сачэўка 1023 сход слчэукл-ўкі-ўцы, ж.— чечевица настоящая ИЛИ посевная [Ervum Lens L.] Шел. Наварылі сачэўкі з бульбаю. Ст. См. сачыўка. саЧЫВІНЫ-НЯу, НК: Очерки, Но. 568— чечевичная солома. Ксл. Сачывінамі падсьцялі каровЫ. Веляшковічы Лёз. (Ксл.). сачыўка-ўкі-ўцы, ж. НК: Очерки, 454, Но. 568—чечевица. Ксл.; Гсл. Сачыўка любе гліністую ЗЯМЛЮ. Вядрэнь Чаш. (Ксл.). сачыукавы-вая-вае—чечевичный, сачыць-чу, СОЧЫШ, соча, несоверш., перех. — следить(наблю дать за кем-чем-л. с целью уличения в чем-л., разоблачить, поймать, Ар.) Шсл.; Ксл.; Ар., выслеживать (раскрывать слежкой. Ар.). Гсл. Сачыць курыцу, дзе яна нясецца. Нел. 602. Сядні трэба за чорнаю курыцаю сачыць, каб ня згубіла яйца. Ст. Сачы, куды курыца пойдзе. Запрудзьдзе Куз. (Ксл.). Яны адчувалі, што за імі сочаць. зсд. ізз. Пачаў із шчыраю трывогаю сачыць за вянкамі. ЗСД 134. У лябараторы стаіць ён у белым законе й уважліва соча за сіпеньням у Прабірцы. Кальны(Калосьсе, кн. 1, 1935 г, стр. 15). Сочым за кажным сваім сігнём. Васілёк (Калосьсе, кн. 1, 1935 г., стр. 15). СОЧЫМ за кажным Сваім сігнём. Васілёк(Калосьсе, Но. 316, 1938 г., стр. 130). "Соча за імною", — думаў Хведар. в. Вольскі. 'Ходзе па пятах. Соча, ці што?"—узноў падумаў Хведар. Тм. Отгл. имя сущ. сачЭНЬНе-НЯ, предл.-НЮ, ср.—действие по глаголусачыць", —слежка. Ар. С оверш. абсачыць, асачыць —окруж ить(вы слеж ивая, С.) Дел. На аблаве абсачылі ваўкі. Дел. На паляваньне хадзілі, зьвера асачылі. Красьн. (Дел.). асочаваць, н е с о в е р ш.— окруж ать изв. местность с целью поймать, убить кого. Дел. Пачалі лес асочаваць — уцекачоў лавіць. Дел. С оверш. асачыць(к сачыць) кагошто—выследить(раскрыть слежкой, Ар.; Ксл.) Гсл. Асачыў гняздо вороны. Ар. Выслаць людзёў асачыць ваўкі. Нел. 369. Надабе пайці асчыць воўчае гняздо. Азярэцк Сян.(Ксл.). П р ш. асочаны— выслеженный, раскрытый слежкой. Асочаных у лесе зладзеяў пералавілі. Нел. 369. Ваўчыца з ваўчанятамі асочана. Нел. Асочаную квакуху зь яйцамі перанесьлі ў хату. Нел. О т гл. им я сущ. асачэньне-ня, ср.—открытие слежкой. Абяцуем словам нашым гаспадарскім, іж на жаднага чалавека выданьне або асачэньне яўнае... вініці й караці ня маем. Стт. 66. Асачэньне разбойнікаў. Нел. 369. Асачэньне ваўкоў. Тм. Соверш. адсачыць, ю р.— отвести от себя след. Любавский: Очерк 156. дасачыць, кого, што—выследить. Гсл.; БНсл. насачыць, соверш. каго-што,—напасть на след. Насачыў ваўкі. Нел. Насачыў курыцу на яйцах У сене. Нел. С оверш. пасачыць, каго-што, 1. поискать, пасачы далоўках, мо' дзеці закінулі. Шпакова Гар. (Ксл.). 