Слоўнік гаворак цэнтральных раёнаў Беларусі (1990). Том 1. А-П. Е. С. Мяцельская

д ДАКЛІКАЦЦА 109 афіцыйна праз царкву абвясціць аб шлюбе. Дагаварыліся тады з бацькам на запаведзь даваць у Валожынь. Саланая Валож. Дяияцк патачку — паслабляць патрабаванне. Мая ўнучка троха падленьвалася, давалі ёй патачку, бо хворая, неруная некая, але школу закончила. Мікалаеўшчына Стаўб. Дякяцк трапака — танцаваць. Я ў маладосьці добра давала трапака, любіла патанцавацъ. Пудзіцк Пух. Даваць у пёр'е - біцца. Прышоў ён дадому, а жонка сьпіць. Ён хацеў праз акно ўлесьці, атшчапіў, лезя. A стаялі начоўкі бляшаныя, ён тыя начоўкі абярнуў, нарабіў грукату. Прачнулася жонка. А ен тады давай давацъ у пер'я, чаму паставіла. Валеўка Навагр. Не давадь водлагу — надакучаць (роспытамі, частымі пытаннямі i г. д.). Hi дае водлагу Сьцяпанаўне, замучила пытаньнямі: а чаму? а што? А такая хітрая дзевачка, як прафесарка. Мікалаеўшчына Стаўб. ДАВЁДАННЕ N. Даведка; дакумент, атрыманы ў адказ на запытанне. Даведаньне атрымала сусетка, што мужык Германію браў, цяпер грошы за яго палучая. Бытча Барыс. ДАВЁДКІ толькі мн. Адведкі, водведы. Пляменьніца прывяла сына, а я ўсё ня выберуся ў даветкі схадзіць, адведаць. Савоні Стаўб. Гэта ж нявестка на днях радзіла, то трэба нек схадзіць на даветкі. Мікалаеўшчына Стаўб. ДАВБСЦІ зак. О Давесці да последку — закончыць, завяршыць. У яго ніколі ні хапая цярпенъня давесьці працу да посълятку. Вялікая ВусаўУздз. ДАВЯРОНЫ прым. Сапраўдны. Я швам кажу, што гэта давярона праўда. Вялікая Вуса Уздз. д а г а в А р ы в а ц ц а незак. Дамаўляцца. Панаравілась бацъком нявеста, ане дагаварываюцца. Папілі барышы, патом дагаварываюцца, калі свадзьба будзе. Зачысце Барыс. Сталі дагаварывацца, калі будзе свадзьба, што i як. Суднікі Валож. ДАГАНЯЦЬ зак. Сцерці (бульбіну). Солдат, панімаяця, сеў i давай ганяць [шоргаць па тарцы]. А картошка мокрая. Я к даганяў жа [бульбіну да канца], як шарахнуў па пальцах, — кроў. Мікольцы Мядз. ДАГАНЯЮЧЫ дзеепрысл. да даганяць. Даганяючы не нацалуесься. Цялякава Уздз. ДАГЛЕДЗЕЦЦА зак. Падхадзіцца, дагледзець па гаспадарцы. Прыехаў да сястры сын съ Сібіры ж жонкай. Дагледжуся, пабягу паглядзець. Баяры Маладз. ДАГЛЁД м. Догляд, нагляд. Я к приехала з гасьцей [была ў дачкі], люццы мае мілыя! Ніякага даглёду нідзе: куры у гародзе, а той агарот зарос, ні відаць дзе што. Баяры Маладз. д а г л я д Ац ц а незак. Падходжвацца па гаспадарцы, каля дому. Мае дзеткі, німа мне часу, трэбы ж яшчэ даглядацца ісьці. Бясяды Лаг. ДАДБАЦЬ зак. Прыдбаць, набыць. / ён пайшоў, каб дзецям хлеба, солі дадбаць. Пудзіцк Пух. ДАДУМАЦЦА зак. Падумаўшы, успомніць. Адаля я дадумалася, дзе палажыла грошы, палядзела - i праўда ляжаць. Вялікая Вуса Ущ з. ДАДУЦЬ зак. Экспр. Здагадацца, прыйсці да вываду. І толькі тады я дадула, што гэта быў Іван. Грыцкаўшчына Валож. Я б i сама дадула, што зрабіць, калі б не спалохалися. Баравая Пух. ДАЕСЩ СЯ зак. Жуючы, грызучы, дайсці да пэўнай прыметы. А ведзъма пришла й стала есьці дачку. Ела, ела й даелася, што на пальцы кальцо. Іна пра ўсё й здагадалася. Малое Стахава Барыс. ДАЖ А, ДАИЖА часц. Нават. Дажа ў мяне фатакартачка ест. Дукора Пух. Дажа дзяцей i тых пазабіралі. Пудзіцк Пух. У такі дзет добрыя людзі дайжа сабаку не выпускаюць на вуліцу, а не толькі чалавека. Гумны Круп. ДАЖДЖУЙКІ толькі мн. Кароткія гумавыя боты на гразь. Дажджуйкі абувай на балота i на дошч. Баркоўшчына Мядз. ДАЖЫДАЦЬ незак. Чакаць. Доўга поезда дажыдалі, тому i прыехалі так позна. Забалоцце Смал. ДАЖЫЦЬ зак. О Дажыць да сівых валасоў — пастарэць. Дажыў да сівых валасоў, а не паразумнеў. Цялякава Уздз. ДАІЦЬ незак. Бессаромна вымагаць, жывіцца за чый кошт. Натта ты міласьлівая. Hi трэба быць гэдакуй міласьлівуй. Ты робіш, а яны гульма гуляюць i дояць цябе. Цялякава Уздз. ДАЙЖА гл. дажа ДАЙНІЧКА ж. Памянш. Дайніца. Ціпер адна карова вядро малака дае, заліваюцца людзі малаком, а калісьці тры падоіш у адну дайнічку, с трох дайнічку ніпоўную надоіш. Жацерава Стаўб. ДАЙСЦІ зак. 1. Дазнацца, выпытаць. У яе нічога ні дойдзяш. Дукора Пух. 2. Памерці. Яны, мусіць, баяліся, каб я ні дайшла. Цялякава Уздз. О Дайщ да розуму — паразумнець, набрацца розуму, набыць вопыт. А во цяпер Расія! Няхай ніхто ня думаіць, кап эта каму хлынуць. Не! Дайшлі ўжо, знаяш, да розуму. Цехніка - буць здароў! Аружыя нівіданая, i ні знаяш таго аружыя, якое яно ёсь. Мікольцы Мядз. ДАК часц. Дык. Дак я была ў іх у хаця. Чыстата, парадак. Зазерка Пух. ДАШ ВАЦЦА зак. Экспр. Дажыць. Вось мы i да пеньсіі даківаліся. Пудзіцк Пух. ДАКЛбСАЦЦА зак. Дагукацца. Клікаў