Слоўнік гаворак цэнтральных раёнаў Беларусі (1990). Том 1. А-П. Е. С. Мяцельская

 ◀  / 290  ▶ 
ГРАДЫ Г У нас не грабёнка, а градусьнік завуць. Бытча Барыс. ГРАДЫ1 толькі мн. Агарод. Нешта грады сёлета не ўпадзілі. Падзерычы Стаўб. ГРАДЫ* толькі мн. Вышкі ў хляве. На грады ў нас сена ложаць, на градах куры нясуцца. Завішына Лаг. ГРАЗІЎКА ж. Гразішча. Гразіўка такая, што ні праехаць ні прайсьці. Зазерка Пух. ГРАЗКІ i ГРАЗКІ прым. Брудны, мутны; топкі, вязкі. У рацэ не памыўся, а загразніўся: такая граская вада. Ляхавічы Дзярж. А болота Ъэта такое граскор было, што па пояс. Замошша Віл. ГРАЗНІСТЫ прым. Урадлівы. Вот гразьністая бульба калгасная! Рудня Лаг. Даўно не было такой гразністай картоплі. Млечкі Віл. ГРАЗНб н. Вялікі зростак, вялікая група чаго. Апенькі гэтыя каля пнёў грознамі растуць, на высокіх ношках апенькі. Нядаль Барыс. ГРАЗНЫ прым. 1. Нячысты, брудны. Bady нада зьмяніць, грозная. Ігрушка ІСруп. Грозная вада ў нашай рэццы. Пруды Стаўб. 2. Гразк і, вязкі, топкі. Дорога такая грозная, ні праехаць ні прайсці нельга. Вязынка Маладз. 3. Скаламучаны. Дзеці скаламуцілі, вада грозная, тут i паласкаць нельга. Паплавы Бярэз.; параўн. рус. грязный тс'. ГРАк Ац Ь незак. Toe, што i і' арі'аць. Вороны ўсю ноч гракалі, сваім граканьнем с ума зводзілі, спаць ні давалі. Рудня Чэрв. // neран. Чаго ты гракаеш, як варона? Забалоцце Смал. г рАк н у ць зак. Моцна кінуць вобземлю. Я к гракнулі майго хлопца, дак с таго часу ўсё хварэя. Цялякава Уздз. А ён як гракне галерк у ды як закрычыць! Рабунь Віл. ГРАМ АЗДА1 ж. Кілька. Схадзіла б у краму, чула я, што ўчора прывезьлі грамазду ў тамаце. Хаценава Смал. ГРАМ АЗДА2 м. i ж. Неадабр. Нязгрэба. Паганю ў поле, лапці гэтыя раскруцяцца, дзяцька крычыць, што я гэткая грамазда. Подвяжу, a яны ізноў раскруцяцца. Ілья Віл. ГРАМАФбН м. Магнітафон. Мой хлопец як запусьціць гэны грамафон, то хоць ты с хаты ўцякай - гэткая музыка. Літва Стаўб. ГРАМАЦЁЙКА,Жан. да грамацёй. Я ні грамацейка, чатыры класы кончала, но посьлі вайны стала кладаўшчыком. Каранец Бярэз. ГРАМАЦЬ ж. Грамата. Раней дык не вучылі добра грамаці, кап толькі распісацца ўмелі — i ўсё тут табе. Усё роўна простому мужыку іншай работы не было, a толькі арачь, сеяць, жацьу нашто тая грамаць. Бяларучы Лаг. ГРАМ НПКА ж. Від свечкі паводле прызначэння. Грамнічкі сьвяцілі на грамніцы, патом ставілі ад грому, пакойніку ў рукі давали Малмыгі Віл. ГРАНАТОВЫ прым. 1. Цёмна-чырвоны, колеру граната. Гранатовыя кветкі цьвітуць во ў тым палісаднічку, што перад вакном. Caвоні Стаўб. 2. Цёмна-сіні. Раней Ъранатовыя сукенкі насілі ў школу, a цяпер карычнявыя. Ціханава Слабада Стаўб.; параўн. польск. granatowy тс'. ГРАШВДА незак. Кусціцца. Жыта граніцца, з аднаго зярнятка дзьве-тры саломкі йдуць. Бясяды Лаг. ГРАНКА1 ж. Гронка, корч. Было ў мяне na пяць памідораў на одной гранцы. І цыбуля парасла вялікімі гранкамі. Ляшчынск Мядз. ГРАНКА2 ж. Toe, што i Градус. Хоць одну гранку прапалі, дзіцятка, усё мне меней астанецца. Завішына Лаг. Адну гранку я заўсёды пакідаю пад фасолю. Дукора Пух. Гранку займу, лапатай туды-сюды, як бачыш, выбяру. Ігрушка Круп. У мяне дзялка буракоў дванаццаць гранак. Зазерка Пух. Гранкі травою заваліліся, а я ўсё ня выбяруся апалоць. Скамарошкі Стаўб. ГРАн ЬКА ж. Toe, што i і'радус. Ты не лічыла, сколькі там гранек пасадзілі? Саланая Валож. гЬ А с а ж. С.-г. Матыка. Сёньня з ёрасай хадзіла памагаць сястры палоць буракі. Рубяжэвічы Стаўб. 1*РАСАВАщ незак. Разрыхляць. Вазьму вілкі i паёрасую грады. Ляхавічы Дзярж. ЛАСАЧКА ж. Памянш. да fpaca. Лець kpaсачку ўваб*еш, такі пырай napoc. Баяры Маладз. Вот крыху тут паміш калівамі ёрасачкай туды-сюды9ды ŭ ладна будзя. Там жа. гёЛтАЎКА ж. Паліца. - Паўлюк, бяры з ёратаўкі лышкі ды хуччэй садзіся сьнедаць, — бывала, казала мама. Вялікая Byca Уздз. Г рА т а ч к а ж. Клетачка. Канаплянкі ўсялякія ест, але ўсё больш у ёратачкі. Савоні Стаўб. ІМ Т К А ж. Toe, што i і*ратаўка. Не поддай талеркі на стале, пастаў на ёратку, а то кот ськіне. Заямнае Стаўб. ГрА ф к а ж. Шпілька. Дай мне Ьрафку, калі ёсьць, зашпыліць кофту. Вішнева Валож. Гузік вырваўся, Ьрафкай зашпылю пакуль што. Сакаўшчына Валож.; параўн. польск. agrafka 'англійская шпілька'. Г*РАц А ж. Toe, што i i*p£ca. Маці вунь Ьрацу ўзяла i ў агарот пайшла. А ты што? Верхмень Смал.; параум. польск. graca 'тс*. ГРАЦКбВШІЧА н. Грачаная салома. Каровы добра ядуць грацковішча. Ляшчынск МядЛ ГРАЦКбВЫ прым. Грэцкі. Каша з грацковых круп смачная натта. Рудня Лаг. Крупы рабілі зь ячменю, грацковыя крупы рабілі, аўсянку. Пагост Бярэз. Цяпер у капераціў зайдзіш, ёсь i ячменныя, i грацковыя крупы. Малмыгі Віл. Грацковая салома на потсьціл
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

аріаць, ірадус
7 👁
 ◀  / 290  ▶