2. выследить. Станавы, стражнікі туды-сюды дый пасачылЦразбойнікаў) па гумнах. Жгунь Гом.(Сержп.: Ответ, 15). 3. вырасти, воспитаться на кого. Ахобні Пост. Сын пасачыў бацьку. Ахобні Пост. Кого ён пасачыў?. прысачыць, соверш. 1. выследить(раскрыть слежкой, С.) Ксл., тоже, что асачыць", но произвести менее основательно. С р. прыкрыць, прычыніць. Прысачыў ваўкі, надабе наказаць у Фатынь, каб аблаву ўладзІЦЬ. Красьніна Чаш. (Ксл.). 2. подстеречь. Нел. 511. Прысачыць курыцу. Нел. Я цябе прысачу, куды ты бегаеш. Нел. П рич. прысочаны, 1. выслеженный слежкой. А есьлі... ліцо ў дому найдзена альбо сьледам прысочана, а то маець быці суджана подле Статуту. "99. 2. подстереженный лично. Нел. 511. Курыца прысочана, ідзе нясець яйцы. Нел. усочаваць-чую-чуеш-чуе; повел.-чуйчуйма, м н о го к р а т., п е р е х.—выслеживать слежкой. Усочуй, высачы, куды курыца ходзе несьціся. Нел. 666. Соверш. усачыць, каго-што—выследить(слежкой). Усочуй, усачы, куды курыца ходзе несьціся. Нел. 666. П р и ч. усочаны—выслеженный слежкой. Курыца ўсочаная на яйцах. Нел. 666. сачыцца, сочыцца, безлич., несоверш. дасачыцца—выследить. Гсл. сэнс-су, п р ед л.-се, м. 1. СМЫСЛ. Ксл.; Нел.; МГсл. Які 3 гэтага СЭН С? Дубнікі Сян. (Ксл.). Бяз сэнсу гаворыш. Нел. Гэта другі сэнс. Нел. 2. ТОЛК. Нел. Восъ сэнс, дык сэнс! Нел. 3. дело, стать. Нел. Да сэнсу гаворыш. Нел. Да сэнсу прышлося. Нел. сэрна-ны-не, ж.—серна. сэрні-няя-няе—относящийся, свойственный серне. Подобен казельчыку сэрняму. П.П. 2:17(з 12 кніг Б.), казельчык сэрні—детёныш серны. См. сарнячы. сэрца-ца, п р е д л.- ц у; мн. ч.-цы-цаў, 1. —сердце. Ар.; Шел.; Нел.; Ксл.; ПНЗ16. Нашто думаеце благое ў сэрцах сваіх? Луцк.(Евангеля ад Мацьвея 9:4). ШчырЫМ І П О К О Р Н ЫМ сэрцам сурэЩараб., радок якога тэксту) перапеў. Кіт. 266. Сымон учыніў малітаўку ад сэрца сухоты. НК: Старцы, 81. Атрута ты майго сэрца! Гуліна Сян. (Ксл.). Толькі аж сэрца кіпіць ад mae злосьці! Ст. Мне нешта баліць пад сэрцам. Нел. Гарэлка за сэрца хапіла. Нел. Л аскат. сэрданька-ка, ср.. Ксл. Мужычок, мужычок — мае сэрданъка, а ня сей канапель, ані зерненька. Запрудзьдзе Сян. (Ксл.). 2. сердцевина(дерева, стебла). Ар. См. асяродак I сход-ду, м. 1. собрание. Шсл.; Ар.; Хмяльнік Беш. (Ксл.).; Гсл. Загадуюць на сход ісьці. — мусіць нехта ізь Сьмілавіч прыехаў. Ст. 2. ущерб луны, Нел. третья фаза луны, Ксл.; Гсл. Каля сходу, на схаду пасеяў. Нел
Дадатковыя словы
сачыць-чў
1 👁