Слоўнік гаворак цэнтральных раёнаў Беларусі (1990). Том 1. А-П. Е. С. Мяцельская

ВОЛЬНІЦЬ В ВОЛЬНЩЬ незак. Паносіць. Жыеот расстроіўся, нешщ еольніць. Гілікі Валож. ВОЛЬХА БЕЛАЯ бат. Вольха шэрая (Alnus incana). У вольхі белай ліст сіваеаты, ствол сівы глаткі. Расьце каля рэчкі, каля болот. Ляшуынск Мядз. ВОЛЬХА ГРУДАВАЯ бат. Вольха клейкая (Alnus glutinosa). Вольха грудавая расьце на высокім месцы, кара бурая с трэшчынкамі. У грудавой вольсе няма слаёў, яна моцная, я к бы пераплеценая. Ляшчынск Мядз. ВОМППЩА незак. Непакоіцца, хвалявацца. Бачу, што i яны ш вомпяцца. Цялякава Уздз.; параўн. польск. w%tpić 'тс\ ВОНДЗБКА прысл. Вунь, во. Не шукай, не шукай, вондзека твоя капота ляжыць, сама туды яе закінула. Ганцавічы Барыс. ВОНЬ1 ж. Смурод. Вонь на кароўніку, што нельга трываць. Рудая Чэрв. ВОНЬ2 прысл. i часц. Вунь. Вонь, кожа, ваўчаня. Дукора П ух. Вонь забяруць цябе цёці гэтыя, бяжы хуччэй дадому. Саколыпчына Уздз. Вонь Нінка яе - дзяўчына ладная ды i разумная. Падзерычы Стаўб. Вонь каб вы пайшлі туды, дык шмат бы чаго вам нагаварылі. Дрычын Пух. воня ж. Тое, што i в о н ь 1. Воня некая ў сенцах, ш чаго б гэта? Шзок Уздз. ВОПАР м. Мелкаводдзе. Такі пясочак на вопары, вода чысьцянькая, так i хочацца купацца. Пудзіцк Пух. ВбПАЧКА ж. Вешалка, пятля вешаць адзенне. Вопачку адареала, паліто вешала. Новы Двор М ін. ВбП УХ м. Мед. 1. Пухліна. Калі вопух, дык огнём гарыць гэта месца. Гілікі Валож. Вопух па целе пашоў. Лоск Валож. Палоць ні магу, шчэ вопух не сышоў з рукі. Цялякава Уздз. 2. Пухір. Капнула на негу вару, дык вопух усхапіўся. Рудая Чэрв. ВбПЦАС прысл. Імгненна, вопрамеццю. Хто яго там напузкау - ня ведаю, але вопцас імчаўся зь лесу. Узгурск Чэрв. ВОПЦУСАМ прысл. 1. Тое, што i в о п ц а с. А гэта вопцусам кінуўся, ведома ш, свайго бараніць. Акінчыцы Стаўб. 2. Нахабна. Я ям у i анучаю па твары, а ён ка мне вопцусам лезя. Мрсалаеушчына Стаўб. ВОРАК м. Мяшок са зрэбніны. Была ўжо матузоў нарабіла, каб воркі было чым завязаваць, а я к трэба, дык аніводнага ні знойдзіш. Рудая Валож. Паўворка бульбы насыпала ёй. Няровы Валож.; параўн. польск. worek BĆCM A гл. асва ж. 1, Прыбудоўка да тока, у якой сушаць снапы. Жыта сажнём i ў восяць паставім, высушым, да дня ўстанім, абаб'ём цапамі, у жорны зьмелім i хлеп сьпячом. Старыя Габы Мядз. 2. Колькасць снапкоў лёну, якія ўмяшчаюцца ў будьгаку — сушылцы. Раней кожная мялка па тры восіці вымінала лёну за восінь, а ціперака й калаўроты павыкідывалі. Аўгустова Валож. ВбСНЩ А ж. Восень, асенняя пара. У восьніцу много грыбоў у нашым лесе. Пудзіцк П ух. ВбСТРАЎ м. Грудок, выспа сярод балота. У нас тут няма астравоў, а езьдзілі на Вароніцкія балата на сена, там е астраеа. Вецярэвічы Пух. ВОСТРЫ прым. Сцюдзёны. Вострая вода хоць i ў зубы заходзіць, але добра піць. Мікалаеўшчьгаа Стаўб. О Вострая на язык хто-н. — пра таго, хто ўмее дасціпна сказаць. Ох, якая ш яна вострая на язык! Забалоцце Смал. Лёгк і на язык хто-н. — хто не ўмее трымаць сакрэты. Яна лёхкая на язык, абы чуць што, ужо й нанесла. Хожава Маладз. в о сць ж. Асцюк, доўгі тонкі вусік на каласах некаторых злакаў (ячменю, жыта, пшаніцы). Восьць напала у вока, вельмі рэжа. Вецярэвічы Пух. вО сы п м. Мед. Высыпка. Восып бывав па ўсім целі. Пруды Стаўб. ВОСЬ прысл. Потым, пазней. Я вось подмяту, цяпер няма калі. Цялякава Уздз. ВОСЬМБРА гл. васьмёра ВиСЯЛКА ж. Восілка. Набяры вады ў тоя вядро, што да восялкі матус привязаны, гэта ні чапай. Мікалаеўшчына Стаўб. ВОТМУТ м. Bip. Вотмут — крутое месца, заворот на рацэ, яго раней вірам называли Рудня Чэрв. ВбТРАНЫ толькі мн. Дробныя адходы пры арфаванні збожжа. Жыта на сіта просейваіцца, вотраны адлятаюць адзьдзельна. Я к жыта мокрое, дык мала вотран. Бытча Барыс. Карова вотраны паядала. Ігрушка Круп. Вотраны - як малоцюць, дак памятыя каласкі. Ратуцічы Барыс. ВОТРУБЯ зб. Вотруб'е. Я к прасеюць муку, так астаткі, што астаюцца, i будзе вотрубя. Ігрушка Круп. ВОТЧЫМ м. Айчым, няродны бацька. Надзін вотчым добры. Пудзіцк П ух. ВОЎК м. Будаўн. Верхні стык страхі, вільчык. Хату канчаюць крыць, застаецца одно воўк зацягнуць. Сомы верх у страсе, дзе сыдзецца адзін бок з другім, вот там воўк. Miкалаеўшчына Стаўб. ВОЎКАЎ ГРЫБ, ВОЎЧЫ ГРЫБ гл. грыб ВОЎЧАЯ КРАШ ВА гл. крапіва ВбХВАТ м. Чорт. Я к малая была, дык усё вохватам страшылі. Рудня Чэрв. ВбЧАРАДЗЬ ж. Чарга. У прудзі сёньня такая вочарадзь вялікая, што да вечара ні зьмелім. Пастуха na вочарадзі дзержуць. Ігрушка Круп. Н у ŭ вялікая ш вочараць, проста не дабіцца. Папоўцы Віл.; параўн. рус. очередь *тс