Слоўнік гаворак цэнтральных раёнаў Беларусі (1990). Том 1. А-П. Е. С. Мяцельская

ГІЛЯВАЦЬ Г лож. Холодна стала, i гілі ўжо тут. Зазерка Пух., ГІЛЯВАЦЬ незак. Тое, што i іўізавуць. Ну, столькі гілёў, кароў ня ўтрымаць. Сёньня моцна гіляеалі каровы, наляталася я зь імі. Літва Стаўб. У гэтьм годэі шчэ ні разу ні гілявалі, бо лета зімнае. Я к гарачыня, ужо ж гілююць каровы! Пруды Стаўб. ПРАВАЦЬ незак. Кіраваць (канём). Дзядуля, наеучы мяне канём гіраваць. Турэц Чэрв. Мой мужык канём ня ўмея ёіраваць, а ня то што гаспадаркай. Вецярэвічы Пух. Я некалі ддора Ыраваў канём, умела. Пудзіцк П ух. ГІРДАЦЬ незак. Шапялявіць. Гэта дзяўчынка i меншая, але чыста гаворыць, a ён болыйы, ды гірдая. Вялікая Byca Уздз. ГІРКАЦЬ незак. Гаварыць злосна. Чаго ты гіркаеш,як на своё? Прудзішча Лаг. ІІРСЛІВАЕ ЖЬГТА. 3 прымессю гірсы. I*ipca ў дабры расьце бывала, жыта ёірсьлівае. Ляшчынск ДОядз. ГІТЛЯРОВЕЦ м. Птлеравец, фашыст. Патом прыляцеў з Мядзела на кані верхам немяц i перадаў запіску гэтаму гітляроўцу, кагоры блакадай уладзеў. Сваткі Мядз. ГІЦАЛЬ м. 1. Toe, што i в я ш а к. Прышый, Гэлька, гіцаль у куфайку, а то на цьвік у рвецца адзежа. Дукора П ух. 2. абразл. Хуліган. А х, ты, гіцаль, перастань дурэць! Белькаўшчь;на Стаўб. ГІЧАНЕ н. 36. Сцяблы буракоў, бручкі, морквы. Схаджу канюшынкі трусікам нарву. A можа ŭ ні пайду, гічаня паткіну. Савоні Стаўб. ГІчЗУЕ н. Toe, што i гіч а н е. Сёліта гоніць у гічэўя, a буракі малыя. Чабаі Валож. ГЛАДЗІЦЬ незак. Вастрыць серп на тачыле. Ого ш мне нагладзіў серп! Болей вытупіў. Бытча#Барыс. ГЛАДКІ прым. О Гладкі вугал (вугол) — від вугла, без выступаў канцоў бярвення. У хаце, якую будуем, будзе глаткі вугал. Хожава Маладз. У хаце, зрубленай у глаткі вугол, вуглы ашалёўваюцца, усё робіцца глатка, глатка. Бясяды Лаг. ГЛАДЫШ м. Гліняны збан з вушкам i без вуш ка. У нас з вушачкамі i без вушачак усё одно гладыш. Рудня Чэрв. ГЛАЗНПС м. Акуліст. Ці ў Малмыгах ёсь глазьнік? Усягды трэба ў Вялейку ехаць. Малмыгі Віл. ГЛАЗНЫ у знач. наз. Toe, што i г л a з н i к. Я каласком ударыла па воку, а не пошла ё глазному, дык i выболела вока. Рудня Лаг. О Глааны доктар - акуліст. На нашым медпункці німа глазного доктора, дзіця вазіла аж у Дзяржынск. Кукшавічы Дзярж. ГЛАЗЫ мн. Вочы. Глазы як красівыя, то й сам чалавек пасьці ўсігда красівы. Вязынка Маладз. Ф Глазы пялщь — зайздросціць. Вечна ты свае глазы пяліш на чужое добро. Рудня Чэрв. ГЛАМЗАНУЦЬ зак. Знянацку ўкусіць. Я к гламзануў Байкал [клічка сабакі] за ногу, аж у вачах пацямнела. Канстанцінава Мядз. ГЛАМЯНУЦЬ зак. Перакусіць, з'есці на скорую руку. Дай чаго гламянуць, ды я пайду на работу. Рудня Стаўб. ГЛЕЙ м. Рознакаляровая гліна. Якія прыгожыя і4ацкі робяць з глею! Вецярэвічы Пух. ГЛЕЙНЫ прым. Глеісты. На глейнай зямлі капусту не содзюцъ: сохне натта. Паплавы Бярэз. ГЛЕЙЧЫК м. Тое, што i адве'ска. Возьміш прыложыш глейчык i карандашом аччырціш. Ляшчынск Мядз. ГЛЕК, ГЛЁК м. Гляк. Глек - гэта вялікі такі гліняны збан з вузінькім горлачкам. У глеку, дзеткі, ваду насілі на поля у жніво. Зайцы Чэрв. Глёк - на ваду, з вускім горлам. Сакаловічы Круп. ГЛЕЎКАВАТЫ прым. Ацеслівы, недапечаны. Калі хлеп недаседзіць у печы, тады ён глеўкаваты. Зазерка Пух. ГЛЁГЛЯ ж. Вуха. Ён я к чуцъ што, абяцае у глёглю даць, але цёнгля знаходзщъ адгаворку. Нарач Мядз. ГЛЁЎКІ прым. Тое, што i г л е ў к а в а т ы. Я к добра не напаліш печ, то хлеб будзя глёўкі. Дукора Пух. Мусіць, ты слаба печ напаліла, што хлеп такі глёўкі, да зубоў прыклейваецца, Цялякава Уздз. ГЛ13АВАТА прысл. Клейка, ліпка. Улей малачка кіслаго у халаднічок, а то ад сьмятаны бу$зя глізавато. Савоні Стаўб. ГЛШ А ж. Пра цяжкага, грузнага каго-н. — Цягні, Толік, яго у ваду! — Мой жывот балець будзя, калі я буду цягацъ гэтакую гліну, цяшкага такого. Вялікая Вуса Уздз. ПИНАБГПСА ж. Будаўн. Жылое памяшканне, сцены якога зроблены з моцна ўтрамбаванай гліны. У нашай вёсцы у глінабітках жылі, i помняцъ іх толькі некаторыя са старых. Саланая В§лож. ПИНАМ ЯШ АЛКА ж. Прыстасаванне, у якім замешваюць гліну. Гліну замешваюць у глінамяшалцы, а раней замешвалі у квадратных карытах. 3 бункера гліна пропускаемца проз глінамяшалку, а затым яе бяруць гончары. Івянец Валож. ГЛШ АСХбВІШ ЧА н. Месца, куды складаюць нарыхтаваную гліну. Гліны нарыхтавалі много, усё глінасховішча запаковали Івянец Валож; ГЛШНЫ прым. Гліністы. У нас глінная зямля, але добра родзіць. Прама што сьцяна збажына стаіць. Хожава Маладз. ГЛІНЯНПС м. Гаршчок. Глінянікі ў нас малінькія: сім'я наша паменшыла. Якімаўка