Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

санькі 1021 саракваша 2. нижняя челюсть у человека и животных. Гсл.; Войш. Уменыи. санечкі. НК: Очерки 377. Во, у каня здаровыя санкі! Аськершчына Беш. (Ксл.). санькі,—см. п од санкі. санькі-кигу, е д и н с т в. ч. н е т.—деТСКИЙ экипажик ДЛЯ катания. НК: Очерки, 377. санёчкі-чяк, ум енъш. от санькі,—салазки. Шел. Зрабіў дзяцём санёчкі коўзацца. Ст. ПрЫСаМЦЬ-Н/О, ПрЫСОНІШ-Не, п о вел.-Н Інёма, каго, соверш.—расположить ко сну. Ар. Маці дзяцё прысаніла, i яно сьпіць. Ар. саныіік-ка, м — груженые сани. Войш. саньцы — санькі. НК: Очерки, 377. сап аты -т ая—тот, который пыхтит, сопит. Азе лак вышаў: купілі сапатага каня у~ Жыда. Дсл.( п од азелак). сапаць—пыхтеть, мгсл. сапаць—сопеть, тяжело дышать. Гсл. Отгл. имя сущ. сапаньне-ня, ср.—сопение. сапяжанка-нк/-нцы, ж.—сорт груши. Ксл. У нашым садзе дзьве дуліныі адна сапяжанка, а другая спасаўка. Беліца Сян. (Ксл.). сапка-кі, ж.—моты ка. Ксл. Б яры сапку ды йдзі капай бульбу. Ганкавічы Беш. (Ксл.). сапляк-ка, мн. ч.-кі-коў, 1. сопля. Ар. 2. ледяная сосулька. Ар. сап ун-на, м.—серая, тяжелая земля. Невел.(Бузук: Невель, II). Сапун — ШЭрая, ц я ж к а я зямля, т р а іць яе т р э б а. Невел. (Бузук: Невель, II). сапсьцг, (Ар.), сапці, (Гсл.; Шел.)-пу-пёшпёць-пём-піцё-пуць; прош. вр.\ соп, саплало-лі, сопці(Нсл.)—сопеть, Гсл. сопеть, тяжело дышать. Ар.; Шсл.; Нел. 600. Аж ня можно сапці. Ст. Прыўчыўся сопці, як што робе. Нел. Як лёг, дык i засоп. Тм. Соверш. засопці—начать сопеть. Нел. 600. Соверш. засапцГся—засопеть. Шсл.; Ар. Аж засопся, пакулъ прыбег. Ст. Хто гэтак бяжыць, каб засапціся! Ст. сарока-кі, ж. 1. сорока(птица). 2. женский головный убор(род его, С.). Растсл. 3. специальный способ укорочения " п е р а д о ў к і" п р и на к л а д ы в а н и и её на ж ердь во вр ем я у в я з к и воза. Шсл. К ар о т ш у ю ра б і сароку, бо воз н я вы сокі. Ст. саромяцца-яюся-яешся, несоверш.—стесняться, стыдаться. Шсл. — сароміцца. Не саромяйцеся, людцы, ежча! Ст. I браце, саромяйся, страшна не глядзі на пророка ты. Кіт. 12767. Дзеўкі ня п 'юцъ шмат гарэлкі, яны саромяюцца. Север(Косіч 237). С оверш. засаромяцца—застыдиться. Шсл. — засароміцца. Засаромяўся, як малы ўсяроўна. Ст. сарОМІЦЬ-М Л Ю -М І Ш -м е; повел, саром, н есоверш.. перех.—приводить в стыд, заставлять краснеть от стыда, Нел. 600. стыдить. Не саром дзеўкі, няхай есьць. Нел. Соверш. асароміць, каго-што, 1. пристыдить. Нел. 369. Асаромілі дзеўку, есьці ня йдзець. Нел. 2. осрамить. Асароміў ты нас сваім бязулствам, i вочы паказаць людзём саромна. Нел. 369. Соверш. насароміць, кагошто—насрамить. Нел. За што ты яго НасаромІў перад ЛЮдзьмІ? Нел. С оверш. прысароміць—пристыдить. Нел. 511. Прысаромілі дзеўку. Нел. П рич. прысаромлены —пристыженный. Нел. 511. Прысаромленая дзеўка i есьці не пайшла. Нел. сароміцца-л* люся-мішся— краснеть от стыда, СТЫДИТЬСЯ. Нел. 600; Растсл.; Ксл. Не саромся, еж. Нел. Чаго ты саромішся? Купіна Віц. (Ксл.). С о в е р ш. ЗасарОМІЦЦЯ —застыдиться. Нел. Засароміўся й заплакаў. Нел. Засаромілася, уцякла з хаты. Нел. насароміцца, соверш. и б е з д о п.—насрамиться. Нел. Насароміўся я досыцъ за цябе. Нел. сарамлівы-вяя-яяе—стыдливый, мгсл. Воля цяпер — сарамліва дадала яна. Дзьве Душы 18. саромлівы-вяя-вяе—застенчивый, Нел. 600. стыдливый. Ксл. Ён хлапец не саромлівы. Нел. Яна дзеўка саромлівая. ШаркіКуз. Ксл.). саромна(сорамна), нареч. Шсл.; Ксл.—стыдно. Нел. 600; Шсл.; Ксл. Саромна гэта табе сказацъ, слухаць. Сорамна гэтак рабіць. Ст. Сорамна табе красьці. Бешанкавічы (Ксл.). саромны, -ная-нае— срамный(неприличный, непристойный, С.) Нел. 600. Саромныя пяець песьні. Нел. Саромнымі словы аблаіў. Нел. саромск!-кая-кае—срамнри, неприличный, непристойный, бесстыдный. Калі моч пусьціць, шлонак саромскі мыць трэба. Кіт. 72аб. На саромскія рэчы не глядзі. Тм. 49а2. сарочка, (Кіт. і5гУучкі-чцы, ж.—рубаха с узким воротником, НК: Очерки, 103. рубаха, мгсл. Надзень чыстую сарочку. Мікалаёва Куз. (Ксл.). саракоўка-ўкі-ўцы, ж., числ. 1. монета 40 грошей ИЛИ 20 КОП. Ар.; Ксл.; Шсл.; Нел. 2. 40 грошей или 20 коп. денег, Ар. Ты мне павінен саракоўку. Дабрыгары Беш. (Ксл.). На саракоўку купіў сітніцы. Ст. саракавушкі-кяу, мн. ч.—лапти на сорок ушек. Ксл. Вунь гэны ўжо ўораўся ў свае саракавушкі. Гравы Сян. (Ксл.). саракавы-вая-вое—сороковой. Кіт. 70аЮ. СаракГ-коў-ком, единст в, ч. нет.—день 40 мученников, празднуемый 9-го марта. Нел.; Мікалаёва Куз.(Ксл.); Шсл.; НК: Очерки, Но. 923. На Саракі выраі прылятаюцъ. Нел. Прышлі Саракі да даругіх Саракоў. 3 валач. песьні, Нел. На Саракі накідай трэсак на страху, дык будзеш ведаць толькі гнездаў. Ст. саракваша-шы-шы, эк.—простокваша. Растсл.; Ксл. Сараквашу адтапляюць на твораг. Альшавікі Беш. (Ксл.). См. сыракваша