэты малец трывалы, а тый яшчэ трывальшы. Дел. 3. питательный. Ксл.; м іх. Гарохавы альбо бабовы блін больш трывалы за аўсяны. Ганкавічы Беш. (К сл.). Іруца 3 бобам — трывалая ежа. М іх. ср. трывалкі. трывальшы, ср. ст. к трывалы 1, 2, 3. Ёну рабоце трывальшы за брата. Дел. Хлеб чорны трывальшы за белы. Тм. Застаюцца трывальшыя. Б. Ускалось, Но. 11, стр. 1. трываленькі-кягд, уменьш. к трывалы 1,2, 3. Быў у мяне трываленькі конік. Ст. трываць-аю-аеш-ае, 1. пребывать, существо вать(продолжаться, держаться, С.) Нсл. 639. У нас такі трывае звычай. Нсл. На сушы яны трываць ня могуць, бо палурыбы. С мол. (Д ел.). Клаў мароз на балонкі вафсветкі) у спляценьню хітрым, папараці! Вам трываць ня доўгі час — заўтра каплямі закапаеце. Крушына: Лебедзь 43. 2. держаться, быть в употреблении, Нсл. 638. держаться, выдерживать, Гсл. сохранять свою целость, быть пригодным для использования. Хамут гэты доўга ў цябе трываў. 3. терпеть(безропотно переносить, сносить страдание, лишение неприятности и Т.П., С.) НК: Очерки, Но. 573; Ксл.; Міх.; Ар. Я больш трываць не магу. Гапкі Гар. (Ксл.); М іх. I вось, калі табе трываць ня стане змогі, ня трэ\ сыну, шукаць лягчэйшай дарогі. Гарун(ст. " Н авука"). Отгл. имя сущ. трываньне-ня, предл.-ню,—существование, пребывание, терпение. Ксл. На гэтв трэба трываньня. Д ры кольле Куз. (Ксл.). Соверш. стрываць, 1. выдержать. Нсл. 617. Вяроўка стрывала. Н сл. Цэлы дзень стрываў безь яды. Нсл. Ня стрываў Фэргат наапошку, каб баржджэй пазбыцца мукаў, да цара прышоў з прызнаньням паручыць яму Свой лес. Крушына: Лебедзь, 53. 2. подождать при нетерпении. Няхай одну гадзіну стрываю. Кіт. 9464. Соверш. вытрываць, 1.—выдержать, (Нсл. 98) вытерпеть. (НК: Очерки, Но. 573); Гсл.; М іх.; Ар. Вяроўка ня вытрывала, покнула. Нсл. Гора вытрываеш, а раскошы не. Послов. М іх. Ня вытрываю, засьмяюся. Ар. Уціскі няшчысьлёныя мы вытрывалі. м г с л.; П ерадмова III
Дадатковыя словы
трывйла, трывйльнасьць, трывожыць-ж>'—тревожить, трывўльна, трывўльнасьць, трывўльны-ная-нае
16 👁