Слоўнік гаворак цэнтральных раёнаў Беларусі (1990). Том 1. А-П. Е. С. Мяцельская

НАБЕЛІЦЫ H н АББЛІЦЫ m h. Ткац. У кроснах - драўляныя планкі, у якія ўстаўляецца бёрда. А тады кідаюць у берда, а гэтае берда ўкладаюць у набеліцы. На ставы кладуць палку neрак i вешаюць на ёй ніт i набеліцы. Баранцы Віл. НАБЕРАДКІ толькі мн. Конская вупраж, набадры. Узлажы каню набёраткі. Чабаі Baлож. НАБЁРАКм. Даўней: маленькая каробачка з лубу; зараз i кружка або двухлітровы эмаліраваны бачок. Я ўчора пайшла з мамаю, набрала *дзесяць наберкаў чарніц. Кукалеўка Чэрв. н АБІЛЮ мн. Ткан. Toe, што i н а'б e л i ц ы. Чым крапчэй стукаеш набілкамі, тым палатно гусьцейшае. Скамарошкі Стаўб. н АБІРАК і Н АБ& АК м. Toe, што i набёр ак. Не лянуйся, вазьмі еты набірак ды схадзі ў лес, ягады ўжо ёсь. Рудня Чэрв. Я во на набірак круш ку брала - i ягад усяго набрала столькі. ЗазеркаПух. НАБІЦЬ зек. О Набіць аскому - надакучыць. Твае дурныя разговоры аскому набілі ўсім, памаўчы ты! Цялякава Уздз. Набщь духу — напампаваць. Трэба духу набіць у пярэдняе кола, бо так ні паедзяш. Літва Стаўб. Набщь ісурсак экспр. - наесціся. Ям у абы курсак набіць чым-небудзь. Загорцы Маладз. Набщь лапатухі - дрэнна навастрыць касу. Калі кляпаюць касу i на астрыі карабаціны, то гзта - набіў лапатухі. Вялікая Вуса Уздз. НАБЛбШАНЫ у знач. лрьш. Напалоханы. Няма маіх двое цыплят, прапалі, мусіць, ташок напужаў іх. Такія наблошаныя. Нада ў хату нанач браць. Ігрушка Круп. НАБбЖ Ш К м. Ручнік, які вешаюць на абразы як упрыгожанне. Набозкнік прыгажэй, калі сваёй работы. Мая матка прагожыя набожнікі рабіла. Бытча Барыс. НАБОІШЧА м. Неадабр. Той, хто набіваецца, напрошваецца. Такі ўжз набоішча гэты Пятрок. Дукора Пух. НАБОР м. Неабходны матэрыял на пашыў пары ботаў. Былі купілі два наборы на боты, дзяцька Йван будзе шыцъ. Дукора Пух. Н АБО ХАІ И» ал. набихаць НАБРАДЗЩ Ь зак, Налавіць рыбы брэднем. Боты насуніш на ногі, бродзінь у мяшок i зь Віцем набродзім много рыбы: ён мейсцы знаіць. Мікольцы Мядз. НАБРАЦЬ зак. О Набраць у галаву - успрыняць што з глыбокай уразлівасцю. Ён набраў у галаву, што памёр сын, i нешта нідобра ям у стала. Бяда па бядзе, як па нітаццы, ідзе. Сівіца Валож. НАБРУНдУШЫ у знач. прым. Набрынялы. Насеньне ўжо набруняўшае, t скора прарасьце, i садзіць можно. Такарышкі Іўеў. НАБРиЗГЛІНА ж. Драўніна, набухлая, пачарнелая ад вады, сырасці. Дзерава звалена ў кучу, яно не сохла i абізацельна будзе набрызгліна. Саланая Валож. НАБРЫТАЦЬ зак. Надзець аброць. Набрытай ідзі каня i падажджы мяне. Забалоцце Смал. НАБУХТбРЬЩЬ зак. Неадабр. Toe, што i наб аха ць. Набухторыў поўную кварту, то i ni сам. Залазоўе Віл. НАБУЦЦА зак. Быць забяспечаным абуткам, мець у запасе. Цяпер ужо надзеліся i набуліся, моладзь ходзяць, як лялькі. Ганявічы Лаг. НАВАЖАц Ь зак. Навязаць. Нада наважаць цялушку, кап куды ні зьбегла. Мядзел Мядз. НАВАЗАРЫЦЬ зак. Напэцкаць, наразліваць. Вот нязграбны, ну i навазюрыў жа ты на столе! А хто выціраць будзе? Калодкі Віл. НАВАЛАКАВАЦЦА незак. Навівацца, накручвацца. На гэту качулку навалакаваіцца готовое палатно. Даўгінава Віл. НАВАЛАЧиСЯ зак. Экспр. Павольна pyхаючыся, натрапіць выпадкова, наткнуцца на каго. Навалакліся [фашысты] на людзей на кучу, на жанчын ізь дзяцямі, на кароў, давай там іх лавіць, страляць. Чырвоны Пасёлак Пух. НАВАЛ&Щ А зак. Прычыніць шкоду. Навалимся сусетка курмі, спасу німа. Насадзіла зь лёду бурсу цэлую, сют-тут у маіх гуркох, у гародзі. Савоні Стаўб. НАВАЛЩ Ь зак. Экспр. Нагаварыць. Некалі пярад людзьмі навіліць усяк на мужыка, а яна - хорошая. Дукора Пух. НАВАЛЬНЫ прым. Праліўны,навальнічны (дождж). Перад вашым приездам драсавала гарбузэ, a потым дожджык навальны праліў, лапушыстыя сталі якія. Савоні Стаўб. НАВАРАЧАНЫ прым. Пасланы з жэрдак (пра столь). Наварачаная столь у сараях кладзецца. НізокУздз. НАВБЛІЧКІ прысл. У вышыню. Навялічкё ён дармаўнявельмі малы. Цялякава Уздз. НАВБРСБ прысл. Вярхом. Нехта ехаў наверсі на кані, а я i ні познала. Цялякава Уздз. НАВЁРЧЫВАЦЦА незак. Выступаць на вачах (пра слёзы). Ня хочацца ўспамінаць пра даўна, аш сьлёзы навёрчываюцца, што я к гзта гаравалі людзі. Даўгінава Віл. НАВЁСЦІ зак. О Навесці на лад (на пуць) навучыць добраму, даць разумную параду. Тады новую хатку купілі, суседзі, людзі добрыя, на лат навялі, на пуць, прафсаюс памох. Таўкачэвічы Уздз. НАВЕСЬ ж. {ней. Такая, навесь на дзеравах, ажно гольле гнета. Забалоцце Смал. НАВбДЗІЦЬ незак. Набываць, спраўляць. Я к цяшка було тады, а я ўсім маім дзевачкам наводзШ сукенкі. Пудзіцк Пух. Н АВбЗ м. Гной. На трыццаць соток дык