Слоўнік гаворак цэнтральных раёнаў Беларусі (1990). Том 1. А-П. Е. С. Мяцельская

 ◀  / 290  ▶ 
ЗАВІВАЦЬ 3 сельнага абраду, якая завівае маладую ў чапец. Маладыя жанкі — сусеткі, сваячкі маладое — называюцца завівальніцы. Дукора Пух. ЗАВІВАЦЬ1 незак. Абрад. Знімаць у маладой з галавы вянок i адзяваць шапку, якую яна з гэтага часу павінна насіць пастаянна. Зьнімаюць вянок, абвязваюцъ маладую палаценцам кругом шыі, пастрыгаюць нямнога еаласоў i надзяваюць чапец — завіваюць маладую называецца. Дукора Пух. з а в ів А ц ь 2 незак. 3 пучка жытніх сцяблінак завязваць куклу. Я к жалі сярпамі, то сваю постаць мецілі бародамі, завівалі бараду. Ігрушка Круп. ЗАВЩ АВАЦЬ, ЗАВЩ ВАЦЬ незак. Зайздросціць. A ён усё суседу завідаваў, што ў таго дабра многа, a ў яго німа нічога. Ляхавічы Дзярж. Сусеццы завідвала, што ў яе сыны paбочыя. Вялікая Byca Уздз. зА в ід к і толькі мн. Зайздрасць. Завіткі c сярэдзіны чалавека з'ядаюць. Бузуны Валож. ЗАВІДЛІВЫ прым. Зайздросны. Н у ŭ завідлівае ў цябе вока, Адамаўна, усё табе мала. Клетнае Барыс. ЗАВІДНІК м. Зайздроснік. H y ŭ завіднік! Вочы елі n, а душа не прымае. Забалоцце Смал. Завіднік гэты, заеідуе ўсяму чужому, а кап сваё нажыць, дык лянуецца. Бясяды Лаг. ЗАВЦЩЫ прым. 1. Toe, што i з а в і д л і вы. І дачка гэткая завідная, як i матка, іхуся парода гэткая. Рабунь Віл. 2. Прыгожы, удалы. Ён завідны хлопец: красівы, высокі, фіёурны. Нізок Уздз. ЗАВІДУШЧЫ у знач. прым. Прагны, зайздросны. А-я-яй, якія вочы завідушчыя, яны n цэлы сеет сабе загрэблі! Язні Віл. ЗАВІНУЦЦА зак. L Рупна ўзяцца за справу. От завінуліся мы, адна адну пераганялі, снапоў многа нажалі, хазяйка пахваліла. Kaлініна Дзярж. Мы як завінуліся, як бачыш, апалолі граду. Цялякава Уздз. 2. Раскрычацца, разбушавацца. Я к завінецца, дак цэлы вечар бубніць. Цялякава Уздз. ЗАВІРАЧ м. Ткац. Клін у коле задняга навоя. Паглядзі, Мікола, недзе згубіўся завірач. Ляшчынск Мядз. ЗАВІСНА i ЗАВІСНА прысл. Зайздросна. Аш завісна, так смачна сьпіць чалавек. Бяларучы Лаг. A багаты дачуўся брат, завісна так, аж за галаву хватаіцца, аткуль ён [бедны] наброў гэта, дзе ён броў. Ракаў Валож. ЗАВІСЦЬ ж. Зайздрасць. Н у ŭ завісьць у чалавека! Здаецца n, усё забраў i не наеўся n. Турэц Чэрв. ЗАВІТАЦЦА зак. Наведацца, зайсці на кароткі час. У нас усё сваё: i скварка, i малако, i цыбуля, i гурочкі, дык я амаль i ні завітаюся ўмагазін. Бяларучы Лаг. ЗАВГГКА ж. Заламаныя i звязаныя ў пук жытнія сцяблы, якія, паводле ўяўлення забабонных людзей, маглі наклікаць бяду на гаспадара нівы. Рабілі завіткі на ніве з некім жа чараўніцтвам. Вішнева Валож. ЗА В ІЯ ж. Toe, што i з а в а р у х а. Завіі часта бываюць зімой. Мушанка Віл. ЗАВОДЗШ А ж. Завадзь. Заводзіна такая становіцца пры беразі, як ржа пайшла другхм бокам, цячэньне яе павярнула да другога берага. Пруды Стаўб. ЗАВОЗЧЫК.М. Завознік. Ля мельніцы ўжо стаялі завошчыкі, як мы прыехалі. Мікалаеўшчына Стаўб. ЗАВОРУВАЦЬ незак. Заворваць. Калі зямля прасохня, пара прыдзе, дак i заворуваюць. ТурэцЧэрв. ЗАВУШНЩА1 ж. Бат. 1. Увярэднік (Pedicularis). Завушніцамі сусетка лечыцца, кіпнем аблівае i n'e завушнічнікавы адвар. Хожава Маладз. 2. Грунтавая расліна з ружовабелымі кветкамі, якія нагадваюць завушніцы. Завушніцы - гэта квяты такія ружовыя, растуць у гародзе, а на полі іх не бачыла. Бясяды Лаг. ЗАВУШНЩА2 ж- Мед. 1. Нарыў за вухам. На сквазъняку пасядзела мая залоўка, i такая завушніца ў яе ўскочыла. Забалоцце Смал. 2. Свінка. Пры завушніцы залозы за вушамі баляць. Ляшчынск Мядз. ЗАВЫВАц Ь незак. Утвараць гукі, падобныя да выцця ваўка. Я к прывабліваюць ваўка, то завываюць, як воўк. Забалоцце Смал. ЗАВЫ С0КІ прым. Надта высокі. Плот мне, здаецца, завысокі. Бытча Барыс. ЗАВЭДЗГуАЦЬ зак. Забрудзіць. Завэдзёаў ліцо i рукі. Завэдзёаўся, як брыда. Дукора Пух. ЗАВЯДЗЕННЕ н. Тое, што i за в я дз ё н ка.Я к дзе якое завядзенъня, так i гавораць. Іўн а с, як у ва ўсіх. Кухцічы Уздз. ЗАВЯДЗЁНКА ж. Звычай, традыцыя. — Ну, а нашто сьвецяць хату? — Такая завядзёнка была. Дрычын П ух. ЗАВЯЗАЦЬ зак., безас. Не хацецца. Мо зь нядзелю завязала мне i есьці, i піць, i весяліцца, доўга я не скакала — ссушыла мяне гэтая любоў. Пузыры Мядз. ЗАВЯЗВАЦЬ незак. Закладаць аснову, пачынаць будаўніцтва. Лойдам суседу завязваць зруп, дык i чарка будзя. Дукора Пух. ЗАВЯЗЩ зак. Завезці. Вас жа можа Пятро завясьці, ён усё роўна туды пагоніць сваю машыну. Люцынка Валож. з А г А ж. Тое, што i ж 6 га. Я к паабедаў, дык узялася заЬа пячы, прышлося соду піць. Пруднікі Валож. ЗАГАВЕЦЬ зак. Захварэць. Нашто ўжо наш здаровы хлопец, але i ён загавеў. Юр*ева Смал. ЗАГА д АВАЦЬ незак. Аддаваць загад. А
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

завэдзг^аць, зядаюць
15 👁
 ◀  / 290  ▶