сходаць 1024 селядзёц Сход настаець. Сянно (Ксл.). Я ня ведаю, калі тый сход, калі маладзік. Севершч. (Косіч 38). сходаць,—см. п од ходаць. сходні-няў, м н. ч.—ступеньки. Гсл.; Ксл. Я йшоў па сходнях да ракі. Мазалава Куз. (Ксл.). См. сходцы. СХОДКІ-КЯу, ед и н ст в, ч. н ет.—лестница. МГсл. СХОДЫ-дяу, единст в, ч. н ет.—Ступени. МГсл. СХОДЦЫ-ЦЯу, единст в, ч. нет.—СТупеНЬКИ. Гсл. См. сходні. схон-ну, м. 1. скат, наклонение, склон. Сунуўся далей па схоне, готовы кажную часіну скаціцца ў ручай. ЗСД 335. Узгор'е было перасечана такімі вялізарнымі крутымі разлогамі, схоны якіх абрасьлі. зсд ззо. 2. откос. СХОВЫ-0Яу—хранилища, НК: Старцы, 101. хранение. Гсл. 1. сохранение чего-н. Растсл.; Нел. Аддай свае грошы мне ў сховы. Нел. 2. место, где прячут, пнз. Каб сховы ніхто не падгледзеў. Севершч.(Косіч 54). добрыя сховы—сохранность. МГсл. Пакідай ты сьмерці сховы мураваць. Гарун(ст. Муляру"). схоўня-НІ-НІ, ж.—Хранилище. БГсл. схоў, схову-ве, м. 1. действие приберегающего, прячущего, НК: Старцы, Но. 282. хранение. Гсл. 2. сам предмет, подлежащий припрятыванию. НК: Очерки, Но. 282. 3. место, где прячут, Луні, хранилище. Добры быў схоў, але знайшлі. Луні. схоўка-ўкі-ўцы, ж.—способ хранения. Гсл. Добрая схоўка была, а злодзей пакраў. Гсл. схадзщь,—см. п од хадзіць. схямянуццл-нуся-нёшся-нёцца, нёмся, с о в е р ш., Растсл.—спохватиться. Ксл. Ён схамянуўся, бягучьн Мамойка Беш. (Ксл.). Схамянуўся ды заднімі днямі. Нел. 626. Тагды дзеўка схамянулася, як у пузе страпянулася. П ослов. Нел. Як глянула ў хату, схамянулася — на полю дзяцё прызабылася. Росуха Імгл.(Косіч 23). С м. ахамянуцца. схямтя\щя-аюся-аешся, не соверш. —опомниваться, приходить в память, в раскаяние, Нел. 626. спохватываться. Пачынае схамінацца. схап-аваць- і ц ь, с х а п н у ц ъ, — см. п о д ха п а ц ь. схап-авацца-щдя, — см. п од хапацца. схапГць,—см. п од хапаць, хагііць. схапіцца,—см. п од хапацца. схаваць,—см. п од хаваць. схавацца,—см. п од хавацца. схвальшаваць,—см. п од хвалыиаваць. схудаць,—см. п од худаць. схукнуць,—см. п од хукаць. сегалётак-лжя, м.—жеребенок самец, переживающиий первое лето. НК: Очерки, 355. сегалётка-ткі, ж.—жеребенок-самка, переживающая первое лето. НК: Очерки, 355, Но. 540. сегасьвётны-ная-нае—сего мира. Калі б з табою сегасьветны пан колъка слоў вымавіў, то ты бы радаваўся. Кіт. 5аЗ. Сегасьветнага ядзеньня з табой ня трэба. Тм. llOai. Сегасьветную роскаш за нішто маюць, Тм. 61а13. сёдава-вя, предл.-ве, мн. ч.-вы-ваў, ср. 1. —седалище, место для сидения. Аш. 2. сидение в телеге, санях. Войш. Чаго ты ўсё ёрзаешея? — Калі седава ў возе благое. Войш. сёдала-ля, ср.—насест, Ксл. насест для кур. Шсл. Куры ўжо пайшлі на седала. Шыпы Сян. (Ксл.). Намасьці курам пад паветкаю седала. Ст. сёдня- н і- н і, ж., мн. ч.- н і- н я ў, ж. 1. сидение. Гсл.; Ар. 2. перен.—праздная ЖИЗНЬ. Гсл. сёдні-лу, мн. ч.—сидни. Нел. У седнях пяць год сядзеў. Нел. Ізь седняў яшчэ ня выйшаў. Нел. Ср. седня. Дадзелі седні. НК: Старцы, 85. сёяць, сею, сёеш, сёе; п о вел сей, еёйма, несоверш., перех. 1. разорасывать семена на подготовленную для посева почву, сеять. Сяўбіт сее жыта. Ар. 2. просеивать. Ар. А мужык мой муку сее, а я рада, што ўмее. Из песни. адсеяць—вторично засеять. Шсл. У лагчыне вымакла жыта: надабе адсеяць, хіба, лёнам. Ст. Н есоверш. адеяваць-аюаеш-ае. засёяць-ёю-ёеш-ёе, соверш., п ер ех.—засеять. Шсл. Н е с о в е р ш. засяваць-яю-яёшяёць—засевать. Шсл. Сядні засявалі жыта. Ст. сёдзень, -дня, о б щ.—сидень. Гсл.; Нел. —тот, кто сидит сиднем, пнз. Маю дзевачку седня: тры гады седням сядзіць. Нел. сёдзіны-яу, единст в, ч. нет.—заседание. сёджа-Эжы, ж.—засада на волков, Ксл. засада на диких животных вообще. Паляўнічыя хадзілі на седжу. Вульлянавічы Сян. (Ксл.). Седжу астровую — за капу грашэй(цануюць пры уівязаньню). Стт. 277. села-пала!—призывной клич, обращеный к курице, которую желательно поймать. НК: Очерки, Но. 839. села-села! — села-пала. Ар. селавая грамада—сельское общество. о&п2лъ\-вая-вое—сельский. Шсл. Гэта ж селавыя коні ходзяць. Ст. селядоука-ўкт-дуы, ж.—сельдяная кадочка. Нел. 77. Селядоўка на капусту добрая. Нел. См. селядзёўка. селядцоука-дта-уцы, ж. — селядзёўка. НК: Очерки, 83. селядзёц-ддя, предл.-дцу, зват. еялёдча, мн. ч., дат.-дцом, мн. ч., предл.-дцох, м.—селаДЬ, селедка. Ар.; Ксл.; Шсл.; МГсл.; Косіч77; Растсл
Дадатковыя словы
разбрасывать, селядоука-^кт-д^ы, схямянўццл-нўся-нёшся-нёцца, сёджа-<эжы, узгоре
2 👁