Слоўнік беларускіх гаворак паўночна-заходняй Беларусі і яе пагранічча (1986). Том 5. С-Я. Ю. Ф. Мацкевіч

цмен. Рыбчына Віл., Мярэцкія Глыб. 2. Настой кмена. Цмен ад жаўтухі п'юць. Рудня Астравітая Чэрв. ЦМІН м. Toe ж, што i ц м e н 1. Цмін — адно, a кмін — другая трава. Дзёрнавічы В.-Дзв. ЦМОК м. Вясёлка. Дошч i слонца — цмок стаў. Граўжышкі Ашм. На радугу кажуць па-простаму — цмок. Кемялішкі Астр. Цмок — дошч палосамі разнацветнымі. Быстрыца Астр. ЦМЭ'НТАШ м. Могільнік. Цмэнташ каля касцёла. Граўжышкі Ашм.; параўн. польск. cmentarz тж'. ЦО'КАЦЬ незак. Падзываць парасят. Парасятам цокаіш — i яны бігаць. Янова Рас. ЦОП выкл. у знач. вык. Цап. Стала рваць мяне, ляжу, як пласт — цоп за пульс — зусім рэтка б'ецца. Валынцы В.-Дзв. ЦО'ПАЦЬ незак. Парыцца венікам. Палаці ў бані, венічкам цопаюць — i добра. Малыя Аўцюкі Калінк. ц от м. Цотны лік. Арэхі бяруць i загадваюць «Ці цот, ці лішка?» Кіралі Шчуч. Загадваям на гарэхі i кажам: «Цот ці лішка?» Магуны Паст. ЦСУТКА ою. Toe ж, што i цот. Цотка ці лішка? Дварчаны Паст. ЦО'ФНУЦЦА зак. 1. Памкнуцца, намерыцца, крануцца з месца. Я цофнулася ісці — i ён прыехаў. Граўжышкі Ашм. Цофнулася ісці — i вярнулася назат. Жылі Іўеў. 2. безас. экспр. Падум a дь, цюкнуць. Сню сон — i мне цофнулася, што ён памёршы. Кудзялянцы Шальч.; параўн. польск. cofnqć si§ 'адступіць, падацца назад'. ЦСУШКД ж. Сошка, саха. V Пяціра з лошкый, адзін з цошкый. Ласвіцкія Шум. ЦУБГНКА ж. Бадыль, сцябло. Пасека Ст.-Дар. ЦУГА'ЙКІ толькі мн. Арэлі. На цугайках пацугаўся — i галава закружылася. Пацаўшчына Дзятл. ЦУГАНУ'ЦЬ зак. экспр. Хутка пабегчы, сіганудь. Дзе яна цуганула? Альхоўцы Лях. Ц УТ АР гл. ЦУ'КЕР ЦУ'ТІ толькі мн. Гумавая пракладка ў даўнейшых чаравіках. Даўней чаравікі на цугах былі. Быстрыца Астр. Ц У Т Л І, Ц УТЛЫ толькі мн. Цуглі. Цуглі ў абрыці для келзання каня. Глівін Барыс.і Цутлі, чым келзаюць каня. Чычалі Швянч., Грыкені Вільн. Цуглі — келзаць каня. Дакудава Лід., Рыбчына Віл., Пасека Ст.-Дар. Цуглямі каня трэба зацугляць. Альхоўды Лях., Рудня Астравітая Чэрв., Жодзішкі Смарг. Аброць ці кантар бяз цуГляў. Быстрыца Астр. Цуглы — каня ўкялзаць, кап не разнёс. Едлавічы Брасл. Цуглы, аброць c цуглам каня замуздаць. Рагулішкі Даўг. Цуглы закілзаць каня. Мярэцкія Глыб.; параўн. польск. cugle тж'. ням. Zŭgel 'повад, вуздзечка'. ЦУТНУЦЬ зак. экспр. Хутка падбегчы, кінуцца, падскочыць