Слоўнік гаворак цэнтральных раёнаў Беларусі (1990). Том 1. А-П. Е. С. Мяцельская

i ізысці 171 ів Ан п о ены м. Тое, што i і в а н ё ц. Іван поены — кветка, якую рвалі i ставіпі ў кут, затыкалі на ікону i глядзелі, ці распусьціцца. Ігрушка Круп. ІВАН-ТРАВА ж. Тое, што i ів а н б ц. Рвалі іван-траву i ставілі пад абаразамі. I есьлі разаўюцца ўсе за ноч — усе будуць жывы. Так гадалі. Забалоцце Смал. іггац А ж. Рыб. Кручок для пляцення сетк і. 1 нада ігліцу, каб зъвязаць сетку. Ігліцу выражыць толькі добры майстар, у каго ўмелыя рукі, — гэта вельмі тонкая работа, асобянна шпянёк. Без ігліцы рыбак я к без рук, niводная сетка ні зъвяжыцца. Мікольцы Мядз. Пойдзім з бацькам да возіра, возьмім с сабой сеткі i правяраім, ці ёсь дзюркі. Я к ёсъ, бацька заробіць ігліцай так, што не паткапаісься. Чараўкі Мядз. ІГОЛКА ж. О 3 іголкі — усё новае, толькі пашытае. Нас абучылі, далі новую адзежу. С ыголкі, з нох да галавы нас у новая ўоралі ўораньші. Кузьмічы Мядз. ІГРАЧ м. Экспр. Музыкант. Бывала, кожны хлопец ум еў іграць, у кожнай хаце свой іграч быў. Рабунь Віл. ІГРУШЫНА ж. Грушавае дрэва. Казала Шда, аддам, аддам i яблыну i ігрушыну, а тады як адЧжджала, нічога ні сказала. Халмоўка Барыс. іг р Зц м. Тое, што i і г р а ч. Ён i жнец, ён i шавец, i на дудзе ігрэц — усё у яго атрымліваецца. Мікалаеўшчына Стаўб. ІЖ АЎКА i Іж ЗУК А ж. Ружжо іжэўскай маркі. Іжаўка - гэта ружжо іжаўскага завода. Рудня Лаг. Мая іжаўка вот добрая стрэльба. Вялікая Вуса Уздз. Іжаўка - лепшая стрэльба лічыцца. Вішнева Валож. Іжэўка ёсьцяка ў майго дзяцькі, што жыве ў Турцах. Дукора П ух. Я слабы ахотнік, але іжэўку маю, калі варон спугнуць. Крывічы Мядз. Усякія стрэльбы ёсь, я сам страчаў іжэўкі, тулкі. Забалоцце Смал. ІЗ (te) прыназ. з те. 1. Тое, што i з (у 1 знач.).Із юшкі кілбасуўнас робяць рэтка. Саланая Валож. 2. Спалучэнне з прыназоўнікам із выражае адносіны сумеснасці. — Куды ты езьдзіла ўчора? Я відзіла, ты ic Паўлам с антобуса злазілі ўдзень. Халмоўка Барыс. 3. Ужываецца ў складзе ўстойлівых выразаў. Пярэйдуць [валачобнікі] да паўвёскі ды яёк назьбіраюць кош к коптарам за песьні. Мечаі Віл. ІЗБА ж. Бібліятэка, хата-чытальня. Ізба стаіць у цэнтру вёскі, новая, хорошая. Там кніг много, журналы палістаць можно, газеты съвежыя пачытаць. Бубны Віл. із б А ч м. Сельскі культработнік, які кіруе работай хаты-чытальні. Наша Нінка ізбачом рабіла. Вязынка Маладз. ІЗВЁСЦЕ н. Toe, што i з в я ш ч э н н е. Я к прышло мне ізьвесьце, што муш пагіп, дык я ні магла паверыць. Ляхавічы Дзярж.; параўн. рус. известие тс'. ІЗВІНІЦЬ зак. Прабачыць, не лічыць за віну. Ізьвіні, братка, калі што ня так, не дагледзяў, значыць. Нізок Уздз. Ты ўжо ізьвіні мне, што я позна прынесла твое вёдры: сустрэлася з брыгадзірам. Бытча Барыс. Ізьвініця мяне, мне няма як больш заставацца: корова ня доена i дзевачкі чакаюць. Гілікі Валож.; параўн. рус. извините тс'. ІЗВЯСІЦЦЬ зак. Паведаміць. А мой мне нават ізьвясціць ня мох, не пасьпеў. Хожава Маладз. Ён вам ізьвясьціў. Паплавы Бярэз.; napayhi. рус. известить *тс\ ІЗГАРбДА ж. Плот, агароджа. Гарадзіць надо ізгароду, бо сьвіньні Ганьніны ўсе мае лешкі перакапалі. Ігрушка Круп. ІЗГУБПШ А зак. Згубіцца. У гэтай суматоce ізгубілася i паліто i плацьце. Волма Чэрв. ІЗДАЦЬ зак. Выдаць, апублікаваць. hdaлі прыкас ужэ солдат распускаць, ёсьць у газетах. Нізок Уздз.; параўн. рус. издать тс'. ІЗЗЕСЦІ зак. З 'есці. А мы ш галонныя былі, напужаныя. Но ў парцізанаў тожа ні было хлеба, але падзяліліся апошнім. Адзін скарынку даў мне. Мы ізьзелі гэты хлеп. Новікі Мядз. ІЗМ БНА ж. Парушэнне вернасці. Такой цяшкай ізьмены я не магла перанесьці. Забалоцце Смал. Каторы жаніх непостоянны, дзевачку яго чакая ізьмена. Бытча Барыс.; параўн. рус. измена 'тс*. ІЗМ ЬгіНІК м. Той, хто парушыў вернасць каханню. Навучы, матулька, я к мне жыць, я к раўнадушна глядзець у вочы ізьменьніку свайму. Нізок Уздз. ізм З н ч ы ц ь зак. Замучыць. Так яго ізмэнчылі немцы, ш аль да сьмерці. Руд* Валож.; параўн. польск. zmўczyć 'тс*. Ізм я н Ш ь зак. Парушыць вернасць. Ізьмяніла яна ям у перат самым вясельлім, вышла за другого. Ляшчынск Мядз. Ён ізьмяніў мне i паехаў да другой. Забалоцце Смал. ІЗН бУК А прысл. Ізноў. А рана трэба ізноўка да досьвітку ўставаць, яшчэ да. ўсходу слонца сьвіньням у жорнах ншалоць на цэл дзень. Старына Мядз. ІЗРУБ м. 3руб. Прыходзім у хату. А там каля тае хаты стаяць два ізрубы. Пытаюся, ці можа ізруб прадаецца. Прадаецца. Н у й слова по славу, тут ужо й чарка на столе. Даўгінава Віл. ІЗРЗБ'Б н. Палатно з грубай, кастрывай кудзелі. 3 ізрэб'я шыям сяньнікі, мяшкі, а больш нічога. Забалоцце Смал. ІЗЫ СіЦ зак. Знікнуць, прапасці. Стаіць у белым плацьці i хусцы баба. Я кажу: „Тацяна, гэта ты?* Тры разы паўтарыла, а яна маўчыцъ. Тады я: „ Сатана, ізыдзі!* Саланая Валож