высьцерагчыся 1108 сьцябло высьцерагчыся, соверш., к высьцерагацца 1. 1. уберечься. Нсл. 98. Ня высьцерагся, зваліўся. Нсл. 2. соверш. к высьцерагацца 2—удержаться, остеречься. Н сл. 98. Ня высъцерагся, сказаў. Нсл. Калі той чалавек ня высьцеражацца, то, як сабака, сядзіць. Ют. 83614. усьцерагчыся—уберечь себя от чего-л. СЬЦераЖОНЫ-МЯЯ-НЯе, прилаг. от прич. Сьцеражонага й Бог сьцеражэць. Послов. Рапан. 210. сьцеражліва, нареч.—осторожно. Разьдзеўся, склаў сьцеражліва манынарку, ськінуў зь яе пухавінку. лёг, увінуўся й заснуў. Дзьве Душы, 10. См. асьцярожна. сьцерп: ня ў сьцерп—невтерпеж, невмоготу, нестерпимо. Гсл. Балела ў мяне так, ажно съцерпу ня было: крычэла. Смал., Дел. сьцёр-ты-ф, —см. под церці. сьцёбаць-аю-аеш-ае—бить розгою, плешкой, кнутом; сечь, Ар. стегать(кнутиком и т.п.,ф1 Гсл.), хлестать, пороть, Шсл. сечь, хлестать. Нсл. 320. См. сьцябаць. Узяў ды сьцёбае пугаю па чым папала. Ст. сьцёбаць жыта — малаціць акалотам. Міх. См. малаціць. Прич. сьцёбаны—наказыванный, хлестанный розгами. Нсл. 626. За гэткія штукі ня раз ты сьцёбаны, а ўсё не пакідаеш іх. Нсл. сьцебануць-ну-нёш-нёць-нём-ніцё, однкр. к сьцёбаць—хлеснуть, ударить плетью. Арл., М цэнскі п.(Будце: Т.-Орл., слов.); Ар. Соверш. абсьцёбаць—отхлестать. Прич. абсьцёбаны—отхлестанный розгами или хлыстом. Н сл. 353. Ня дурэй, абсьцёбаны будзеш. Нсл. Соверш. адсьцёбаць, (Ш сл.), адсьцябаць, Ксл.—отстегать, Шсл. высечь. К сл. Глядзі, чалавеча, бо адсьцёбаю дубца. Ст. Адсъцябаю дубцом. Соверш. насьцёбаць —порядочно посечь розгами или хлыстом, Нсл. 320. нахлестать. Насьцёбай яму плечы прутком, каб ён ня спаў, пасучы коні. Нсл. За што ты дарма насьцёбаў хлапца майго пугаю? Ст. Прич. насьцёбаны —посеченный порядочно розгами. Нсл. 320. Г эй будзе насьцёбана табе сьпіна! Нсл. Соверш. высьцебаць, 1. выхлестать. Нсл. 97. Высьцебаў вока каню. Нсл. 2. высечь. Нсл. 97. Надабе цябе высьцебаць за гэта. Нсл. Высьцябаў добра пужкаю казла. М ікольск М.(Д ем ид.-В еров. 98). Прич. высьцебаны, 1. выхлестанный. Нсл. 97. Вока каню высьцебана. Нсл. 2. высеченный. Нсл. Маўчы, калі высьцебаны. Нсл. 3. перен.—пить частенько. Нсл. 626. Ладне сьцёбае, сьцёбне дый годзе, як зюзя. Нсл. сьцёбнуць-ну-неш-не; повел.-ні, однр. 1. стегнуть. Ксл.; Ар. Сьцёбнуў каня пугаю, а ён як панёсься, дык чуць жыў застаўся. Ліпна Сян. (Ксл.). 2. ВЫПИТЬ. Нсл. 626. прысьцёбаваць-бу/о-буўш-бу'е, несоверш. 1. перен.