Слоўнік гаворак цэнтральных раёнаў Беларусі (1990). Том 1. А-П. Е. С. Мяцельская

 ◀  / 290  ▶ 
ж жым 137 ліся! Чуць жыватоў не парвалі. Вішнева Валож. ЖЫВУШЧЫ прым. Жывучы. Кот небарака пад машыну папаў, але выжыў - жывушчы. Вецярэвічы Пух. // перан. Яна, як кот, жывушчая. Палачаны Маладз. ЖЫВЫ прым. О Зачапляць за жывое — даймаць, расстройваць. — А ты не ругайся, змоўчы. — Не магу маўчаць, каді мяне зачапляюць за жывое. Бяларучы Лаг. ж ы гХ д л а, ж ы гХ л а н. Пчал. Тое, што i ж а л а (у 1 знач.). Балючае жыгадла, каб яго Мха. Ляшчынск Мядз. Во жыгадла ў нагу пчела пусьціла. Рабунь Віл. Выпусьці пчалу ў тое окно, асьцярожна ш толькі, бо жыгала дасьць. Баяры Маладз. Малы так жа ш плакаў, як пчала жыгала дала. Чабаі Валож. Калі падлезіш да пчалінага доміку ці прыцісьніш пчалу, толькі тады яна жыгала дае. Саланая Валож. Пчала можа з разьлёту жыгала даць, ёус адразу ўзьляціць. Гілікі Валож. ЖЫГХдЦШСм. Пчал., памянш. Джала. От кап пчолы завёў, я так люблю мёд! Але ш папробуй дагледзець іх, яны ш кусаюцца, жыгадлік як усадзіць, от жа баліць. Бяларучы Лаг. ж ы гА л а гл. жыгадла Ж ЫГАЎКА ж. Бат. Крапіва двухдомная (Urtica dioica). У лесе залезьлі ў жыгарку, усе ногі паапякалі. Узгурск Чэрв. ЖЫГНУЦЦА зак. Спалохацца. Мой сынок сабакі жыгнуўся, аж заікацца стар. Завішына Лаг. Я аж жыгнулася. Там жа. ЖЫГУН м. Няўрымслівы чалавек. Цяшка некому жыць будзе з гэтым жыгуном, вельмі ўжо неспокойны ён. Краснае Бярэз. ЖЫДЖАЦЬ незак. Рабіцца няякаснай. М ука доўга ні можа стаяць, у ёй заводзіцца моль, жыджая, рэдкая робіцца, вада аддзяляецца. Арцюхі Стаўб. ЖЫДКІ прым. 1. Гнуткі. О, гэты дубец жыткі, мне такі i патрэбны. Луцішча Круп. 2. Слабы. Ён жа зусім яшчэ жыткі, глядзі, як хістаецца пад мехам. Там жа. жыдок м. Заал. Верабей (Passer). Зарас этыя жыткі ўсе разынкі паядуць, спасу ад іх няма. Пудзіцк Пух. ЖЫЖА ж. Агонь (з дзіц. лексікону). Не чапай жыжы, а то апячэсься. Баяры Віл. Мама, запалі жыжу, а то цёмна, я баюся. Дукора П ух. ЖЫЖКА1 ж. 1. Вадкасць з прыправамі i сокамі засоленых у ёй прадуктаў. На вячэру строілі гаршчок бульбы, місу капуснай жышки Ж ышку трохі патсоліш, укрышыш цыбулі, кубок вады дабавіш, каб ні было кісла — i вячэра готова. Сачыўкі Віл. Селядзец харошы сьвежы ж жышкай. Рудня Лаг. 2. Рэдкая страва. Здаецца, каб жышкі паесьці, а то ўсё сухоя i сухоя ядзім, Бясяды Лаг. 3. Вадкасць з садавіны або ягад. Яблыкі сь сьлівамі тушацца добра, тады іх кідаюць на рэшата, каб жыьика сьцякала. Ляшчынск Мядз. Щсьнем, кабжышка са сьліў пацякла. Вецярэвічы Пух. 4. перан. Кроў. Заліўся жышкай i мала? Зарас як стукну, жышка пацячэ! Вецярэвічы Пух. ЖЫЖКА2 ж. Бат. Тое, што i ж у ч к а. Зарас жа марш адсюль! Ня будзяш слухацца, паспытаяш жышкі. РубяжэвГчы Стаўб. Прайшоў дзень, а я зноў за жышку ды хвашчу па пазе, дык ён кажа, што нагу стар чуць. Гілікі Валож. ж ы зн я, ж ы зць ж. Жыццё. Такая мая жызъня была. Зазерка Пух. Кап перабраць усю маю жысъць, дэк можно цэлу кніш ку злажыцъ. Пудзіцк Пух. Цяпер мне жысьцъ райская, каб гаткоў дваццаць скінуць адно. Саланая Валож. ЖЫКБТ гл. жакет ЖЫКБТА ж. Тое, што i ж а к ё т. От добрая жыкета папалася, ужо трэці год нашу, а яна як нова. Пудзіцк Пух. ЖЫКОВША ж. Тое, што i ж у к о в іна. Я к мы с сваім вянчаліся, дык ён мне падарыў жыковіну, дык во яна шчэ якая прыгожая. Дукора Пух. ЖЫКУЧКА ж. Бат. Тое, што i ж у ч к а. Рукі мае гараць огнём: грады полола, дык жыкучкай абжьікала. Рудня Чэрв. ЖЫЛА1 ж. 1. Крывяносны сасуд. А жылы па ўсяму целу ёсць. У старых дык вельмі рукі i ногі на жылах, жылістыя. Вязынка Маладз. 2. Падземная струя вады. Капалі дол ды папалі на жылу. Я к хлынула вада, што прышлося капаць новы. Зазерка Пух. ЖЫЛА 2 м. i ж. Неадабр. Скупеча. Н у й жыла! Свайму родному пашкадуе, а рсё у кладоущы завалена розным добром. Грабёнка Чэрв. ж ы л а вА ты прым. 3 выпнутымі жыламі, венамі. Ад работы рукі сталі жылаватыя. Вецярэвічы Пух. ЖЫЛІНА ж. Тое, што i ж ы л а 1 (у 1 знач.). Я яшчэ малады сабе жыліну перасек. Я к секануў, дык кроўю i заліўся. Рудня Лаг., ЖИЛКА1 ж. Заал. Вадзяная ўлітка. У натай рэццы жылкаў много на дне, як пойдзем купацца, ловім. Саланая Валож. ЖБШКА2 ж. Карэньчыкі (сорт табаку). Ён насыпаў дзеду жылкі, а той скруціў ям у цыгарку. Зазерка Пух. Схадзі ў магазін ды купі мне жылкі, я зьмяшаю з самаросам ды курыць буду. Вялікая Вуса Уздз. ЖИЛЛЕ н. 36. Жылы. Ат такой натугі можно i жыльле парваць, лепш не бярыся. Пярэжыр Пух. Так можна i жыльля падарваць. Чараўкі Мядз. ж ы ли прым. Пажылы. Спытайце, дзевачкі, у яго, ён чалавек жылы. Паплавы Бярэз. ЖЫМ м. Цясл. Зажым, у якім што-н. сціс10. Зак
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

жйлка, жйлле, жыгўн, жыдбк
5 👁
 ◀  / 290  ▶