р ў д н ы 1 0 0 2 р ў л я краіна, 1931, Но. 12, стр. 6 3,— РУДОКОП, горнорабочий В руднике. Сперанский: Каз. железн. РуднІ"в Смоленск, губернии., Ушаковсл. рудны -«яя-няя— черный, грязный, как и брудны" Нел. 568. Рудны ручнік падала ўцірацца. Нел. р у д ы, (Нел.; Шел.), р у д ы, (Ар.; Гсл.)-ЯЯае, 1. темнорыжий, МГсл.; Гсл.; Шсл. грязно Красный. Нел. 568. руды мядзьведзь— бурый медведь. 2. бурого цвета и с характерным привкусом вследствие наличия примеси окислов железа(о болотной воде), рудзянёц-нця, предл.-нцу, зват. рудзянча, м.— бородавник, раст. Гсл. рудзе'ць-я/о-яяш -яя, несоверш.— рыжеть, темнеть. Шсл. Сена мокне на дажджу, рудзее, потым яго й сабака ня возьме есЬЦІ. Слопішча Шацк. (Шсл.). рудзяны -няя-няя—грязный. Ксл. Рудзяная авечка — мыцъ трэба. Сукремна Сян. (Ксл.). РуДЗЬК а-КІ, дат.-ку, вин.-ку, твор.-КОМ, м.~— кличка тем норы ж его собаки. За Савосям — Рудзька. Kyci ката, цюцька! Колас. руйнаваць, 1. разрушать. Гсл. 2. разорять. Гсл. руйную чы — разрушая. Гсл. руйнавацца, 1. разрушаться. Гсл. 2. разоряться. Гсл. рука,/тук?, дат., предл. руццэ, вин.%руку; мн. ч. рукі, рук, рукам, мн. ч., предл.-ках, ж. 1. рука. Ар. Дзержачы шапку ў руццэ, сказаў. Шакун: Сьлед, 17. Языком што хочаш брашы, але рукам волі не давай. (зн. не дерись). Ар. Хлеб на стале — рукі свае. П ослов. Войш. рукі кароткія — зн. не хватает силы, власти. Ар. рукі сьв я р бя ц ь,— зн. хочет драться, руки чешутся. Ар. рукі залаты я, але гор л а см аляное— (о мастере пьянице). Ар. Няхай адсохне тая рука, што сабе дабра ня зыча. П ослов. Віленш. яму рука— удобно, рукі сьвярбяць— руки чешутся, лам аць рук і,—см. п од ламаць. залаты я р ук і, р у ч к і,—см. п од залаты. Уменъш. ручка-ЧКІ-ЧЦЫ. Ар. ручачка-чк/-чц ы, ум енъ ш. к ручка,— ручонка. Ар.; Гсл. У дзіцяці маленькія ручачкі. Ст. Л аскат. ручуХНа. Нел. РучуХНЫ мае баляць. Нел. Ручухны ламаючы плача. Нел. Ну, ручухна твая. Як даў у хрыбет, аж у грудзёх ёкнула. Тм. 2. сподручно, Шсл. удобство, сподручНОСТЬ, Нел. 569. удобно. Гародзькі Вал. Імне рукі няма, а табе рука туды ехаць. Нел. Імне ня рука туды йсьці. Ст. з. линия родства. Шсл. Гэта ж Анціп із бабінае рукі радня імне. Ст. рукі залажыць, зацяць—рукі приложитьу работе). Ар.; Шсл. Беднаму чалавеку няма за што й рукі залажыць. Ст. Сядзіць бяз хлеба, гаруе, няма за што й рукі зацяць. Ст. перабіць рукі—ударить по сжатым рукам противных сторон, на знак полного согласия. Ар. рукаёмства-яя, ср.—ручательство, порука. Каго бы ўрад на горла сказаў, маець па сабе пэўнае рукаемства даці людзьмі аселымі, што ся ку расправе перад судам Галоўным станавіці будзець. Стт. 443. Таковага вязьня ўрад наш ня маець на рукаемства без дазваленьня ня выпушчаць. Стт. 434. У вязеньню пату ль маець сядзеці, пакуль рукаемства на том дасьць, іж старане сваей за ўсё досыць учыніць, а ня будзець лі мецірукаемства, тагды ўрад старане лазоўнай віннага выдаваці маець. Стт. 248. А ведзь жа каму быхма хацелі тако га лісту зялезнага ўзычаці, тагды з канцлярыі нашае тот маець быці адаслан да ўраду нашага належачага, адкуль ёсьць; перад которым урадам, хто таковага лісту зялезнага патрабуець, маець рукаемства паставіці людзей аселых, i уісьціціся імі i ix маемасьцяй, іж ня зьнікнець у тых лецех, яка на лісьце яму назначана. Стт. 93. рукамясло-ля, предл.-ле; мн. ч. рукамёслылаў, ср.—ремесло, промысел(кустарный). Гсл. рукпты-тая-тае—имеющий руки. рукатыя верабейкі—(т.е. люди поступающие ПО воробьиному). НК.: Очерки, 447. рукаво-яя; мн. ч. рукавы-ваў, ср.—рукав. Ар. Цягнуў дзяцюка за рукаво. Акула, 505. Пацягнуў рукавом па аччу, выціраючы пот. КапыловІч: Хлеб(Беларус, Но. 157). рукаўка-ўкі-ўцы, ж.—рукавица. Шсл. Прышоў Icnac — гатуй рукаўкі ў запас. П о с л о в. Скрыль Пух. (Шсл.). Згубіў одну рукаўку. Ст. Нітак будзе на рукаўкі. Бешанкавічы (Ксл.). Ум енъш. рукавачка-Ч КІчцы. Шсл. Цёплыя мае рукавачкі. Ст. рукацца-я/ося-яяшся, н есо вер ш. зъ кім —подавать руку при встрече и прощанье, НК.: Бабы, или Но. 50. ЗДОрОВаТЬСЯ за руку, пнз. подавать руку, здороваясь, Гсл. подавать при встрече друг другу руку. Нел. 568. Што ж ты ня рукаешея, не парукаўся 3 ІМ Н ОЮ? Нел. О т гл. и м я сущ. руканьне-яя, п р е д л.- н ю —рукопожатие. Гсл. Соверш. парукацца, 1. поздороваться (Растсл.) за руку. Нел. 568. 2. ударить по рукам. Нел. 476. Парукаемся, чыя будзе праўда! Нел. рукою, нареч.—удаЧНО. Шсл. Усё ЯК пойдзе рукою, дык будзе добра жыць. Ст. Рукою пайшлі мае парасяткі. Ст. руля-лі-лі; мн. ч., род.-ляў, ж.—труба (водосточная, водопроводная и т.п
Дадатковыя словы
рудзець, рўкі, рўля-лі-лі, рўчухна, яіо, яіося, ітук
3 👁