Слоўнік беларускіх гаворак паўночна-заходняй Беларусі і яе пагранічча (1986). Том 5. С-Я. Ю. Ф. Мацкевіч

 ◀  / 565  ▶ 
кі; яны па сухому ведуцца. Істра Лудз.; параўн. руск. тетерев цецярук'. ЦЕЦЯРУ'К м. Тое ж, што i це ру к. Цецярук забалбатаў. Пасіене Лудз. Есць у лесе цецярук, ён па дрэве скача, балбоча. Кіралі Шчуч. Цецярук балбоча. Навасёлкі Лід. V Ты, як цецярук, балбочыш. Пярэкі В.-Дзв. ЦЕТІІЧА, ЦЕШЧА ж. Цешча. Быстрыца Астр., Мярэцкія Глыб., Рыбчына Віл., Рудня Астравітая Чэрв. Маці жонкі мне прыходзіцца цешча. Цесь i цешча да яго прыехалі. Магуны Паст. Цешча зяця ня цэніць зусім. Беразіно Докш. Цёшча врэдная, бурклівая, усё бурчыць i бурчыць. Ёдлавічы Брасл, Я цёшча майму зяцю. Малахоўцы Бар.; параўн. руск. теща 'тж\ ЦЕЛИЫЦЦА незак. 1. Любавацца, радавацца, быць у вясёлым настроі. Мы цешымся, што яму ляхчэй. Гемзы Шальч. Сядзіць І цешыцца з сваей сукенкі, што красіва. Каб такі абутак, як цяпер, то цешыўся б, а то, бывала, абуіш хадакі — кандалы. Сама выбрала сынавую — няхай цяпер i цешыцца! Малі Астр. 2. Любіць, медь пацеху. Матка цешыцца маленькімі дзеткамі. Ністанішкі Смарг. 3. Злараднічаць. Такія бываюць людзі, што цешацца над людзьмі, у каго гора. Магуны Паст. V Не цешся чужой бядзе, бо свая с тылу ідзе. Кудзялянцы Шальч. Не цешся чужой бедзе, бо свая прыедзіць. Вузла Мядз.; параўн. польсд. cieszyć sig 'тж\ ЦЕ'ШЫЦЬ незак. Весяліць, пацяшаць. Я сама сябе цешу. Малі Астр. . ЦЁГАЦЦА незак. экспр. 1. Гультаяваць, хадзіць без мэты. £н цёгаяцца без работы. Малахоўцы Бар, 2. Ездзіць па свеце; валацужыць. За цари то ў Расію, па свеці тожэ цёгаліся. Баброўнікі Гарад. ЦЁГАЦЬ незак. 1. Насіць што-н. цяжкае. Траву цёгаюць мяшкамі. Цёгалі лён. Валеўка Навагр., 2. Цягаць што-н. Цёгаў барану. Ен цёгаў усё з лесу. Міратычы Карэл. 3. Пэўным спосабам апрацоўваць (пра валакно, палатно). Лён цёгаюць, кастрыцу гэту трэбо вычысціць. Баброўнікі Гарад. Жарствой насыпаем на палатно i цёгаем. Мсцібава Ваўк.; параўн. польск. ciqgać цягаць'. ЦЁЛАЧКА ж. памянш.-ласк. да ц ёлка. Яны цёлачку naкупіўшы. Старыя Трокі Трак. ЦЕЛКА ж. Цялушка. Гэту карову мы цёлкай купілі. Лосд Валож. Цёлка была ў мяне. Галыцаны Ашм.; параўн. руск. т е л ка тж'. ЦЁЛНАЯ, ЦЁЛНА, ЦЕ'ЛЬНАЯ прым. Цельная. Карова цёлная. Дакудава Лід. Цёлная цялушка. Лоск Валож. Карова ўжо набегала — цёлная. Альхоўцы Лях. Цёлная карова. Вялікія Нястанавічы Лаг. Цёлна карова. Альхоўка Навагр. Цельная карова. Ахрэмаўцы Брасл. ЦЁМНА, ЦЁМНО, ЦЕ'МНА прысл. Цёмна (у час хмарнасці, увечары, уночы; пры недастатковым асвятленні). Цёмна так бы
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

цемна, цешыць
11 👁
 ◀  / 565  ▶