Слоўнік гаворак цэнтральных раёнаў Беларусі (1990). Том 1. А-П. Е. С. Мяцельская

ГОН Г Яны абоя нешта гомзалі, я нічога ня разобрала. Дукора Пух. ГОН м. Пагон. У нас сёлята зрабілі гон для колхозных кароў. Шзок Уздз. ГбНКА ж. 1. пчал. Хвароба пчол. Усялякія хворобы ёсцъ: i гнілец, i матыліца лазіць, кладзе чарвяк i порціць соты, i гонка пападае, а бывав, што ŭ мурашкі знішчаюць пчол. Caланая Валож. 2. Панос. Бывав, зьвсь от што такое, дык гонка. Годы палын парым i даём ад гонки Саланая Валож. ГбННЫ прым. 1. Хуткі, імклівы; за якім гоніцца сабака. Гоннага зайца падстрэліць нялёхка. Паплавы Бярэз. А такі падстрэліў гоннага зайца. Хожава Маладз. Гонны заяц бегая як дурны. Вішнева Валож. 2. Я кі пакідае звер пасля сябе (пра след). Трэба пільнавацца гоннага сьлвду, каб зьввра ня ўпусціць. Забалоцце Смал. О, як па гоннаму сьлвду сабака улёх! Шзок Уздз. ГОНТ гл. і*анда гбНЫ толькі мн. Мера зямельнага надзелу ў шырыню. Плошча зямлі дзеліцца на гоны. Рудня Чэрв. ГОНЬ ж. Тое, што i гоны. Лёну мы сеялі троя ганви, на одну гонь высявалі тры горцы семя. Вялікая Боркаўшчына Маладз. ГбНЬКА ж. Гунька. Коняў, як спацея, пакрывалі гонькамі. Щ на кірмаш едуць, ці на вяселъля, дык гонькі с кутасамі былі. Мікалаеўшчына Стаўб. ГбНЬКІ толькі мн. Невялікая адпегласць, блізка. Да клуба адны гонькі. Рудня Чэрв. ГбНЯ ж. 1. Toe, што i гоны. Пры пану гоня была, што с канём не праедзеш, а цяпер дык i с тракторам заедзеш. Бясяды Лаг. 2. Адлегласць каля 100 метраў. Вой-вой, праляцела за ім можа гоняў пяць i ні догнала. Рудня Лаг. Ца той грушы будзя гоня, а можа трохі i больш. Дукора Пух. ГбПА ж. Кулін. Бабка з цёртай бульбы. Любіце гопу есьці, а картофлю драць хто за вас будзя? Горкі Стаўб. Прынясу картофлі, зробім гопу на абет. Вараксы Стаўб. ГбіПК м. Кулін. Аладка. Гопікі нейкія чорныя, бо з перамёрзлай бульбы іх пякуць. Язні Віл. ГбПМАЎСКАЯ ПЕЧ ганч. Печ для абпальвання пасуды. Гопмаўская печ спіцыяльная, гэта печ, дзе ходзіць огонь. Бясяды Лаг. ГбПНУЦЬ эак. Упасід. Але яна як гопнула, ды к1руку вёльмГпабіла. Цялякава Уздз. ГбРАЙ прысл. Горш. Вот як хорошая пагода, тады i мне ляхчэй, а як на дошч стане зьбірацца, тады горой i мне баліць. Баяры Маладз. ГОРАЧ ж. Гарката. Во горач, есьці ня можно. Хожава Маладз. Купіла горач нейкую, грошы одно выкінула. Саланая Валож. гбРБА ж. Куча. У нас як кппаюцъ бульбу, сыплюць яе ў горбу адразу на полі i перабіраюць тожа там, сыплюць у мяшкі i атвозяць. Баяры Маладз. ГбРКАСЦЬ ж. Тое, што i горач. Горкасць вялікая ў зялёных гурках, што та такоя? Бытча Барыс. ГбРКАЧ ж. Тое, што i горач. Горкач нейкая чуваць у капусьце, мусіць, ня ўкісла шчэ. Вялікая Вуса Уздз. ГбРКІ прым. Ёлкі. Бліноў рашчыніш, напячэш бліноў аржаных, хлебных, здорам тым, што ўжо горю, з'ялчая, памажыш — ідуць тыя бліны. Саланая Валож. О Горкае дзідя — наіўны, нявопытны малады чалавек. Куды ям у жаніциа — дзіця горкае! Суднікі Віл. ГОРЛАЧКА н. Дзірка ў верунім камені жорнаў, у якую засыпаюць зерне. Натта много жыта насыпала ў горлачка, жорны цяжка круціць. Акалова Лаг. ГОРНАСЦЬ ж. Жальба. Я к яго атпраўлялі на фронт, такая горнасць мяне агарнула. Рудня Чэрв. Такая мяне горнасьць ахапіла, што я чуць ні заплакала. Цялякава Уздз. ГОРСІК м. Крав. Гестка, какетка. У сукенцыўорсік з другого матэрыялу. Саланая Валож.; параўн. польск. gors 'грудзі*. ГОРСЦЬ ж. Жменя. Прыбегла ўнучка, горсьцей дзьве ягат прынесла. Ляшчынск Мядз. 3 раніцы кіну куркам горсьць зярнят, а сама на работу. Дукора Пух. горшчык м. Гаршчок. Вось гэтага горшчыка нам на ўсю сям'ю хватая. Пярэжыр Пух. ГбРЫН м. Мулінэ. Сукенка ў маёй дачкі горынам въгшыта. Каменка Уздз. госц! мн. 1. Бяседа. Сяганьні у мяне госьці: прыехаў пляменьнік зь Мінску, прыдуць сёстры, браты, - погуляем. Рабунь Віл. 2. Знаёмыя або нёзнаёмыя людзі, запрошаныя ў якасці гасцей. Нашы госьці прыягджаюць у вотпуск любой парой, я к ім выходзіць. Савоні Стаўб. ГРАБАВ1ДЛА н. Грабільна. Граблі нейкія дрэнныя: грабавідла тоўстае i шурпатое, у руках ня ўдзержаць. Зазерка Пух. ГРАБАЛКА ж. С.-г. Сельскагаспадарчая машына для зграбання сена, рабочай часткай у якой з'яўляюцца металічныя зубы. На конныя граблі ў нас хто грабалка, а хто грабілка гавораць. Вялікая Вуса Уздз. Ты сёньня паедзяш грэпці на грабалцы? Дукора Пух. ГРАБАРКА ж. 1. Тое, што i гр а б а л к а. Вядзі быстрэй эапрагайся ў грабарку, а то ня будзя калі i рабіць. Бяларучы Лаг. 2. Павозка вазіць пясок, гліну. Запрагай у грабарку i па пясок ець! Забалоцце Смал. ГРАБ АРЫ мн. Жарт. Пальцы. У кого сям*я вялікая, лёхка, а я адна, старая, а трэба пераграпсьці гэтымі грабарамі ўвесь агарот, то мне цяшка. Зазерка Пух