Слоўнік гаворак цэнтральных раёнаў Беларусі (1990). Том 1. А-П. Е. С. Мяцельская

АНДРЫНА АНДРИНАж. Адрына. Андрына зусім pacкідалася, i часу німа паправіць. Кш енка Уздз. АНДРЗИКА ж. Божая кароўка (Cocinella septempunctata). Андрэйка-калода, скажы, што зоўтра будзя — дошч ці пагода? Вялікая Byca Уздз. Падумаіш, я нядзелю ўжо знаў, што андрэйка-салавейка з 'явіўся. Чыжаха Бярэз. АНДУЛЯЦЫЯ ж. Завіўка. Зрабгло хімічную андуляцыю, красіва ёй. Палессе Мядз. Бач, з якой андуляцыяй приехала з горада: галава - як у барана, уся ў кучаравых кацяках. Клетнае Барыс.; параўн. польск. ondulacja 'тс\ АНЖЫНИР м. Інжынер. A цяпер, пажалуста, вучыся: i лёччыкі, i танкісты, i касманаўты ё, i анжыняра. А гэта ж усё нашы дэеці! Miко льцы Мядз. АіЖ ДАСЬ прысл. Не вельмі даўно, калісьці« Анодась іПараска наша была молодой. Чыжаха Бярэз. АНТАБУС м. Аутобус. Кажыць Александрина: „ Злажу я с антабуса, дык устрачаіць сын зь нейкай: тожа оялікая, як сам, вочы намазаныя-намазаныя.' Язні Віл. Маладая сама ажно з Пастаў. Вясельле еялікае i там cnpaeiлі; ну, а сяганъня прыехалі ад яе на двух антабусах. Язні Віл. а н т а л Ак м. Падваконнік. Пакрасіла я вясной анталакі у хаце, а яны ўжо i аблупіліся. Кукалбука Чэрв. АНТАЛЯЖЫ, АНТЫЛЯЖЫ толькі мн. Карункі. Анталяжы бываюць с усякімі ўзорамі: кольцомі, ромбікамі. Саланая Валож. Цяпер антыляжы купляюць, а раней усё самі вязалі. Рудня Чэрв. Панавязваем, бывала, антыляжаў на вячорках, дай паапшываем посьцілкі, ручнікі. Паплавы Бярэз.; параўн. фр. entoilage 'палатняная падшыўка'. АНТбНЫ толькімн. Плады антонаўкі. Антоны так дасьпелі, аш сьвіцяцца. Каменка Уздз. а н Ш р а с а в Ац ц а незак. Цікавіцца. Зь дзевачкамі села, пагаманю, яны тут старыной анцірасуюцца. Пудзщ кПух. АНЭТДЫ прысл. Нядаўна, два-тры дні назад. АнэЬды ўзяла яна маю пянькоўку, a сёньня зімна, я ŭ сама завязала б. Навасёлкі Валож.; параўн. польск. onegdaj 'тс*. АНЬ-АНІ прысл. (звычайна з адмоўем). Зусім, ніколькі. Фашисты прышлі, хату cnaлілі. Усё згарэла: ŭ хата, i ўсё чысьцінька. Hi кароўкі, ні вяроўкі, нічога ань-ні, як стаю! Мядзел Мядз. АНЯГбЖ прысл. A няўжо ж. — Надзя, а Надзя, у кіно пойдзіш? — Анягош. Касцюкі Барыс. АНИЖлрыс/і. Toe, што i а н я г б ж. -Ты на схот пойдзіш? - Аняж. Халопенічы Круп. АПАВЁДАЦЬ незак. Гаварьшь абы-што, несці лухту. Галава не ведае, што язык апавздае. Слабодка Стаўб. АПАДАЦЬ незак. Рабіцца азызлым, вялым (цра цела). Перахварэла я, дык цела апала — ні тых мысцаў, ні той сілы, усё калоціцца. Дрычын Пух. а п а л Ае ч к і толькі мн. Апалушкі для ачысткі круп у хатніх умовах. Некалі як стаўчэш крупы ў ступе, так у апалаечкі высыпаеш, апалаеш іх. чысьціш. Саланая Валож. АПАЛАн КІ толькі mh. Toe, што i а п а л і е ч к і. Апаланкі ў мяне ёсьць яшчэ даўнейшыя. Хожава Маладз. а п а л Ь а ж. Глыбокая патэльня; гусятніца. Поўную ж апаліву мяса насмажылі, бульбы наварылі, капустачка, агурочкі. Ото пад'елі! Восава Мядз. а п А л іны толькі мн. Адыходы пры апаланні. Много апалінаў? Занясі курам, хай neрабіраюць. Саланая Валож. АН АШ Й КА ж. Галоўка кіслай капусты. Вельмі ўсе любяць у нас апалойкі, дык на siм у пастаеілі вялікую бочку квасіцца. Караваева Пух. а л а н ч А ж. Доўгае i шырокае, не дастасаванае да фігуры адзенне. Няўжо ты ў гэтай апанчыўлюдзі пойдзяш? Калініна Дзярж.; параўн. польск. oponcza 'від шырокага плашча*. АПАРАСІЦЦА зак. Ашчаніцца. Сучка апарасілася, але ўсе шчаняты паздыхалі. Вецярэвічы Пух. АПАРНИ ж. Зямлянка, у якой адпарвалі матэрыял на абады. У зямлі апарня выкопана. Там паложаць пол, напхаюць палок i цэлаю ноч паляцъ унізі, кап палкі распарыліся; тады гнуць абадз. Цялякава Уздз. АПАРбЦЬ зак, Адшукаць, выпараць. Н у й хто ж гэта думаў! Так добра схавала, а ён апароў! Княгініна Мядз. АПАРШЫВЕЦЬ зак. Пакрыцца болькамі. Апаршывеў саўсім, паселі болькі на иеле, рады нідаць. Ляшчынск Мядз. АПбЛЬКА ж. Уст. Пятля, дужка з шнурка або нітак. Прышый, дочушка, апелъку у каўняры, Саланая Валож. АПБРАЗАц Ь зак. Груб. Ударыць. Такая памаўзьлівая карова, аж бацька не стрымаўся i з усёй сілы апяразаў пугай. Палессе Мядз. Ня чапай ты яе, а то я к апяражу папругаю, дак атстаняш. ДукораПух. АПИЛАКА прысл. Пеша. Гак надоела на курорці, што, здоецца б, апяшока пошла додому. Цялякава Уздз. АПИСУР м. Зневаж. Гультай, абібок. Што ж гэта за апікур такі, ні грома ня хоча рабщъ. Гумны Круп. Во дзе апікур! Ходзь бы вышаў ды дзе на вуліцы пасядзеў, вочы пронёс бы свае. 1 як не абрыдзяе дома сядзець! Халмоўка Барыс.; параўн. літ. apikula тс'. АПІННЯ ж. Рэпутацыя. Заслужыў ён тут А