н НАДАЛБЕНЬ 237 навозу хватае, вывозім i на зіму i вясной. Бытча Барыс. НАВОЗАМ прысл. Загуменнем, задаміў сцяжынкай за вёскай. Навозом пойдам, бо ў вёсцы ня вылясьці, а навозом гэдак элеёанцко йсьці, канюшынка расьце. Савоні Стаўб. Н АВбТКАж. Бат. Наготка (Calendula). Haвоткі вельмі хороша пахнуць. Вялікая Byca Уздз. НАВОТЛЯ прысл. 3 размаху, наводмаш. Ён дак стукнуў яму пара рас навотля, дык ён, бедны, i паваліўся. Заямнае Стаўб. НАВУЗА ж. Пчал. Закрытая вашчына, без мёду. Пчолы з воску робяцъ соты i навузы. Хожава Маладз. НАВУЙ м. Ткац. Навой. А тады навіваем ніткі на навуй, зь дзерава зроблены навуй. Пудзіцк Пух. НАВУРЫЦЦА зак. Экспр. Наесціся. Я так навурылася рулёў, што i ўстаць не магу. Мядзел Мядз. НАВЫГАНКІ прысл. Навыперадкі. Дзеці беглі навыганкі: хто хутчэй, того i пахваляць. Узгурск Чэрв. НАВЯРНУЦЬ1 зак. Прымусіць ісці, павярнуць. Тагды молодых пагналі на Своткі, а нас, старых, навярнулі с пулямётам у вёску ув одно дварышча. Сваткі Мядз. НАВЯРНУЦЬ2 зак. Неадабр. Уліць. Яе хоць не допускай к слоіку з млеком, а то наверне, як каню. И перан. Раптам як навярнуў дождж, yce буракі палажыў! Літва Стаўб. НАГА ж. 0 3 угіх ног — вельмі хутка, што ёсць моцы. Толькі празьвініць звонок, як яны c усіх нох на коўзанкі бягуць. Бясяды Лаг. Паліцай заўважыў хлопца i пачаў страляць na ём, атойз усіх нох кінуўся ўцякаць. Каменка Уздз. Каму нага, каму галава - абы-як. Зрабіла кому нага, каму галава, але скончыла палоць. Кіркаўшчына Нясв. Кідаць пад ногі закідаць, занядбаць. Унучка мая да школы ходзіць, а тады навуку пад ногі кідае, давай любоў заводзіць — конча, каб пажаніцца. Савоні Стаўб. На нагах - у руху, у гаспадарчых клопатах. Я яшчэ ў лошку, а яна ўжо на нагах. Савоні Стаўб. У нагах - каля ног, у тым месцы, дзе ногі. Падушкі ложаць у головах, а не у нагах. Пруды Стаўб. Утраёх палеглі спаць: душно, цесно. Тады я ўстала - буду спаць у нагах, i легла у нагах i заснула. Валеўка Навагр. Устаць не з той нал — быць у дранным настроі. Ты што? Мусіць, ні с той нагі ўстала?! Ходзіш увесь дзень надутая. Валеўка Навагр. НАГАВІЦЫ толькі мн. 1. Штаны споднія, споднікі мужчынскія. Свайму старому сашыла дзьве пары нагавіц, а то ўжо быў абнасіўся. Рудня Валож. 2. Панталоны жаночыя. Даўней паняцьця [жанкі] ня мелі, кап класьці на сябе яшчэ i нагавіцы. Літва Стаўб. 3. Калготы. Купіла новыя нагавіцы, бо гэтыя парваліся, пальцы відаць. Мядзел Мядз. НАГАНА прысл. Да голага цела, дагала. Разьдзяесься, брат, ногала, скідаеш гэту самотканую адзежу на траву, лезяш голы ў сена, хаця п трохі паляжаць спокойна ад блох. M iко льцы Мядз. н а г а л А прысл. Нагала, не пакінуўшы валасоў. Раньша во як было: ув армію пойдзіш, нагалі астрыгуць. Лічылася, што калі валасы ёсь, то нейкі начальны. Бяларучы Лаг. НАГАМАНІЦЬ зак. Нагаварыць, нарасказваць. Пойду я, дзеткі, нагаманіла вам ужо вельмі много; ніхто, мабыць, столькі i не гаварыў. Пудзіцк Пух. НАГАм АЦЦА зак. Экспр. Тое, што i нав ў р ы ц ц а. Ужо не хочу ні сала, ні мяса, я нагамаўся крупніку. Мікалаеўшчына Стаўб. НАГАНАШЫЦЬ зак. Нарваць. Травы наганашыла на цэлую нядзелю. Дукора Пух. НАГДбБЧА прысл. Днямі. Нагдоеча прыехаў мой дзяцька з города. Грыцкавічы Нясв. НАГДбЁ прысл. Toe, што i нагдб еч а. Нагдоё ў кроме была, ты ведаеш, сумку купим. Панюцічы Нясв. нАГПЫ прысл. Іншы раз. НаЬды дошч ідзе вялікі, а наёды - маленькі. Так праз усё лета. Юш каўка Віл. Н АГИ КА ж. Баг. Тое, што i навотка. Мы з мамой любім кветкі, нагіткі садзім, жоўцінькія такія. Мацевічы Бярэз. НАГЛЫ прым. Нахабны. Вот дзе наглы чалавек! Ты яго праганяяш, а ён лезя, як тая кароста, прыстае. Цялякава Уздз. н а г л ы т А ц ц а зак. Экспр. Перанесці, перажыць. Много гора i бяды наглытаўся народ у вайну. Пудзіцк Пух. t НАГНЯСЩ зак. Набіць. Бывала, як прыдом c кірмашу, то так нагняцеш ногі, што нельга стаяць, адразу i лажысься. Рудня Чэрв. НАІТАДЖОНЫ дзеепрым. Узнагароджаны. Вы не глядзеця, дзяўчаткі, што мужык мой не вельмі цікавы, ён у мяне награджоны. Пудзіцк Пух. НАГРУДНІКм. Безрукаўка, жылетка. Kan цяплей было, нагруднік паддзень пат пінжак. Скамарошкі Стаўб. н а г у т А р ы ц ц а зак. Нагаварыцца. Мы зь імі ўжо так нагутарьшіся за цэлы дзень, што я нічога больш i не зрабіла. Завішына Лаг. н а д а б р А ць зак. Узяць частку ад патрэбнай колькасці. Узяла надабрала м укі, пасыпала солі, а тады зноўм укі. Дукора Пух. н а д а в А ць зак. О Надаваць па мурзаках— набіць па твары. Зараз як надаю па мурзаках, то другі раз будзеш ведаць, як рабіць абышто. Бясяды Лаг. н АДАЛББНЬ м. Груб. Дурны. Гэта ж ні хлопіц, а надалбень! Ніякай карысьці, хоць i дзевяць класау кончыў. Зазерка Пух
Дадатковыя словы
агй, навбтка, навўй, нбгала, свбткі
2 👁