—подгонять(лош адь) слегка (ХЛЫСТОМ, С.) Нсл. 512.Прысьцёбуй каня. Нсл. 2. частенько подливать. Нсл. 512. Ён такі добра прысьцёбуе. Нсл. Соверш. прысьцябнуць, 1. подогнать ХЛЫСТОМ. Нсл. 512. Прысьцябні троху каня. Нсл. 2. соверш. к прысьцёбаваць 2,—подпить, сьцёбацца-аецца, 1. страд, к сьцёбаць. 2. взаим.—сечь друг друга из шалости. Нсл. 626. Дурэеце, дзеці, ня сьцёбайцеся, часам каторы па воку сьцёбнець. Нсл. 3. шалить, хлестая другого. Нсл. 626. За што ты сьцёбаешся? Нсл. Соверш. абсьцёбацца—продуться в игре, проиграться. Нсл. 354. А што? абсьцёбаўся ты добра? Нсл. сьцёў—принадлежащий тестю, тестев. Пралож дарожачку да еяла, да сьцёвага да двара. Касьцю ковіцкі р. Калінінскае акр.(Наш Край, 1928, Но. 6-7, 60). сьцябаць-аю-аеш-ае, 1. бить плеткой или кнутом(или розгой, С.) Растсл., сечь, хлестать. Нсл. 626; Вост.(Даль). См. сьцёбаць. За што ты яго сьцябаеш, сьцебануў? Нсл. Соверш. абсьцябаць, а) высечь. Дел. Маці дзецянё абсьцябала. Дел. б) перен.—обыграть. Дел. Майго сядні абсьцябалі Ў карты. Дел. Соверш. насьцябаць—нахлестать. Нсл. 626. Насьцябай яму сьтну. Нсл. Соверш. перасьцябнуць-нунёш-нёць-нём-ніцё, соверш., перех.—(пришить крупными стежками, С.), приметать. Ксл. Перасьцябні троху ніткаю. Д аўгое Беш. (Ксл.). 2. пить залпом. Нсл. 626. Сьцябаючы так, борзда ўсьцябаешся. Нсл. 3. неперех.—бежать. Нсл. 626. Паглядзі, якён сьцябае. Нсл. 4. резко выговаривать. Нсл. 626. Што ж ты імне так сьцябаеш па аччу? Я табе ляпей сьцебану, аж нос завернеш. Нсл. сьцебануць, однкр. 1. к сьцябаць 1. Нсл. 626. Сьцебані каня. Н сл. Сьцебануў яму дубцом па азадку разоў з тры. Ст. 2. к сьцябаць 2,—выпить залпом. Нсл. 626. Дзьве чаркі разам сьцебануў. Нсл. 3. к сьцябаць 3,—побежать быстро. Нсл. 626. Сьцебануў з усіх ног. Нсл. 4. к сьцябаць 4. сьцябацца-аецца, страд, к сьцябаць. Соверш. абсьцябацца—потерпеть большую неудачу со всех сторон, проиграться в карты. Дел. Іраш абсьцябаўся. Дел. сьцябло-ля; мн. ч. сьцёблі-ляў, ер.—стебель. Нсл. 626; Ксл.; м г е л. Даўгое сьцябло ў жыце сёлета. Леніна Сур. (Ксл.). Сьцяблом секануў па воку. Нсл. I кормяць, i пояць i сьцяблом вока пораць. Послов. Нсл. Собир. сьцябёльле-ля, предл.-лю. Капае зь ценкага залатога сьцябельля. Гарэцкі: Песьні 54. Ласкат. сьцябельліка. I харашэе мак, узносячы на шызым сьцябельніку груд ЦЬвету. Гарэцкі: Песьні
Дадатковыя словы
буіо, нўць, прысьцёбаваць-бу/о-бу^ш-бу'е, сьцебануць-нў-нёш-нёць-нём-ніцё
5 👁