Слоўнік гаворак цэнтральных раёнаў Беларусі (1990). Том 1. А-П. Е. С. Мяцельская

 ◀  / 290  ▶ 
КАЛДОБА К дзяш, усё панская, каб у лес, дык трэба біпет заплаціць, а то могуць лясьнікі збан пабіць, ягады еысыпаць, зъ лесу выгнаць. Багрыцоўшчына Дзярж. К АЛ Д бБАж. Выбоіна, яма на дарозе. Палявая дарога гладкая, а на лясной дарозі — карэньні, калдобы паеыбівалі калёсамі. Паплавы Бярэз.. КАЛДбБІКІ мн. Кулін. Піражкі бульбяныя з мясной начынкай. Я я к калдобікі раблю, прыправы ў мяса чым найболыи кладу, натта ш смашныя i духмяныя тады палучаюцца. КрокваЛаг. КАЛДУН м. 1. Мед. Каўтун. Саўюцца валасы ў колдун - рашчасаць нелъга. У нас ня чутна, кап хто балеў колдуном. Гілікі Валож. 2. толькі мн. Пагард. Валасы. Рашчашы ты свае калдунэ, а то голова як той лямец. Цялякава Уздз. КАЛДУНЫ мн.; адз. калдунлі. Кулін. Тое, што i і*алдуны. У нас клёцкі робяць, дык нічога не кладуць у клёцкі, а я к робяць колдуны, дак кладуць начынку. Пагост Віл. Н у й смашныя ў мяне сёньня колдуны, аб9ядзеньня! Муляры Віл. Нарабілі на вячэру калдуноў аш цэлы цыганок. Язні Віл. Зоўтра будзям варыць калдунэ, даўно былі калдунэ ў нас. Цялякава Уздз. Майму штодня рабі колдуны. Язні Віл. КАЛЁЙКА1, КУЛЁЙКА ж. 1. Чарга. Стань у калейку за гэтай кабетай. Сакольшчына Уздз. Ты паверыш, нават ішчо былі быдлячыя буракі! А Тафіля казала, што на ўчарашні дзень хто стаяў у кулейцы, ні хваціць. Яцыны Мядз. Бывала, я к прывязуць у магазін баранкі, дык кулейка цягнецца аж на вуліцу, а цяпер ляжаць свободна. Літва Стаўб. 2. Чарговасць пасвіць жывёлу. Учора унук калейку адбывау, дык сёньня яшчэ сьпіць. Рубяжэвічы Стаўб. Я сёньня паганю каровы, наша калейка пасьвіць. Цялякава Уздз.; параўн. польск. kolejka *тс\ КАЛЁЙКА2 ж. 1. Сцежка. Ідзі прама па калейцы, што прас лес ідзе, якрас i выйдзеш да рэчкі. Скамарошкі Стаўб. 2. Чыгунка. Вось, бачыце, каля нас праходзіць калейка. Яна i раней была, але мала хадзіла паяздоў па ёй, а цяпер дык i аляктрычкі лётаюць. Баяры Маладз. КАЛБЯ ж. Чыгунка. Філёна, я к рабіла на калеі ў Москве, присылала нітак — мулінэ i ядвабных, наши дзяўчаты перабіранкаў стройных наткалі. Фалевічы Мядз.; параўн. польск. kolej *тс\ К А Ш А, КбЛІВА ж., у знач. прысл. Крыху, трошкх чаго. Дай i мне каліва арэхаў, а то сварыцца будзім. Хацюхова Круп. Хадзіла сяньня крапівы нажала коліва, травы ў алешніку. Ліхва Стаўб. КАЛІЗбУКА ж. Спец. Прышчэпліванне. Зраблю яблынькам калізоўку, будуць добрыя яблыкі. Вялікая Вуса Уздз. КАЛ&СА ж. Бат. Бручка (Brassica napus). А каліка вунь дзе, побач з барханьнім расьце. Версанка Круп. КАЛІ-ЛШ А прысл. Калі-небудзь. Калі-ліба прыязджае дачка з городу, так я вельмі рада, што ні забываюць мяне. Пудзіцк Пух. к а л н А ж. Тканіна цвёрдая, грубая навобмацак, лубяная, нягнуткая. І гэта полотно як выччыш, зразу ж з яго нічога ні пашыіш, ба яно ш я к каліна колючая. Белая Лаг. КАЛЕНАВЩ Аж. Кулін. Суп з каліны, падкалочаны ржаной мукой. 1 калінавіцу некалі варылі. Калін тата прывязе зь лесу. Навяжым пучочкі, пат страхой павесім, а тады постам: „Н у, што сёньня будзім варыць?* — „ Калінавіцу". Так прынясём два пучкі, іх у саган i м укі хлебной місачку, яно салодзіцца, салодзіцца. Тады накрыім, у печ паставім, удзень вымім, дык смачна ай-ей як. Ведома, сем нядзель посту пасьцілі! Ластаянцы Валож. К А Л ІУК А ж. Тое, што i к а л г к а. Ходзім палоць каліўку, барканьне, сахарныя бураки Якімаўка Круп. К ІЛ ІЎЦ А н. О Каліўца ў каліўца — першагатунковы, зерне ў зерне. Годы бацька мой паехаў у Лагойск, другому папу павёс такой пшанічкі, каліўца ў каліўца, атабраная, дык адразу нас i абвінчаў. Засулле Стаўб. КАЛбДКА ж. 1. Пчал. Вулей. Калоткі ш чатыры пчол будзя. Дзьве зімой вымерзьлі, а з аднае калоткі самы ўцяклі. Баяры Маладз. 2. Падстаўка трапаць лён. Ад трапаньня калотка зусім зьбіваяцца. Вецярэвічы Пух. КАЛбДКІ толькі мн. Род абутку на драўлянай падэшве; дзеравяшкі. H y далі гэтыя плацьці i далі нам на ногі калоткі, такія калоткі, я к чоўны толькі. H i шнуркоў, ні завязык. Ногі паставіш i йдзеш. Ухвала Круп. Пра гэтыя калоткі мы ўжо ŭ забыліся, у войну іх толькі i насілі. Хожава Маладз. КАЛбДЫ звыч. у мн.; адз. ісалода ж. Лесаматэрыял, які ідзе на будаўніцтва, розныя вырабы. A зімой першы пятух як запяе, мама ўстае печы паліць; мушчыны паедуць у колоды. Унь аш дзе тыя Баркі езьдзілі na калоды, вывозілі на берах, а тады вясной гналі плыты ў Бакшты. Ластаянцы Валож. КАЛбНІЯ ж. Трупа асоб або машын, якія рухаюцца выцягнутай лініяй, рад за радам. Мы папрашчаліся з мацяркамі i пашлі, далучыліся да калоніі. Цераз дзьве нядзелі пришла калонія машын, нас павезьлі ў Бабруйск. Каранец Бярэз.; параўн. польск. kolonia тс'. КАЛбПНІ гл. калапнё КАЛбШ КА ж. Верхняя частка шкарпэткі. Вяліку калошку раблю, кап цяплей назе было. Мікалаеўшчына Стаўб. КАЛТЗИСА ж. Пранік. У снапы вырвуць
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

калтзйса, калізбўка
4 👁
 ◀  / 290  ▶