ГЭСАЛЬ Д багацейшай, i з гэнай ажаніўся. Суднікі Baлож. ГЗСАЛЬ м. Зневаж. Прайдзісвет. Гэны гэсаль na ўсім сьвеці знаёмых мае. Каменка Уздз. ГЗСТЫ займ. Гэты. 3 гэстым мужыком было двое дзяцей, а c тым васьмёра. Ігрушка Круп. ГЭТАГбДНІ прым. Сяголетні. Гэтагоднё кабана ні калола, у я е даўленё крыві, ні можно есьці скораму. Савоні Стаўб. гЗт а з ны займ. Гэтакі. Самаяна гэтазная шырокая. Дукора Пух. ГЭТАРОЧШ прым. Toe, што i гэ тагодні. Жыру яшчэ праійлагодняго ест i гэтарошняга ест, аўкусны, маласольны. Савоні Стаўб. ГЭТТА прысл. Тут. Гэтта некалі хата стаяла. Пількаўшчына Мядз. Тушы i гэтта агонь. Цялякава Уздз. ГЗТТАКА прысл. Тут. Гэттака некалі пуня вялікая стаяла, але згарэла. Зарэчча Смал. ГЗЦА ж. Камедыя. Сёньня ў клубе, кажуць, гэца добрая. Жызнава Віл. д ДА прыназ. з родн. 1. Выражае прасторавыя адносіны i ўжываецца пры абазначэнні прадмета, у напрамку якога адбываецца рух. У. Сабралася ехаць да Мінска. Калініна Дзярж. 2. Выражае аб'ектныя адносіны i ўжыгпецца пры абазначэнні адпаведнасці з чым-н. Па. Я хачу пашыцъ плацьця да стану [na фігуры]. Цялякава Уздз. 3. прыназ. з він. Выражае прасторавыя адносіны i ўжываецца пры абазначэнні сферы дзейнасці як месца, у бок якога накіраваны рух. На. Стараяцца, бегая, шыкуяцца — гэта ўжэ пойдзя да імянін. Калініна Дзярж. ДААБЕДДЗЕ н. Час ад адзінаццаці гадзін да абеду. Заўтра ў даабедзьдзе дзерава пілаваць буўу. Вялікая Вуса Уздз. ДАБАВЩ ЦА зак. Дабрацца. Я к жа мне на Узду дабавіцца з малым дзіцям? Вялікая Вуса Уздз. ДАБІРКІ толькі мн. Заканчэнне ўборкі лёну. У нас дабіркі, кончылі лён убіраць. Дабіркі гэта зрвуць. Ігрушка Круп. ДАБГГНЫ прым. Настойлівы ў дасягненні мэты. у іхнім родзі ўсе дабітныя. Гэты дык аш да мінісьцерства дапяў, але свайго дабіўся. Мікалаеўшчына Стаўб. ДАБЛУКАДЦА зак. Прыблукаць. Блукаўся ён цэлую ноч да раніцы, пака ён да свайго берагу даблукаўся. Чырвоны Пасёлак Пух. ДАБОІ толькі мн. Збітая, збэрсаная скацінай трава. Косіш, косіш, a анны дабоі. У іх дэк уся трава добрая, a ў нас... адны дабоі, кароўмі спасьвілі. Пудзіцк Пух. ДАБРААХВОЧЫ прым. Памяркоўны, чулы. Ён чалавек дабраахвочы, nanpaci, кап памох, дак паможа. Цялякава Уздз. ДАБРАВАТА прысл. Моцна-такі, парадкам. Ехала я рас да дачкі ў госьці на аўтобусе, ікрас маё было пярэдняя сядзенъня, i дабравата задрамала. Станькі Віл. ДАБРАВІТЫ прым. Тое, што i д а б р а а х в о ч ы. А ён чалавек дабравіты, што ні nanpaci — усё зробіць. Хожава Маладз. ДАБРАДЗЕЦЕЛЬ м. Дабрадзей, дабрачынец. БрыгадзІр — дабрадзецель гасударства, усё для саўхоза стараіцца. Паплавы Бярэз.; параўн. рус. добродетель 'тс\ ДАБРАДЗЕЦЕЛЬНЫ прым. Дабрачынны. Сусетка ў мяне ёсць, такая дабрадзецельная кабеціна. ўРабунь Віл. ДАБРАК м. Тое, што i баравТк бар аfi ы. Пайдуць дажджы, дык будзем дабракі зьбіраць i сушыцъ. У нашым лесі дабракоў многа, як пад гот, хоць касою касі. Рудня Чэрв. ДАБРАЦЬ зак. Паляўн. Увабраць. дагнаўшы. Насьціг зьвера — значыць, дабраў. Паплавы Бярэз. ДАБРб н. 1. Агульная назва хлебных злакаў; збажына. Падробімся, тады браліся за дабро. Восець была пры таку, дык дабро адразу ш сушылі ў восяці, а тады яго пераносілі ў ток. Мацкі Мядз. Бывала, пякуцъ с хлеба буханачкі, называецца абеньня. Выкраіваюць кружочак зъверху, сыплюць соль, ідуць да дабра! Гэта на Юр'я так рабілі. Да Юр'я хаваюцъ костачкі сьвянцоныя, ідуць з гэнымі костачкамі да свайго дабра, утыкаюцъ іх на сваім полі. Ета, кап крот ня рыў, жаба там якая. Бяларучы Лаг. 2. Збожжа. Сын робіць на трактары, многа зарабляя дабра, грошай. Бяларучы Лаг. Я к пачнуць дабро звозіць, здэцца, дзе яго i дзяваиь столькі. А змалоціш тое дабро, пакінеш на пасеў, дык i маленька застаецца. Бясяды Лаг. ДАБРЗННЫ прым. Вельмі добры. Такі дабрэнны чалавек, што не палічыўся ш часам, прышоў памох. Мікалаеўшчына Стаўб. ДАБЫЦЬ зак. Дастаць, раздабыць у вы тку пошукаў, намаганняў. Пака дзе чаго дабудзіш паесьці, так прыхадзілась быиь галоднымі па двоя, троя сутак. Вяляшчы Барыс. ДАВАНАБОЖ НІ прым. Богам дадзены. Мы ляжым, ляжым, i жана мая пашла даванабожняя, рукі злажыўшы, пад бой, забілі жану маю, i таварыша жану забілі. Сваткі Мядз. ДАВАЦЬ незак. Ф Даваць ганьбу каму-н. — грэбаваць кім, не лічыцца з кім. Нявестка мая колькі жыла, столькі мне ганьбу давала: i есьці варыцъ добра ня ўмею, i ў хаце прыбраць. Ігрушка Круп. Даваць на запаведзь
Дадатковыя словы
абектныя, даблўкадца, юря
11 👁