Слоўнік гаворак цэнтральных раёнаў Беларусі (1990). Том 1. А-П. Е. С. Мяцельская

ВУШЫ В ВУШЫ мн.; адз. вуха н. 1. Дэталь да аглоблі. Вушы к аглоблям прырабляюцца, адзяваюцца на восъ. Мікалаеўшчына Стаўб. 2. Абрэзкі скуры, нашытыя на аброць. Вушы poбяцца, калі конь пужлівы, каб не бачыў, шго робіцца ззаду i збоку. Ігрушка Круп. 3. Выступы ў бярвеннях, якія ўпускаюцца ў вушак. У вушаку нада выдлубаць пае, каторы будзіць надзівацца на вушы, зарэзаць вушы на шырыню паса. Даўгінава Віл. ВЫБАВІЦЦА зак. Выйсці з цяжкага становішча. Нічагуткі, як-небудзь выбавімся з гэтай бяды. Асавец Маладз. ВиОБАВІЦЬ зак. Вызваліць. Яго немцы ўхапілі, як хапун быў, але бацька выбавіў сь цюрмы. Цялякава Уздзг. Што матка папалётала, каб яго выбавіць. Савоні Стаўб. ВиБАЙ i ВЫБбИ м. Выбоіна. Гэты выбай пака праедзіш — гора набярэсься: колы вязнуць у гразі. Грабёнка Чэрв. Калёсы заселі ў выбоіi чуць выбраліся. Ігрушка Круп. ВЫВАРКА ж. 1. Даставанне, выцягванне. Сёньня робім выборку гарлачоў з горна. Беразіно Бярэз. 2. Уборка. Пачалася выборка бульбы. Рудня Лаг. ВЫБАРбНЫВАЦЬ незак. Выбараноўваць, апрацоўваць раллю бараною. Яна [баранасмык] выбаронываць нічога ні выбаронавала, толькі гладзіла, але i лён рэс, i авёс альбо ячмень сеілі. Бакачы Мядз. ВИБАХАЦЬ, ВИБУХАЦЬ зак. Выліць, неэканомна расходаваць. Выбахалі ўсю eačy цёплую, нямашака чым памыцца. С/днікі Стаўб. І калі ш ты пасьпеў гарачую еаду выбухаць? Яшчэ ўся работа наперадзі, ды ŭ смаліць яшчэ не закончылі. Межава Чэрв. ВЫБІВАННБ h. Працэс выемкі дзірак. Выбіванне робіцца долатам, a na долаці б'юць малатком, тады дзірка скора выбіваіцца. Бытча Барыс. Канчай выбіваньне, памажы мне зьбіць карыта. Пруды Стаўб. ВЫБІВАЦЬ незак. Высякаць крэсівам (іскpy, агонь). Калі як шапка пры бярозе нарастае, дык завуць губа. 3 губы ў войну агонь выбівалі. Мікалаеўшчына Стаўб. ВЫБІРАЛЬНША ж. Выбіральшчыца. Наймём выбіральніц, бо бульбы много i хорошая парасла. я Рудня Чэрв. ВЫБІРАНКА ж. Посцілка з узорамі. Выбіранкі ў нас ткалі на ставах, ткалі ў некалькі нітоў, кветкі выбіралі рознымі ніткамі. Пудзіцк Пух. ВЫБІРАНЦЫ толькі мн. Каноплі з семем. Выбіранцы реуць восеньню, у іх сямёня ёсьць. Такарышкі Іўеў. ВЫБІРАЦЬ незак. 1. Вырываць з зямлі. Лён выбіралі, ірвалі, бралі — усё роўна. Ратуцічы Барыс. 2. Выразаць па дрэве. Дзяцька вельмі ўжо хороша выбірае na дрэве расцом узоры. Гілікі Валож. в ы б ірА ч к а ж. Toe, што i в ы б ір £ л ь н іца. На нядзельку выбірачак назвала, а то ccма ніўпраўлюся з бульбай. Рудня Лаг. ВЫБГГАЯ дзеепрым. Укатаная, працёртая. Да Станькава дарога i зімою выбітая. Па глоткой, добра вьібітай дарозе коні шпарка бягуць. Ляхавічы Дзярж. ВИБПЩ А зак. Выйсці. Цяперака ўслоны, m-даўнейшаму звалі скамейкі, проз усю хату якія стаялі, з моды выбіліся. Баяры Маладз. 0 Выбідца ca сну - доўга не спаць, варочаючыся. Я к удумаесься, як мучыліся людзі ў войну, выб'есься ca сну, цалу ночку не засьнеш. Дрычын Пух. Выбіцца ў людзі — тасля вялікіх намаганняў дасягнуць трывалага або высокага становішча ў грамадстЬе. Сірата, а ў людзі выбілася. Забалоцце Смал. В&БІЦЬ зак. Расстраляць. Я к уварваліся фашысты ў вёску, усіх людзей выбілі. Зазерка Пух. ВЫБбИ гл. выбай ВЫБбИНЫ лрым. Выбоісты, на ямах. Выбойная дарога, ямы такія, ехаць плоха. Вязынка Маладз. в ы б рА с в а л ь н ік м. Паляўн. Выкідальнік. Выбрасвальнікам дастаецца гільза. Пруды Стаўб. ВЫБРАСЫВАЦЕЛЬ m. Паляўн. Toe, што i в ы б р а с в а л ь н і к. Выбрасывацелем вынімаем гільзы ca стрзльбы. Рудня Лаг.; параўн. рус. выбрасыватель 'тс\ ВЫБРАДЬ зак. Выпалаць, ачысціць ад пустазелля. Агарод выбрала за дзень, праўда, травы нямнога было. Дрычын Пух. ВЫБРиНДВАЦЦА, ВЫБРИНДЖВАЦЦА незак. Высыпацца, размохрывацца. Па пругах нойлепей шшывацъ, яны ня выбрындваюцца. Хожава Маладз. Усякая шво апкідаюць, каб ня выбрынджвалася. Шзок Уздз. А гэта ж во ці кліны, ці проста якія швы, то каб ні выбрындваліся, то апкідаць трэба. Вязынка Маладз. ВЫБУДбУВАВДА незак. Перабірацца, выеяляцца. Івашкін зоўтра будзе выбудоўвацца ад нис. Ляхавічы Дзярж. ВЫБУХАЦЬ гл. выбахаць ВЫБУШАВАЦЬ зак. Выкінуць. За тры гадзіны ўвесь гной выбушавалі с хлява. Папоўка Мядз. ВЫВАДЗІЦЬ незак. Выцягваць голасам. За рэчкай недзя дзявочыя галасы вывадзш даўнюю песьню. Узгурск Чэрв. ВЫВАЗІЦЬ незак. Вывозіць. Вызначылі ўжо такіх людзей, каторыя будуцъ солдата дзе-та вывазіць, i каб ён там загінуў. Даўгінава Віл. BŬBAPATfCA ж. Выварацень. Мусіць, сільны еецер быў, еыдараткі ў лесе много. Ляхавічы Дзярж. BĆffiAPATHlK м. Тое, што i в ы в а р а т к а