Слоўнік гаворак цэнтральных раёнаў Беларусі (1990). Том 1. А-П. Е. С. Мяцельская

в ВУШНЯК 67 пройму рукава пад пахай. Шео ў вустаўцы распаролася, не зьбяруся зашыцъ. Вялікая Вуса Узда. ВУС1ЙШ ж. Цішыня, спакой. Якая цудоўная вусьціш у лесі! Елкі такія гожыя! Узгурск Чэрв. ВУСЫ мн. 1. Тонкія доўгія асцюкі на каласах некаторых злакаў (ячменю, жыта, пшаніцы i інш.). Бусы доўгія на ячмені. Ратуцічы Барыс. У ячмені каласок выплывав, вусы відаць. Савоні Стаўб. У ячмені дужа вусы большыя. Ігрушка Круп. 2. Тое, што i в а л а с кь Я к ужо вусы на пачатках пачарнеюць, тады можна варыцъ пачатки Дукора П ух. ВУТКА ж. Качка свойская i дзікая. Мала ўм ін е вутак: то ні вышлі, то кошка паела малыя. Падзерычы Стаўб. У нас ахоцяцца на вутак дзікіх, на зайца, лісу, ваўка. Пруды Стаўб. ВУТРАМ прысл. Раніцай. Вутрам зноў яны тут. Пудзіцк П ух.; параўн. рус. утром 'тс*. ВУУУЎ, ВУУУЎ еы кл. Ужываецца для абазначэння гудзення машын. Тады чую: еуууў, вуууў, усё гудзіць i гудзіць нешта. А гэта ш быў трыццаць дзівяты гот. Bocim. Лоск Валож. ВУХА н. Прыстасаванне ў выглядзе кавалачка дрэва з дзірачкай, куды ўстаўляецца ніжні канец млёна ў жорнах. Адламалася eyха ў нашых жорнах, то нічога цяпер не змеляш. Мікалаеўшчына Стаўб. 0 Вуха набіваць проціў каго-н. — настройваць супраць каго-н. Дзеткі малыя, работа ў школі, хозяйства, корова, можа дзе што i нідаробляная было, але матка, я к прыедзя, замест таго каб памахчы нявесцьцбудзя гаварыць: „От у яе цадзілка нямытая, клінок нячысты, а яна такая, а яна сякая, - вуха набівала проціў яе. Мікалаеўшчына Стаўб. Вушаігі хлопаць — не ўспрымаць тое, аб чым гаворыцца. А гэта ўжо я к поговорка якая про таго, хто не ведае нічога, кажуць: толькі вушамі хлопае, не панімая. Вязынка Маладз. І вухам не вядзе — не рэагуе, не звяртае ўвагі. Ей кажуць: „ Успокойся!", а яна й вухам не вядзе. Горкі Стаўб. На свае вушы (чуць) - самому непасрэдна (чуць). Настася з Вінцусем пасварыліся за некія гроты, я чула на свае вушы, я к яны спорылі. Бяларучы Лаг. На вушы - вельмі многа; вельмі глыбока. У даўгу па вушы сядзіць, а ўборы спраўляіць. Што сабе дзеўка думаіць? Кане* танцінава М ядз. Робя ён у полі, а я дома завіхаюся, бо работы па вушы i дома. Вялікая Боркаўшчына Маладз. А выдзяш на вуліцу, дык грась, улезіш па вушы. Зарэчча Стаўб. Сваіыі вушаш (чуць) - тое, што i на св а е в у ш ы. Я чула сваімі вушамі, што цётка обзывала нецанзурнымі словамі сёаіх суседак. Савоні Стаўб. ВУЦЬ-ВУЦЬ-ВУЦЬ выкл. Словы, якім і клічуць качак. Вуць-вуць-вуць, еутачкі, вуцьвуць, харошыя, бяжэця есьці. Гілікі Валож. ВУЦЬКА ж. Качаня. Вуцькі як выведуцца, адразу ш ідуць на рэчку. Узгурск Чэрв, ВУЦЯНИТКА н. Качаня. Маленькія вуціняткі бегаюць па двары, а сама вутка я к гаспадыня шлындае. Рудня Валож. ВУЧАЛЬНИС м. Вучань. Я к і гэта вучальнік, дажа к н іш к у ў рукі не бярэ. Пудзіцк П ух. ВУЧАНЫ i ВУЧбНЫ прым. Пісьменны, адукаваны. Папо мой па тым часе вучаны быў чалавек. Савоні Стаўб. У майго суседа дачка вучоная. Вялікая Byca Уздз. ВУЧЫЦЕЛЬ м. Настаўнік. Наш дык кажа, што ён добра зная, але усе вучыцеля кепскія. Падзерычы Стаўб. П рацуеў нас малады вучыцель. П удзіцкП ух.; параўн. рус. учитель тс'. ВУЧЫЦЁЛЬКА ж. Настаўніца. Яна ш на вучыцельку вучыцца ў Мінску. Сцебіракі Віл. ВУЧЬЩЕЛЬНЩА ж. Тое, што i в у ч ы ц ё л ь к а. Наша вучыцельніца прыходзіла, казала, каб Гальку не пускалі туды. Зазерка П ух. ВУШ АТ м. Цэбар. Б ы лаўм яне карова, папала ў вушат сьцякло, а яна ўзяла ды вышла - i здохла. Кукалеўка Чэрв. ВУПіА т А Я ШАПКА. Вушанка. А ён у вушатай шапцы i зімой i летам ходзіць. Пруды Стаўб. ВУШ АцІК м. Цабэрак. Я зварыла тры цаганы бульбы, жыта расьціла, на машынку перегнала, дражджэй i задзелала саладуху ў вуш аціку. Бяларучы Лаг. ВУиЖ А н. Пятля ў лапці для замацавання яго на назе. У лапцях вывязаныя з лыка вушкі, праз якія прадзявалася абора. Мы насілі лапці ў шэсьць вуш ок, мушчыны плялі на восем. Мікалаеўшчына Стаўб. Плялі лапці на сорак вушак. Дукора П ух. ВУШ КІ мн. Заячыя вуш кі (Scodellina leporina (Batsch.), асеннія грыбы, якія растуць каля валежніку, чырванавата- або ахрыста-карычневага колеру. Вуш кі ростуць не толькі на гнілых ляжачых паленах i дрэвах, a i на гнілых карчах. Раўчак П ух. О Вуш кі грыбныя кулін. Страва накшталт пельменяў, начыненых грыбным фаршам. Вуш кі грыбныя робім рэдка, работы эь імі много, трэба цеста дражджаеое, грыбы сушаныя. Хожава Маладз. ВУМЛЫ прым. Разумны, разважны, дасціпны. От вушлыя дзеўкі таргуюць у нашым магазіні, хоць i маладыя. Бяларучы Лаг. ВУШНбС м. Урач, які лечыць хваробы вуха. Прыехаў новы ўрач, кажуць, вуш нік, пойд у вуха лячыць. Ляхавічы Дзярж. ВУШНИ узнач. наз. Toe, што i в у ш н і к. Майму забалелі вушы, дык я яго вазіла да вушнога ў бальніцу ў Мінск. Гілікі Валож. ВУШНИК м. Вуш ак. На вуш някі Васіль краскі купіў, трэба будзе пакрасіць. Бясяды Лаг